Την ευκαιρία να αποκτήσουν πια το δικό τους σπίτι, να βρουν δουλειά και να σταθούν στα πόδια τους δίνει ο δήμος Θεσσαλονίκης στους άστεγους που μέχρι πρότινος έστηναν το σπιτικό τους στους δρόμους με χαρτόκουτα και όποιο άλλο μέσο είχαν στη διάθεσή τους.
Άνθρωποι που ήταν απελπισμένοι, καθώς μαζί με τα όνειρά τους είχαν χάσει όσα για όλους τους υπόλοιπους θεωρούνται αυτονόητα, κάνουν πια μια νέα αρχή και αντικρίζουν κατάματα τη ζωή με αισιοδοξία.
Το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία», που υλοποιείται από τον δήμο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τις οργανώσεις ΑΡΣΙΣ- Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων και PRAKSIS – Προγράμματα Ανάπτυξης Κοινωνικής Στήριξης και Ιατρικής Συνεργασίας, προβλέπει τη μίσθωση 40 διαμερισμάτων στα οποία θα μπορούν να διαμένουν άστεγοι της πόλης με μόνη προϋπόθεση όμως να βρουν εργασία.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα το οποίο εφαρμόζεται στη Θεσσαλονίκη και φέρνει αισιοδοξία και χαρά στους άστεγους υλοποιείται με χρηματοδότηση του υπουργείου Εργασίας μέσω του ΟΠΕΚΑ.
Δύο ωφελούμενοι του «Στέγαση και Εργασία», η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής του δήμου Θεσσαλονίκης Ιωάννα Κοσμοπούλου, η κοινωνική λειτουργός, συντονίστρια για τα προγράμματα της Θεσσαλονίκης στην PRAKSIS Στεφανία Πανταζή και η υπεύθυνη υλοποίησης του προγράμματος για την ΑΡΣΙΣ, Νανά Μιχαλοπούλου μιλούν στο Newsbeast και εξηγούν πώς αυτό το project αλλάζει τις ζωές των άστεγων της πόλης.
«Το μέρος όπου έμενα ήταν μία τρώγλη, ήταν ένας επικίνδυνος χώρος χωρίς ασφάλεια»
Η Β.Ψ. όπως αναφέρει μιλώντας στο Newsbeast είναι 59 ετών και άστεγη τα τελευταία 6. «Βρέθηκα στον δρόμο μετά από πολλές μορφές κακοποίησης από τις οποίες πολύ δύσκολα κατάφερα να ξεφύγω και με σοβαρά προβλήματα υγείας» επισημαίνει.
«Όταν μου δόθηκε η ευκαιρία να υποστηριχτώ από το πρόγραμμα ”Στέγαση και Εργασία” δεν πίστευα πως θα γλυτώσω από το χάλι που βρισκόμουν. Το μέρος όπου έμενα που ήταν μία τρώγλη, ήταν ένας επικίνδυνος χώρος χωρίς ασφάλεια. Η υποστήριξη που έχω είναι δώρο Θεού. Δεν έχω κάποιον άλλο να με βοηθήσει καθώς τα παιδιά μου δεν μπορούν και οι γονείς και ο αδελφός μου δεν θέλουν» σημειώνει η Β.Ψ.
«Θα χρωστάω μια ζωή ευγνωμοσύνη για το καλό που μου πρόσφερε το πρόγραμμα»
«Μέσα από το πρόγραμμα αισθάνομαι την ηθική και ουσιαστική βοήθεια που μου δίνει η PRAKSIS. Κατανόησαν ακόμη και την ανάγκη που είχα να κρατήσω μαζί μου τον σκύλο μου που μου πρόσφερε ασφάλεια στην τρώγλη που έμενα. Έχω κάνει αίτηση στα ΚΕΠΑ για επίδομα αναπηρίας αλλά φοβάμαι πως και με το επίδομα θα είναι δύσκολο να πληρώνω τα έξοδα του σπιτιού αφού τα ενοίκια είναι πολύ ψηλά» αναφέρει.
«Ακόμη δεν το πιστεύω πως βρίσκομαι αυτή τη στιγμή σε σπίτι. Δεν μπορώ να σας το περιγράψω γιατί εξαιτίας της μοναξιάς που είχα και του άγχους δεν είναι εύκολο να εκφραστώ καλά. Πιστεύω πως θα συνηθίσω και πάλι να ζω. Τώρα νιώθω ασφάλεια. Θα χρωστάω μια ζωή ευγνωμοσύνη για το καλό που μου πρόσφερε το πρόγραμμα και όσους με βοήθησαν» επισημαίνει κλείνοντας η 59χρονη γυναίκα.
«Τώρα έχουμε ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας»
Για τις δυσκολίες που βίωσε όσα χρόνια ήταν άστεγος μιλάει στο Newsbeast ο 60 ετών Α.Χ. τονίζοντας πως πριν το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία» έμεινε από εδώ και από εκεί.
«Δεν μπορούσαμε να μείνουμε καν μαζί με τη γυναίκα μου. Μέναμε όπου έβρισκε ο καθένας μας. Μας βοηθούσε το Ανοικτό Κέντρο Ημέρας Αστέγων. Πηγαίναμε πολύ συχνά εκεί και αυτοί μας βοηθούσαν με αυτά που χρειαζόμασταν όπως με τα επιδόματα. Αυτοί μας είπαν και για το πρόγραμμα ”Στέγαση και Εργασία”» αναφέρει.
«Τώρα έχουμε ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας. Είμαστε μαζί, έχουμε έναν ζεστό χώρο που είναι δικό μας. Η κοινωνική λειτουργός μας βοήθησε σε όλα, τρέξαμε μαζί, είδαμε σπίτια. Τώρα έχουμε ρεύμα και νερό, έπιπλα, από όλα. Ό,τι θέλω έρχομαι εδώ στην ΑΡΣΙΣ και το λέω και βλέπουμε τι μπορούμε να κάνουμε. Μαθαίνω και εγώ γιατί δεν ξέρω πολλά πως να τα κάνω μόνος μου όπως με το κινητό, θέλω όμως να μάθω» συμπληρώνει ο Α.Χ.
Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής στον δήμο Θεσσαλονίκης: Στόχος μας οι άστεγοι να επανενταχθούν στον κοινωνικό ιστό
Σύμφωνα με την αντιδήμαρχο Κοινωνικής Πολιτικής του δήμου Θεσσαλονίκης Ιωάννα Κοσμοπούλου, οι άστεγοι – ωφελούμενοι το προγράμματος «Στέγαση και Εργασία» επιλέγονται από τις δύο δομές του δήμου (από το Ανοιχτό Κέντρο Ημέρας και το Υπνωτήριο Αστέγων) και είναι άνθρωποι που διαβιούν σε συνθήκες έλλειψης στέγης. «Στόχος είναι να επανενταχθούν στον κοινωνικό ιστό μέσω της εργασιακής επανένταξης. Πρόκειται για άτομα που να έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν» σημειώνει.
«Το πρόγραμμα διαρκεί δύο χρόνια. Καλύπτει όλο το μίσθωμα και τα λειτουργικά έξοδα του σπιτιού ενώ υπάρχει η δυνατότητα για παράταση ακόμη δύο ετών με μειωμένη όμως επιδότηση. Αυτή τη στιγμή έχουμε 32 μισθωμένα διαμερίσματα και ψάχνουμε για άλλα 8» συμπληρώνει.
Πώς επιλέγονται οι άστεγοι που συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία»
Όπως εξηγεί μιλώντας στο Newsbeast η Ιωάννα Κοσμοπούλου τα άτομα που τελικά εντάσσονται στο πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία» περνούν από κοινωνικούς λειτουργούς, ώστε να διασφαλιστεί πως είναι αυτοεξυπηρετούμενοι και ικανοί για εργασία προκειμένου να περάσουν στη μορφή της αυτόνομης διαβίωσης.
Αναφερόμενη στους ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής του δήμου Θεσσαλονίκης υπογραμμίζει πως και αυτοί κερδίζουν από το πρόγραμμα καθώς «θα έχουν διασφαλισμένο για τουλάχιστον δύο χρόνια το μίσθωμα του ακινήτου τους αλλά και τα κοινόχρηστα. Έχουν απόλυτη εγγύηση ότι θα πάρουν τα χρήματά τους».
«Δεν μπορούμε δυστυχώς να εξαλείψουμε το πρόβλημα των αστέγων στη Θεσσαλονίκη που είναι τεράστιο. Είναι πάρα πολλοί οι άστεγοι και οι δομές που έχουμε μπορούν να καλύψουν μόνο έναν αριθμό τους. Αυτή όμως είναι η μία πλευρά του κοινωνικού ζητήματος. Η δεύτερη είναι πως δυστυχώς οι άστεγοι πρέπει να πειστούν να έρθουν στις δομές. Ακόμη και εάν είχαμε μεγαλύτερο αριθμό δομών ξέρουμε πως δεν επιθυμούν όλοι την ένταξή τους σε αυτές. Ο ρόλος μας είναι να τους πείσουμε γι΄αυτό θέλουμε να διευρύνουμε ακόμη περισσότερα το πρόγραμμα των street workers που ήδη τρέχουμε» επισημαίνει κλείνοντας η αντιδήμαρχος της Θεσσαλονίκης.
«Σκοπός του προγράμματος δεν είναι μόνο η στέγαση αλλά η πολύπλευρη υποστήριξη αυτών των ατόμων»
«Το πρόγραμμα “Στέγαση και Εργασία” για τους άστεγους παρέχει υποστήριξη σε μεμονωμένα άτομα και οικογένειες που βρίσκονται σε καθεστώς αστεγίας. Δεν αφορά μόνο τη χειρότερη μορφή αστεγίας τη διαβίωση δηλαδή συνανθρώπων μας στον δρόμο αλλά και αυτούς που ζουν σε ξενώνες όπως τα καταφύγια γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, τα υπνωτήρια, τα απεξαρτημένα άτομα από θεραπευτικές κοινότητες, άτομα που βρίσκονται υπό έξωση ή αυτούς που ζουν σε συνθήκες αστεγίας όπως οικείες που δεν διαθέτουν ηλεκτρικό και ύδρευση» μας εξηγεί η κοινωνική λειτουργός, συντονίστρια Προγραμμάτων Θεσσαλονίκης στην PRAKSIS, Στεφανία Πανταζή.
Το πρόγραμμα, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζει μιλώντας στο Newsbeast παρέχει επιδοτούμενη στέγαση για 24 μήνες με κάλυψη μέρους των ΔΕΚΟ και ένα βασικό εξοπλισμό της κατοικίας, ενώ έχει τη δυνατότητα να εντάξει σε επιδοτούμενη εργασία ένα ποσοστό 20% των ωφελούμενων και επιπλέον παρέχει επιδοτούμενη κατάρτιση για την απόκτηση δεξιοτήτων.
«Σκοπός του προγράμματος δεν είναι μόνο η στέγαση αλλά η πολύπλευρη υποστήριξη αυτών των ατόμων ώστε να ξεπεράσουν τις όποιες δυσκολίες τους και να μπορέσουν μετά το τέλος του προγράμματος να διατηρήσουν τη στέγη με τις δικές τους δυνάμεις. Ένας κοινωνικός λειτουργός σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος υποστηρίζει αυτή τη διαδικασία σχεδιάζοντας σε συνεργασία με τον ωφελούμενο ένα πλάνο που θα του εξασφαλίσει την επιδιωκόμενη αλλαγή σύμφωνα με τις δικές του δυνατότητες και δεξιότητες.
Στην προσπάθεια αυτή προβλέπεται επιπλέον η σύνδεση σε παράλληλες δράσεις όπως η συμμετοχή σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, η συμμετοχή σε εθελοντικές δράσεις, η εξοικείωση με τις δομές υγείας και τις υπηρεσίες απασχόλησης. Είναι συχνό φαινόμενο οι άνθρωποι αυτοί να έχουν παραμελήσει τα προβλήματα υγείας τους ενώ το στίγμα της αστεγίας και της ανέχειας αποτελεί σοβαρό εμπόδιο πρόσβασης σε υπηρεσίες και πηγές της κοινότητας» τονίζει η Στεφανία Πανταζή και συμπληρώνει «κοινό χαρακτηριστικό στην αστεγία είναι η φτώχεια, η ανεργία και η έλλειψη υποστηρικτικού δικτύου που οδηγούν με τη σειρά τους σε απομόνωση και μείωση των αντοχών του ατόμου για αλλαγή».
«Το πρόγραμμα υλοποιείται για τρίτη φορά και τα αποτελέσματα του αποδεικνύουν πως η ολιστική υποστήριξη των ωφελούμενων είναι ο τρόπος με τον οποίο εξασφαλίζεται η απομάκρυνση από τον κίνδυνο μιας επιστροφής στην αστεγία» σημειώνει κλείνοντας.
«Το “Στέγαση και Εργασία” αποτελεί μία ουσιαστική ευκαιρία για την απόκτηση και διατήρηση μίας αυτόνομης και ποιοτικής κατοικίας»
Για το πρόγραμμα που παρέχει σπίτι στους άστεγους της Θεσσαλονίκης μιλάει στο Newsbeast και η υπεύθυνη υλοποίησης του «Στέγαση και Εργασία» για την ΑΡΣΙΣ, Νανά Μιχαλοπούλου τονίζοντας πως «αποτελεί μία ουσιαστική ευκαιρία για την απόκτηση και διατήρηση μίας αυτόνομης και ποιοτικής κατοικίας και κατ΄επέκταση μίας αυτόνομης καθημερινότητας».
«Οι σύμβουλοι δημιουργούν μία σταθερή συνεργασία με τους ωφελούμενους και απαντούν ολιστικά στις ανάγκες τους τόσο με τις υπηρεσίες που οι ίδιοι προσφέρουν όσο και μέσω της συνεργασίας και διασύνδεσης τους με άλλους φορείς/υπηρεσίες. Στέγη, εργασία, κατάρτιση, ανάπτυξη δεξιοτήτων, δυνατότητα για δημιουργία υποστηρικτικών δικτύων είναι κάποιες από τις κομβικές υπηρεσίες που παρέχονται μέσω του προγράμματος» αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και τη ραγδαία αύξηση των τιμών σε βασικά αγαθά με την οποία όλοι είμαστε αντιμέτωποι το τελευταίο διάστημα, εκτιμούμε ότι είναι πολλοί οι άνθρωποι που ενώ μέχρι πρότινος είχαν κατακτήσει ένα επίπεδο αυτόνομης διαβίωσης αντιμετωπίζουν ξανά σημαντικές δυσκολίες. Παρατηρούμε ότι ο αριθμός των ατόμων που φτάνουν στις Κοινωνικές Υπηρεσίες αυξάνονται, επανέρχονται αιτήματα για την κάλυψη βασικών βιοποριστικών αναγκών, ο αριθμός των ατόμων που ζουν σε συνθήκες αστεγίας ή επισφαλείς συνθήκες επίσης αυξάνεται επίσης. Με βάση όλα τα παραπάνω, η πρόβλεψη για νέο κύκλο του προγράμματος -έχει θεσπιστεί πλέον ως ένα σταθερό πρόγραμμα που κάθε δύο χρόνια θα επαναπροκηρύσσεται- αποτελεί ένα αισιόδοξο στοιχείο καθώς θα έχουν τη δυνατότητα να ωφεληθούν νέοι και περισσότεροι άνθρωποι.
Έχοντας μία εξαιρετική συνεργασία μέχρι σήμερα με τη διαχειριστική αρχή του προγράμματος, εκτιμούμε ότι θα συνεχίσει να υπάρχει η διάθεση ο κάθε κύκλος να εμπεριέχει στοιχεία εξέλιξης που να απαντούν στις εκάστοτε ανάγκες, όπως διαμορφώνονται από το ευρύτερο κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο» σημειώνει η Nανά Μιχαλοπούλου.
«Κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί ότι στον κύκλο που υλοποιείται την τρέχουσα περίοδο εντάχθηκε ως επιπλέον στοιχείο η δυνατότητα επιδότησης για εκπαίδευση/κατάρτιση των ωφελουμένων και η δυνατότητα επιδότησης μόνο των ασφαλιστικών εισφορών ως επιπλέον βοήθημα για την ένταξη στην εργασία. Επίσης, για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε αυτό τον κύκλο και μόνο για τον Δήμο Θεσσαλονίκης, θα έχουμε τη δυνατότητα να πιλοτάρουμε την προσέγγιση «Housing First»,μία προσέγγιση που διεθνώς εμφανίζεται να απαντά άμεσα και με πολύ καλά αποτελέσματα στο ζήτημα της αστεγίας» υπογραμμίζει κλείνοντας.
Οι δομές του δήμου Θεσσαλονίκης για τους άστεγους
Ο δήμος Θεσσαλονίκης διατηρεί δύο δομές που σχετίζονται με τους αστέγους. Το Ανοιχτό Κέντρο Ημέρας Αστέγων και το Υπνωτήριο Αστέγων.
Το «Ανοικτό Κέντρο Ημέρας Αστέγων Δήμου Θεσσαλονίκης» είναι μια ανοικτή δομή άμεσης πρόσβασης για την αντιμετώπιση των βασικών αναγκών των ατόμων που ζουν σε συνθήκες έλλειψης στέγης, η οποία χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ. Λειτουργεί επτά ημέρες την εβδομάδα από τις 09:00 έως τις 17:00.
Στελεχώνεται από κοινωνικούς λειτουργούς, εργασιακούς συμβούλους, νοσηλευτικό προσωπικό και γιατρό, βοηθητικό προσωπικό και οι υπηρεσίες που παρέχονται είναι:
- Ψυχοκοινωνική υποστήριξη
- Πρωτοβάθμια υγειονομική φροντίδα
- Ατομική φροντίδα & υγιεινή (ντους και χρήση πλυντηρίου κατόπιν ραντεβού)
- Παροχή ειδών, σνακ, ροφήματος
- Διασύνδεση με υπηρεσίες στέγασης, σίτισης.
- Κοινωνική & εργασιακή επανένταξη
- Συμβουλευτική
- Υγεία & πρόνοια
- Διοργάνωση δράσεων ευαισθητοποίησης της κοινότητας και ενδυνάμωσης των ωφελούμενων
Το Υπνωτήριο Αστέγων του δήμου Θεσσαλονίκης αποτελεί δομή βραχυχρόνιας φιλοξενίας αστέγων καλύπτοντας αιτήματα στέγασης από όλη τη Βόρεια Ελλάδα καθώς είναι η μοναδική δομή που λειτουργεί για την αντιμετώπιση του φαινομένου της αστεγίας.
Μπορεί να φιλοξενήσει έως 65 άτομα και αυτήν την περίοδο φιλοξενούνται 58 άτομα. Στη δομή, η οποία χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ απασχολούνται 11 άτομα, Κοινωνικοί Λειτουργοί, Ψυχολόγος, Νοσηλεύτρια, Διοικητικοί υπάλληλοι, Φύλακες και προσωπικό καθαριότητας.
Η δομή λειτουργεί επί 24ώρου βάσεως και οι ωφελούμενοι διαμένουν στη δομή από τις 19:00 έως τις 9:00 το πρωί. Σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες το ωράριο παραμονής επεκτείνεται.
Παρέχεται συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη, διοικητική υποστήριξη για την κατάθεση δικαιολογητικών για λήψη επιδομάτων και για την εργασιακή επανένταξη καθώς και νοσηλευτική υποστήριξη. Παρέχεται καθημερινά πρωινό και βραδινό.
Για το μεσημεριανό υπάρχει συνεργασία με τη δομή παροχής συσσιτίου του δήμου Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, παρέχεται η δυνατότητα για μπάνιο και για πλύσιμο των ρούχων τους. Από τον Μάρτιο του 2017 έχουν φιλοξενηθεί 670 μοναδικά άτομα που βρέθηκαν στο φάσμα της αστεγίας.
