Στις 3 Αυγούστου 1936, οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Βερολίνου βρίσκονταν στο απόγειο της φασιστικής προπαγάνδας του Αδόλφου Χίτλερ. Το Ολυμπιακό Στάδιο της γερμανικής πρωτεύουσας, διακοσμημένο με τεράστια λάβαρα που έφεραν τη σβάστικα, αποτελούσε το σκηνικό μέσα στο οποίο ο ναζιστικός ηγέτης φιλοδοξούσε να επιβεβαιώσει την «ανωτερότητα της Άριας φυλής». Εκείνη την ημέρα, όμως, ένας 22χρονος Αφροαμερικανός αθλητής, ο Τζέσε Όουενς, θα άλλαζε για πάντα την ιστορία των Αγώνων και θα έστελνε ένα ηχηρό μήνυμα κατά του ρατσισμού.

Ο Όουενς κατέκτησε την πρώτη του μεγάλη νίκη στα 100 μέτρα, τερματίζοντας σε χρόνο ρεκόρ 10,3 δευτερολέπτων. Η νίκη αυτή δεν ήταν η τελευταία. Στις ημέρες που ακολούθησαν, πρόσθεσε ακόμη τρία χρυσά μετάλλια στο παλμαρέ του: στα 200 μέτρα, στο άλμα εις μήκος και στη σκυταλοδρομία 4×100 μέτρων, φτάνοντας συνολικά τα τέσσερα χρυσά – επίδοση που κατέρριπτε κάθε μύθο περί φυλετικής ανωτερότητας. Οι επιδόσεις του προκάλεσαν παγκόσμιο θαυμασμό και, σύμφωνα με μαρτυρίες, οδήγησαν τον Χίτλερ σε οργή και αμηχανία. Ο ναζί αρχιτέκτονας Άλμπερ Σπέερ θυμάται τον Χίτλερ να σχολιάζει με απαξίωση πως «οι άνθρωποι με καταγωγή από τη ζούγκλα είναι πιο σωματικά δυνατοί από τους πολιτισμένους λευκούς και πρέπει να αποκλείονται από τους μελλοντικούς Αγώνες».

Ο ίδιος ο Όουενς, χρόνια αργότερα, διέψευσε ότι ο Χίτλερ τον αγνόησε επιδεικτικά, αναφέροντας ότι «όταν περνούσε από μπροστά μου, μου έκανε ένα νεύμα και ανταπόδωσα». Το μεγαλύτερο πλήγμα, ωστόσο, το βίωσε όχι στη ναζιστική Γερμανία, αλλά στην ίδια του την πατρίδα. Επιστρέφοντας στις Ηνωμένες Πολιτείες ως απόλυτος θριαμβευτής, ο Όουενς δεν έλαβε ποτέ συγχαρητήρια από τον πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούσβελτ, ούτε προσκλήθηκε στον Λευκό Οίκο. «Δεν με αγνόησε ο Χίτλερ, αυτός που με αγνόησε ήταν ο πρόεδρός μου», είχε δηλώσει πικρά αργότερα.

Παρά τον παγκόσμιο θαυμασμό, η καθημερινότητά του παρέμεινε σκληρή. Ο Όουενς συνέχισε να ζει σε μια κοινωνία διαποτισμένη από τις διακρίσεις, όπου τα ξεχωριστά μέσα μεταφοράς, τα εστιατόρια και οι τουαλέτες για μαύρους ήταν ο κανόνας. Χρειάστηκε να περάσουν 40 χρόνια μέχρι να τιμηθεί επίσημα από την αμερικανική πολιτεία. Το 1976, ο τότε πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ του απένειμε το Προεδρικό Μετάλλιο Ελευθερίας, την ανώτατη διάκριση για έναν Αμερικανό πολίτη.

Η θρυλική επίδοση του Τζέσε Όουενς στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 παραμένει ένα από τα πιο ισχυρά σύμβολα κατά του ρατσισμού και της προκατάληψης.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

8: Ο Ρωμαίος στρατηγός Τιβέριος νικά τους Ιλλυριούς στη Δαλματία, κοντά στον ποταμό Μπόσνα, εδραιώνοντας την κυριαρχία της Ρώμης στην περιοχή.

1492: Ο Χριστόφορος Κολόμβος ξεκινά από το ισπανικό λιμάνι Πάλος με τα καράβια «Σάντα Μαρία», «Πίντα» και «Νίνια», αναζητώντας δυτικό πέρασμα για τις Ινδίες. Το ταξίδι αυτό θα οδηγήσει στην ανακάλυψη του Νέου Κόσμου.

1826: Ο Κιουταχής καταλαμβάνει την Αθήνα στην Ελληνική Επανάσταση. Οι 800 Έλληνες υπερασπιστές υποχωρούν στην Ακρόπολη για να συνεχίσουν την αντίσταση.

1844: Διεξάγονται οι πρώτες εκλογές στην Ελλάδα επί βασιλείας Όθωνα, σηματοδοτώντας το ξεκίνημα της κοινοβουλευτικής ζωής στη χώρα.

1903: Η βουλγαρική Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση (IMRO) ανακηρύσσει τη βραχύβια Δημοκρατία του Κρουσόβου, που θα συντριβεί σε δέκα ημέρες από τους Οθωμανούς.

1914: Η Γερμανία κηρύσσει πόλεμο στη Γαλλία και εισβάλλει στο ουδέτερο Βέλγιο, ανοίγοντας ένα ακόμη μέτωπο στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

1923: Ιδρύεται στην Αθήνα το Νοσοκομείο Προσφύγων Αθηνών, το οποίο θα μετονομαστεί αργότερα σε Ιπποκράτειο και θα εξυπηρετήσει χιλιάδες Μικρασιάτες πρόσφυγες.

1936: Ο Τζέσε Όουενς κατακτά τέσσερα χρυσά ολυμπιακά μετάλλια στους Αγώνες του Βερολίνου, κερδίζοντας στα 100 μ., 200 μ., άλμα εις μήκος και τη σκυταλοδρομία 4×100 μ. Η εντυπωσιακή του επίδοση καταρρίπτει το ναζιστικό μύθο της φυλετικής ανωτερότητας, προκαλώντας έκπληξη και θαυμασμό σε όλον τον κόσμο, αλλά και την οργή του Χίτλερ και των οπαδών του Γ’ Ράιχ. Η θριαμβευτική παρουσία του Όουενς γίνεται παγκόσμιο σύμβολο κατά του ρατσισμού και της προκατάληψης, γράφοντας ένα από τα πιο ισχυρά μηνύματα στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων.

1949: Ιδρύεται στις ΗΠΑ το NBA, το κορυφαίο επαγγελματικό πρωτάθλημα καλαθοσφαίρισης, που θα εξελιχθεί σε παγκόσμιο αθλητικό φαινόμενο.

1951: Ιδρύεται η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ) με πρωτοβουλία των Ιωάννη Πασσαλίδη, Δημήτρη Μαριόλη, Σταμάτη Χατζήμπεη και Μιχάλη Κύρκου, ενώ σε αυτήν προσχωρεί και η Ένωση Δημοκρατικών Αριστερών του Ιωάννη Σοφιανόπουλου.

1964: Η Κορίνα Τσοπέη εκλέγεται Μις Υφήλιος στο Μαϊάμι, η πρώτη Ελληνίδα που κατακτά αυτόν τον τίτλο, γεμίζοντας υπερηφάνεια τη χώρα.

1981: Οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας των ΗΠΑ αρχίζουν απεργία διαρκείας. Ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν θα απολύσει 13.000 εργαζόμενους, σε μια από τις πιο δυναμικές κινήσεις της θητείας του.

1989: Τραγωδία στη Σάμο: αεροσκάφος τύπου Shorts 330 της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας συντρίβεται στο όρος Κέρκης λίγο πριν την προσγείωση, σκοτώνοντας και τους 34 επιβαίνοντες.

1996: Αρχαία πόλη των πρώιμων κλασικών χρόνων εντοπίζεται στη Βόρεια Χαλκιδική, κοντά στα αρχαία Στάγειρα, φωτίζοντας πτυχές της ελληνικής ιστορίας.

1996: Η Νίκη Μπακογιάννη σπάει το φράγμα των 2 μέτρων στο άλμα εις ύψος στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα, πετυχαίνοντας διαδοχικά 1,99 μ., 2,01 μ. και τελικά 2,03 μ.—επίδοση που αποτελεί πανελλήνιο ρεκόρ και της χαρίζει το αργυρό μετάλλιο. Η εκπληκτική αυτή εμφάνιση την κατατάσσει στη δεύτερη θέση πίσω από τη Στέφκα Κονσταντίνοβα και περνά στο βιβλίο Γκίνες ως η αθλήτρια με τη μεγαλύτερη διαφορά σωματικού ύψους (1,70 μ.) από το άλμα που πραγματοποίησε (+33 εκατοστά). Η Μπακογιάννη γίνεται η πρώτη Ελληνίδα που υπερβαίνει τα 2 μ. στο ύψος και γράφει ιστορία στον ελληνικό στίβο.

2002: Η ελληνική ομάδα κολύμβησης 4×200 μέτρα ελεύθερο (Οικονόμου, Ξυλούρης, Γιαννιώτης, Κοκκώδης) κατακτά το πρώτο μετάλλιο της χώρας μας σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Κολύμβησης, τερματίζοντας 3η πίσω από Ιταλία και Γερμανία.

2021: Η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή αποσύρει όλη την ομάδα συγχρονισμένης κολύμβησης από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, καθώς τέσσερις αθλήτριες βρίσκονται θετικές στον COVID-19.

Γεννήσεις

1935 – Αντώνης Καλογιάννης, εμβληματικός Έλληνας τραγουδιστής με ζεστή, εκφραστική φωνή. Ανακαλύφθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη το 1966 και διακρίθηκε αρχικά για τον αγωνιστικό χαρακτήρα των τραγουδιών του στη δικτατορία, ως εξόριστος καλλιτέχνης δίπλα στη Φαραντούρη. Στη συνέχεια, έγινε αγαπητός και ως ερμηνευτής ερωτικού τραγουδιού, με διαχρονικές επιτυχίες όπως «Αχ Αννούλα του χιονιά» και «Όμορφή μου Κατερίνα». Συνεργάστηκε με σπουδαίους συνθέτες και άφησε δυνατή παρακαταθήκη στο ελληνικό τραγούδι.

Θάνατοι

1973 – Ηλίας Βενέζης, από τους σημαντικότερους πεζογράφους της γενιάς του ’30, γεννημένος στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας. Έζησε τη Μικρασιατική Καταστροφή, αιχμαλωτίστηκε στα τάγματα εργασίας και αποτύπωσε το δράμα της προσφυγιάς και του ξεριζωμού στα εμβληματικά του μυθιστορήματα «Το νούμερο 31328», «Αιολική Γη» και «Γαλήνη». Έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, τα έργα του μεταφράστηκαν διεθνώς και θεωρείται ραψωδός της μνήμης, της παιδικής αθωότητας και της ανθρώπινης αντοχής

1975 – Ανδρέας Εμπειρίκος, κορυφαίος εκπρόσωπος του ελληνικού υπερρεαλισμού, ποιητής, πεζογράφος και ψυχαναλυτής. Υπήρξε εισηγητής του υπερρεαλισμού στην Ελλάδα με τη διάλεξη «Περί Σουρρεαλισμού» (1935) και εξέδωσε την πρωτοποριακή συλλογή Υψικάμινος, που θεωρείται το πρώτο αμιγώς υπερρεαλιστικό ποιητικό έργο στα ελληνικά γράμματα. Συνδύασε τη λογοτεχνία με την ψυχανάλυση και άφησε έντονο αποτύπωμα με το μυθιστόρημα Ο Μέγας Ανατολικός, επηρεάζοντας καθοριστικά τη νεοελληνική λογοτεχνία με τολμηρότητα, καινοτομία και ελευθερία έκφρασης

1979 – Άγγελος Τερζάκης, σημαντικός Έλληνας συγγραφέας και θεατρικός συγγραφέας της γενιάς του ’30. Ξεχώρισε με έργα όπως «Η Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ», «Μενεξεδένια Πολιτεία» και «Δεσμώτες», φέρνοντας φιλοσοφικό στοχασμό και κοινωνική ματιά στη νεοελληνική λογοτεχνία

Εορτολόγιο

Σαλώμη

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το σύνδρομο CLOVES