Τις δυνάμεις τους ένωσαν χθες οι σημαντικότερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου για να προσφέρουν λίγο οξυγόνο στη ζώνη του ευρώ και στον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα, που απειλείται με παράλυση εξαιτίας της κρίσης χρέους και τη στιγμή που καμία πειστική απάντηση στην κρίση δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα δέκα μόλις ημέρες πριν από την κρίσιμη ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής της 9ης Δεκεμβρίου.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) η Τράπεζα του Καναδά, η Τράπεζα της Αγγλίας, η Τράπεζα της Ιαπωνίας και η Εθνική Ελβετική Τράπεζα ανακοίνωσαν χθες το απόγευμα συντονισμένες ενέργειες για την ανακούφιση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Αντίστοιχη κίνηση είχαν πραγματοποιήσει κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και, πιο πρόσφατα, στα μέσα του Σεπτεμβρίου, αλλά στο μεταξύ, η κρίση χρέους επιδεινώθηκε και πλέον απειλεί όλες τις χώρες της ευρωζώνης καθώς και την παγκόσμια οικονομία.

Για τον τραπεζικό τομέα, αυτή η ραγδαία επιδείνωση της κρίσης μεταφράζεται στη γενικευμένη απώλεια της εμπιστοσύνης που οδηγεί τα τραπεζικά ιδρύματα να μην δανείζονται μεταξύ τους και, κατά συνέπεια, να παγώνουν τη δανειοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, φρενάροντας την οικονομική δραστηριότητα, αυξάνοντας τον κίνδυνο γενικευμένης ύφεσης και παγιδεύοντας την οικονομία σε έναν φαύλο κύκλο.

Για την άμβλυνση των εντάσεων, οι έξι μεγάλες κεντρικές τράπεζες συμφώνησαν να διευκολύνουν και να επεκτείνουν μέχρι τον Φεβρουάριο 2013 τις μεταξύ τους ανταλλαγές, ενώ ορισμένες από αυτές συμφώνησαν να συνεχίσουν τις ενέργειες αναχρηματοδότησης για διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών και μέχρι νεωτέρας.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα έχει έτσι τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσει πέραν των δολαρίων και με γεν, ελβετικά φράγκα και καναδικά δολάρια τα τραπεζικά ιδρύματα της ευρωζώνης.

Ο στόχος είναι να δοθεί η δυνατότητα στις ευρωπαϊκές τράπεζες να τροφοδοτηθούν με δολάρια για να συνεχίσουν τον δανεισμό των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.

Η συμφωνία αυτή προκάλεσε ευφορία στα χρηματιστήρια που ολοκλήρωσαν τις χθεσινές του συνεδριάσεις με μεγάλη άνοδο, το Παρίσι με +4,22%, το Λονδίνο με +3,16%, η Μαδρίτη με +3,96% και το Μιλάνο με +4,38%, ενώ το ευρώ πέρασε για λίγα λεπτά και το όριο του 1,35 δολαρίου.

Στη Νέα Υόρκη ο Dow Jones σημείωσε την μεγαλύτερη άνοδό του από τον Μάρτιο του 2009, +4,24%, και ο Nasdaq εκτινάχθηκε στο +4,17%.

Τα ασιατικά χρηματιστήρια άνοιξαν επίσης με μεγάλη άνοδο: το Σίδνεϊ με +3%, το Τόκιο με +2,47%, η Σεούλ με +3,46% και το Χονγκ Κονγκ με +5,72%.

Ωστόσο είναι πιθανόν ότι η ευφορία αυτή δεν θα διαρκέσει, διότι η ευρωζώνη δεν έχει ακόμη καταλήξει σε μία πειστική αποτελεσματική και συνολική λύση για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Ο χρόνος πιέζει, εννέα, πλέον, ημέρες πριν από την κρίσιμη ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής της 9ης Δεκεμβρίου, κατά την οποία θα τεθεί το θέμα της συνολικής αναθεώρησης των κανόνων της δημοσιονομικής πολιτικής στους κόλπους της ευρωζώνης.

«Εισερχόμαστε σε μία κρίσιμη περίοδο δέκα ημερών για να φθάσουμε σε μία απάντηση απέναντι στην κρίση που γνωρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση», προειδοποίησε χθες ο ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Όλι Ρεν, στο περιθώριο της συνόδου των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ στις Βρυξέλλες.

Ο ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι απηύθυνε από την πλευρά του προειδοποίηση για τον κίνδυνο «τιμωρίας» εκ μέρους των αγορών, εάν οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν κατορθώσουν να καταλήξουν σε μία απάντηση που θα βρίσκεται στο ύψος των περιστάσεων κατά την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής.

Ολόκληρος ο κόσμος ανησυχεί για τον κίνδυνο παγκόσμιας οικονομικής έκρηξης και περιμένει από την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής συγκεκριμένα αποτελέσματα έπειτα από τη σειρά των χαμένων ευκαιριών των τελευταίων δύο ετών.

Η ευρωζώνη στρέφεται προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), έχοντας πλέον επίγνωση ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας δεν είναι σε θέση να αναλάβει πλήρως τον ρόλο που του έχει ανατεθεί ως αναχώματος για την ανάσχεση της μετάδοσης της κρίσης στην ευρωζώνη και για την προστασία της Ιταλίας και της Ισπανίας.

Με ένα ενεργητικό, αρχικά, ύψους 440 δισεκατομμυρίων ευρώ, το ΕΤΧΣ δεν θα κατορθώσει, τουλάχιστον άμεσα, να αυξήσει στο επίπεδο των 1.000 δισεκατομμυρίων το ενεργητικό του, όπως παραδέχθηκε ο επικεφαλής του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ.

Ενώπιον αυτής της παραδοχής, η ευρωζώνη στρέφεται πλέον στην στήριξη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και επίσης εμμέσως, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Μεταξύ των σεναρίων που συζητήθηκαν στο περιθώριο της συνόδου του Eurogroup το βράδυ της Τρίτης, είναι η δυνατότητα για την ΕΚΤ να δανείσει πόρους στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ώστε αυτό να έχει τη δυνατότητα με τη σειρά του να στηρίξει τις χώρες της ευρωζώνης που βρίσκονται σε δυσχερή οικονομική κατάσταση. Αυτό θα επέτρεπε την παράκαμψη της απαγόρευσης που ισχύει για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να δανείσει απευθείας τις χώρες της ευρωζώνης, ωστόσο φαίνεται ότι νομικά το σενάριο αυτό θα συναντήσει δυσχέρειες, αφού η ΕΚΤ δεν αποτελεί μέλος του ΔΝΤ.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι έτοιμο να βοηθήσει την Ιταλία, υπό την προϋπόθεση ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα συμβάλει κατά τον ένα ή άλλο τρόπο , δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων πηγή προσκείμενη στις συνομιλίες.