Η παραχώρηση του 40% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγουν οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ σε τρίτους, είτε με ανταλλαγή ενέργειας μεταξύ της ΔΕΗ και τρίτων κοινοτικών εταιρειών, είτε με την ανταλλαγή μονάδων είτε με την πώλησή τους, σε περίπτωση που αποτύχει η διαγωνιστική διαδικασία της ανταλλαγής ενέργειας είναι αδιαπραγμάτευτος όρος για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Αυτό προκύπτει από όσα αναφέρονται στο κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δόθηκε για δημόσια διαβούλευση – η οποία λήγει στις 11 Φεβρουαρίου2011 – με πρωτοβουλία του Επιτρόπου Ανταγωνισμού Χοακίν Αλμούνια, προκειμένου να διαφανεί αν υπάρχει επιχειρηματικό ενδιαφέρον εκ μέρους άλλων κοινοτικών εταιρειών, για την ανταλλαγή ενέργειας με τη ΔΕΗ.

Από το κείμενο που δόθηκε σε διαβούλευση, προκύπτει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει ιδιαίτερη σημασία στη διασφάλιση ότι ο αντισυμβαλλόμενος με τη ΔΕΗ, θα είναι πραγματικά ανεξάρτητος από την ελληνική επιχείρηση και θα έχει τα εχέγγυα να υλοποιήσει τη συμφωνία.

Αναλυτικά το σχέδιο προβλέπει ότι:

– Η ΔΕΗ θα εκχωρήσει δικαιώματα εκμετάλλευσης επί των μονάδων καύσης λιγνίτη που πρόκειται να παραμείνουν σε λειτουργία μετά το 2020, μέσω Συμβάσεων Ανταλλαγής Ενέργειας. Τα δικαιώματα αυτά αφορούν ενέργεια ισχύος 457 MW, θα προέλθουν από τις μονάδες Μελίτη, ισχύος 289 MW με λειτουργική ζωή έως το 2040, Αγιος Δημήτριος 5, ισχύος 342 MW έως το 2040, Μεγαλόπολη 3 και 4, ισχύος 255 και 256 MW και ζωή έως το 2025.

Τα δικαιώματα θα προέρχονται από το σύνολο της παραγωγής των μονάδων και η διαγωνιστική διαδικασία για τις συμφωνίες ανταλλαγής, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέσα στο 2011 όπως έχουν συμφωνήσει οι δύο πλευρές (Ελλάδα και Επιτροπή) και η ελληνική κυβέρνηση υποχρεούται να ενημερώσει για την εξέλιξη της υπόθεσης έως τις 30 Ιουνίου. Σε περίπτωση που η Επιτροπή κρίνει ότι δεν μπορεί να ολοκληρωθεί μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2012 η διαγωνιστική διαδικασία, αυτή μπορεί να παραταθεί μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2013.

Αξίζει να αναφερθεί ότι οι ανταλλαγές θα γίνουν επί τη βάση της αξίας και όχι της ενέργειας, γεγονός που σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς θα σημάνει απώλεια της τάξης του 1/3 της εγκατεστημένης ισχύος της ΔΕΗ, στη περίπτωση που για παράδειγμα η ανταλλαγή γίνει στην ιταλική αγορά.

– Η ΔΕΗ θα εκχωρήσει δικαιώματα εκμετάλλευσης και στις μονάδες καύσης λιγνίτη, που πρόκειται να τεθούν εκτός λειτουργίας έως το 2020. Τα δικαιώματα αυτά αφορούν ενέργεια ισχύος 1043 ΜW που μπορεί στη συνέχεια να συμπληρωθεί, ούτως ώστε να φτάσει στο όριο του 40%. Αξίζει εδώ να αναφερθεί, ότι στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναφερόταν ότι οι μεταβατικές αυτές συμβάσεις θα αφορούν εγκατεστημένη ισχύ το 443 MW. Ωστόσο όπως προκύπτει σαφώς από το αναλυτικό σχέδιο που δημοσιοποίησε η Κομισιόν τα δικαιώματα για τα 443 MW προβλέπεται να έχουν διατεθεί από την 1η Απριλίου, επιπλέον 300 MW από την 1η Ιανουαρίου 2013 και ακόμη 300 MW από την 1η Ιανουαρίου 2014.

Τα μεταβατικά αυτά δικαιώματα αφορούν τις μονάδες: Άγιος Δημήτριος 1, 2, 3, 4, και 5, Αμύνταιο 1 και 2, Καρδία 1, 2, 3, και 4. Σε περίπτωση που οι μονάδες αυτές καθυστερήσουν να τεθούν εκτός λειτουργίας όπως προβλέπει το σχετικό πρόγραμμα του ελληνικού υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειες, οι δικαιούχοι έχουν τη δυνατότητα να επεκτείνουν αντίστοιχα και τη διάρκεια των δικαιωμάτων τους.

– Οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ θα έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν σε ποσοστό 40% σε νέες μονάδες καύσης λιγνίτη, όπως για παράδειγμα η σχεδιαζόμενη μονάδα της Πτολεμαΐδας ισχύος 660 MW για την οποία έχει ήδη προκηρυχθεί διαγωνισμός. Όπως φαίνεται ο συγκεκριμένος διαγωνισμός θα παραμείνει ανοικτός για αρκετό χρονικό διάστημα ακόμη οπωσδήποτε και έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο.