Διπλωματικός «μαραθώνιος» για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία είναι σε εξέλιξη, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ έδωσε τελεσίγραφο στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι μέχρι την Πέμπτη.
Ουκρανική και αμερικανική αντιπροσωπεία συναντήθηκαν στη Γενεύη και κατέληξαν σε ένα νέο σχέδιο 19 σημείων, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέθεσε τη δική της πρόταση για να σταματήσει η ρωσική εισβολή που είναι σε εξέλιξη από το 2022.
Σύμφωνα με τους Financial Times, οι διαπραγματεύσεις στη Γενεύη έγιναν σε «παγωμένο» κλίμα, αλλά σύμφωνα με τους Ουκρανούς «προς έκπληξή τους», το αποτέλεσμα ήταν θετικό.
Οι συζητήσεις διεξήχθησαν από την ουκρανική πλευρά υπό την ηγεσία του ισχυρού επικεφαλής του προσωπικού του Ζελένσκι, Αντρέι Γερμάκ, και του γραμματέα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ, με τον Κισλίτσα και μια ομάδα στρατιωτικών αξιωματικών και αξιωματούχων των μυστικών υπηρεσιών να διαδραματίζουν υποστηρικτικό ρόλο από την πλευρά του Κιέβου.
Η αμερικανική αντιπροσωπεία περιελάμβανε τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, τον υπουργό Στρατού Νταν Ντρίσκολ, τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ για τη Ρωσία Στιβ Γουίτκοφ και τον γαμπρό του προέδρου Τζάρετ Κούσνερ, η παρουσία του οποίου εξέπληξε αρχικά τους Ουκρανούς αξιωματούχους.
Ο πρώτος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Sergiy Kyslytsya, δήλωσε ότι μετά από ώρες επίπονων διαπραγματεύσεων που παραλίγο να αποτύχουν πριν καν ξεκινήσουν, οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμφωνία για διάφορα θέματα, αλλά «έβαλαν σε παρένθεση» τα πιο αμφιλεγόμενα θέματα, συμπεριλαμβανομένων των εδαφικών ζητημάτων και των σχέσεων μεταξύ του ΝΑΤΟ, της Ρωσίας και των ΗΠΑ.
Οι Ουκρανοί δήλωσαν ότι «δεν είχαν την εξουσία» να λάβουν αποφάσεις σχετικά με το έδαφος -ιδίως την παραχώρηση εδαφών, όπως πρότεινε το αρχικό σχέδιο- κάτι που, σύμφωνα με το σύνταγμα της χώρας τους, θα απαιτούσε τη διεξαγωγή εθνικού δημοψηφίσματος.
Ο Kyslytsya δήλωσε ότι το νέο σχέδιο δεν έχει καμία σχέση με την προηγούμενη διαρρεύσασα έκδοση της ειρηνευτικής πρότασης που είχε προκαλέσει σάλο στο Κίεβο. «Πολύ λίγα στοιχεία έχουν παραμείνει από την αρχική έκδοση», είπε.
«Αναπτύξαμε ένα σταθερό σώμα σύγκλισης και μερικά θέματα στα οποία μπορούμε να συμβιβαστούμε», είπε. «Για τα υπόλοιπα χρειάζονται αποφάσεις».
Κάθε πλευρά θα μεταφέρει τώρα τα τελευταία προσχέδια εργασίας στην Ουάσιγκτον και το Κίεβο για να ενημερώσει τους προέδρους. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση Τραμπ αναμένεται να προσεγγίσει τη Μόσχα για να επιδιώξει την προώθηση των συνομιλιών, είπε.
Ο Kyslytsya είπε ότι οι Αμερικανοί ήταν προσεκτικοί, πρόθυμοι να ακούσουν την άποψη των Ουκρανών και ανοιχτοί σε προτάσεις. «Σχεδόν όλα όσα προτείναμε έγιναν αποδεκτά», είπε. Αν και οι συνομιλίες έληξαν με θετικό πρόσημο, σύμφωνα με τον Kyslytsya, παραλίγο να μην ξεκινήσουν, καθώς η ατμόσφαιρα στη Γενεύη το πρωί της Κυριακής ήταν «πολύ τεταμένη».
Οι Αμερικανοί έφτασαν απογοητευμένοι από τις διαρροές στα μέσα ενημέρωσης τις ημέρες πριν από τη συνάντηση και τη δημόσια συζήτηση σχετικά με την προέλευση του πρώτου σχεδίου πρότασης. Χρειάστηκαν σχεδόν δύο ώρες συνομιλιών μεταξύ του Αντρέι Γερμάκ και της αμερικανικής αντιπροσωπείας για να ηρεμήσουν τα πνεύματα και να επανέλθουν στις διαπραγματεύσεις.
«Τελικά καταφέραμε να πάμε στην αμερικανική αποστολή και να ξεκινήσουμε ουσιαστικές συνομιλίες», δήλωσε ο Kyslytsya.
Η ευρωπαϊκή πρόταση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέθεσε τη δική της πρόταση, με το Sky News να αναφέρει ότι σε μεγάλο βαθμό διαφέρει από την αμερικανική.
Ακολουθούν τα βασικά σημεία:
- Να διασφαλίζεται η ουκρανική κυριαρχία
- Να μην αναγνωρίζονται μόνιμες εδαφικές απώλειες
- Να κατοχυρώνονται δικαιώματα μειονοτήτων και θρησκευτικές ελευθερίες
- Να ενισχύεται η διεθνής εποπτεία του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια
- Να εκπονηθούν εκτεταμένα προγράμματα ανοικοδόμησης και αποκατάστασης
- Να υπάρξει ολοκληρωμένο σύστημα ανθρωπιστικών ανταλλαγών
- Να δομηθεί μηχανισμός επιβολής και εποπτείας της συμφωνίας υπό κοινό όργανο ΗΠΑ-Ε.Ε.-Ουκρανίας-Ρωσίας
