Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την τεράστια συνεισφορά των οργανώσεων, συλλογικοτήτων και μεμονωμένων πολιτών στην αντιμετώπιση της χωρίς προηγούμενο κρίσης που εκδηλώθηκε όταν το τεράστιο κύμα προσφύγων έφτασε στις ελληνικές ακτές. Μιας κρίσης που βρήκε απροετοίμαστη ολόκληρη την Ευρώπη, η οποία παρακολουθούσε αμήχανη και ζαλισμένη τα όσα εκτυλίσσονταν στα εξωτερικά της σύνορα. Οι πληροφορίες, όμως, και οι καταγγελίες των τελευταίων ημερών, που διατυπώθηκαν ακόμη και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, ρίχνουν μια σκιά στο τεράστιο αυτό κίνημα αλληλεγγύης και ανθρωπισμού, ως προς τα κίνητρα που έχουν τελικά ορισμένες ΜΚΟ και κινήματα πολιτών που δραστηριοποιούνται σε καταυλισμούς προσφύγων και μεταναστών.
Το νεφελώδες πλαίσιο λειτουργίας των ΜΚΟ
Σύσταση και λειτουργία των ΜΚΟ στην Ελλάδα
- Αναφορικά με τη φορολογία κληρονομιών – δωρεών, προβλέπεται πλήρης φορολογική απαλλαγή.
- Αναφορικά με τον φόρο εισοδήματος, απαλλάσσονται από κάθε φορολογική επιβάρυνση.
- Αναφορικά με τη φορολογία μεγάλης ακίνητης περιουσίας, απαλλάσσονται από τον φόρο για τα κτίσματα που ιδιοχρησιμοποιούν.
- Στη φορολογική νομοθεσία, για να ενθαρρυνθούν πολίτες και επιχειρήσεις να συμβάλλουν στην οικονομική ενδυνάμωση των κοινωφελών ιδρυμάτων, τα χρηματικά ποσά που δωρίζονται σε αυτά αναγνωρίζονται ως δαπάνη, η οποία αφαιρείται από το συνολικό εισόδημα ή τα κέρδη.
- Τέλος, ο συνταγματικός νομοθέτης παρέχει προστασία στα κοινωφελή ιδρύματα, απαγορεύοντας τη μεταβολή του περιεχομένου των όρων της διαθήκης ή της δωρεάς υπέρ δημόσιου ή κοινωφελούς σκοπού.
Πόροι
- συνδρομές μελών
- δωρεές
- χορηγίες στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης
- διαφημίσεις καταχωρημένες σε έντυπά τους
- κρατική και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση
- διάθεση προϊόντων
- διοργάνωση εκδηλώσεων
- αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων, κ.α.
Ελλείψει διαθέσιμων στοιχείων, δεν είναι δυνατό να αποκλεισθεί η εξάρτηση από μία μόνο πηγή χρηματοδότησης. Ωστόσο, περισσότερο βιώσιμες έχουν αποδειχθεί οι ΜΚΟ με διασπορά πηγών χρηματοδότησης. Αναφορικά με τις χορηγίες, σημειώνεται ότι οι επιχειρήσεις έχουν πλέον την τάση να χρηματοδοτούν, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης τους, ΜΚΟ σχετικές με το προϊόν που οι ίδιες εμπορεύονται, ώστε εν τέλει το όνομα της εταιρείας να συνδέεται στη συνείδηση του κοινού με συγκεκριμένη ΜΚΟ. Ωστόσο, οι εν λόγω χορηγίες ενδέχεται να συνιστούν, μεταξύ άλλων, περιπτώσεις συγκυριακής ενίσχυσης, ξεπλύματος βρώμικου χρήματος ή και προσπάθειας εξαγοράς της κοινής γνώμης, όπως έχει διαφανεί σε διάφορες περιπτώσεις μέχρι σήμερα. Ανεξαρτησία (νομικό πλαίσιο και πρακτική) Τα σωματεία δύνανται να διαχειρίζονται τα του οίκου τους χωρίς την υποχρεωτική συμμετοχή κρατικών παραγόντων στη διοίκηση ή τις συνεδριάσεις τους. Μολονότι στο νόμο δεν προβλέπεται η δυνατότητα κυβερνητικής παρέμβασης στη λειτουργία των ΜΚΟ, η οικονομική εξάρτηση των τελευταίων από κρατικούς πόρους είναι προφανές ότι ενδέχεται να συντελεί στη δημιουργία πελατειακών σχέσεων μεταξύ των εν λόγω δύο πόλων. Δεν λείπουν, επίσης, και οι περιπτώσεις όπου πολιτικοί φροντίζουν να συνδέουν το όνομά τους με κάποια ΜΚΟ, την οποία ενδεχομένως ιδρύουν και οι ίδιοι, ώστε να αναβαθμίσουν τη δημόσια εικόνα τους. Φαινόμενα εκφοβισμού, εκβιασμού, κλπ., φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών εκ μέρους κυβερνητικών παραγόντων δεν έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η απειλή μη χρηματοδότησής τους από κρατικούς πόρους. Τούτο ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα, οι ΜΚΟ που εξαρτώνται κατά βάση από κρατικούς πόρους να ευθυγραμμίζονται με την κυβερνητική γραμμή.
Το «αμαρτωλό» παρελθόν
Τι γίνεται σήμερα με τη χρηματοδότηση
«Κινδυνεύουμε να χάσουμε τον στόχο μας»