Υπάρχουν στιγμές που η ιστορία δεν γράφεται με μεγάλα γράμματα. Χωράει σε μια φράση, σε μια εικόνα, σε μια απρόσμενη λεπτομέρεια που περνά σχεδόν απαρατήρητη και όμως μένει για πάντα. Στα 100 χρόνια ζωής της ΔΕΘ – HELEXPO, πίσω από τα επίσημα εγκαίνια και τις μεγάλες στιγμές, κρύβεται ένας παράλληλος κόσμος μικρών ιστοριών που ζωντανεύουν την εποχή τους και δίνουν στην Έκθεση τον πιο ανθρώπινο, ζεστό της χαρακτήρα. Η σειρά «Αξιοσημείωτα της ΔΕΘ» είναι μια περιήγηση σε αυτόν τον κόσμο. Μια ματιά στις σελίδες που συνήθως μένουν αθέατες, εκεί όπου η αφήγηση ξεφεύγει από τα επίσημα δελτία τύπου και παίρνει τον ρυθμό της καθημερινότητας, της έκπληξης, της ανατροπής. Κάθε άρθρο είναι ένα μικρό παράθυρο σε μια στιγμή που, αν και δεν διεκδίκησε απαραίτητα τα φώτα της δημοσιότητας, φώτισε με τον δικό της τρόπο τη μακρά πορεία της Έκθεσης.

26η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 3-24 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1961 

  • Στην 26η διοργάνωση άλλαξε δραστικά η φυσιογνωμία της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, καθώς κατά την διάρκειά της κατασκευαζόταν το Παλέ ντε Σπόρ. 
  • Στο εξοχικό κέντρο “ΑΣΤΕΡΙΑ” τραγουδούσε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης για την περίοδο της ΔΕΘ, ενώ στο “ΠΑΛΛΑΣ” ο Τώνης Μαρούδας με την Ζωζώ Σαπουντζάκη. 
  • Στο Σοβιετικό περίπτερο διέθεταν προς πώληση αντίγραφα ρολογιών όμοια με αυτά που φορούσε στην πτήση του ο αστροναύτης Γκαγκάριν. 
  • Ο γνωστός Φιλοποίμην Φίνος της “Φίνος Φιλμ” απέσυρε από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου την ταινία του “Ο Κατήφορος”, διότι είχε προγραμματιστεί να προβληθεί ημέρα Πέμπτη αντί Σαββάτου ή Κυριακής όπως ο ίδιος επιθυμούσε. 

27η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2-23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1962 

  • Την 27η ΔΕΘ επισκέφθηκε ο Αμερικανός Αντιπρόεδρος κ. Lyndon B. Johnson, συνοδευόμενος από την σύζυγό του και την θυγατέρα του. Στα εγκαίνια του περιπτέρου, ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ με το πάτημα ενός κουμπιού άναψε την συμβολική “φλόγα της ελευθερίας” στην κορυφή πυργίσκου 13 μέτρων. 
  • Διάβημα διαμαρτυρίας υποβλήθηκε στη Διοίκηση της ΔΕΘ από τον Διευθυντή του περιπτέρου της Τσεχοσλοβακίας Χοράκεν για το πολιτικό περιεχόμενο του λόγου του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζόνσον. 
  • Ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζόνσον με την άφιξή του στις ΗΠΑ έστειλε ευχαριστήρια επιστολή προς τον Γενικό Διευθυντή της ΔΕΘ Σαμαρά στην οποία ανέφερε μεταξύ άλλων ότι “….επιθυμώ να σας συγχαρώ επίσης δια την ίδιαν την έκθεσιν, η οποία αποτελεί μεγαλοπρεπές παράδειγμα των δημιουργικών δυνατοτήτων και της φαντασίας του ανθρώπου. Είναι αληθινά ένα σπουδαίον εγχείρημα, δια το οποίον η πόλις της Θεσσαλονίκης και ο λαός ολοκλήρου της Ελλάδος δύναται δικαίως να υπερηφανεύονται”. 
  • Στο εξοχικό κέντρο “ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ” παραστάσεις έδινε η Αιγύπτια Nadia Gamal μαζί με την Γιοβάνα, ενώ στα “ΜΕΛΤΕΜΙΑ” (πρώην “ΑΣΤΕΡΙΑ”) ο Μανώλης Χιώτης με την Μαίρη Λίντα. 

28η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2-23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1963 

  • Για τα εγκαίνια της ΔΕΘ κατέπλευσε ο στόλος και σημαιοστολίστηκε η πόλη, ενώ ηλεκτροφωτίστηκαν τα κάστρα σε μήκος 1.200 μέτρων με 120 προβολείς συνολικής ισχύος 120 κιλοβάτ. 
  • Το μοναδικό περίπτερο που παρέμεινε στη ΔΕΘ από την διοργάνωση του 1940 ήταν αυτό της Ζυθοποιίας – Βυνοποιίας – Παγοποιίας “ΚΑΡΟΛΟΣ ΦΙΞ”. Η λειτουργία του ήταν συνυφασμένη με την πώληση μπίρας και εδεσμάτων, συνδυασμός αναγκαίος παλαιότερα αφού η ΔΕΘ στερούνταν εστιατορίων. 
  • Στις 6 Σεπτεμβρίου, στο περίπτερο της εταιρίας “Πειραϊκής – Πατραϊκής”, προκλήθηκε πυρκαγιά από ηλεκτρικά καλώδια, την οποία και κατέσβησαν οι άνδρες του πυροσβεστικού σταθμού της ΔΕΘ. 
  • Συνεχίζοντας την παράδοση των μουσικών σχημάτων που ανηφόριζαν στην Θεσσαλονίκη την περίοδο της έκθεσης, το κοσμικό κέντρο “ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ” παρουσίαζε τον Τζίμη Μακούλη, τον Γιάννη Βογιατζή και την Τζένη Βάνου και τα “ΑΣΤΕΡΙΑ” τον Στέλιο Καζαντζίδη με την Μαρινέλλα και την Μάγια Μελάγια. 

29η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 6-27 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1964 

  • Για πρώτη φορά η ΔΕΘ προχωρά σε “σφυγμομέτρηση της κοινής γνώμης – gallop” σε επισκέπτες και εκθέτες με τη μέθοδο του ερωτηματολογίου. 
  • Η νεαρή ηθοποιός Ελένη Ανουσάκη εμφανίστηκε με προκλητικό ντεκολτέ, με αποτέλεσμα αστυνομικά όργανα να προσπαθήσουν να της απαγορέψουν την είσοδο στο κτίριο διοίκησης της ΔΕΘ, για τη δεξίωση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου. 
  • Στο Καυταντζόγλειο στάδιο διοργανώθηκε από τη ΔΕΘ λαϊκή εορταστική εκδήλωση επ’ ευκαιρία των γάμων του Βασιλέως και της πριγκίπισσας Άννας – Μαρίας. 
  • Στα θρυλικά πλέον “ΑΣΤΕΡΙΑ” τραγουδούσε την περίοδο της ΔΕΘ η Πόλυ Πάνου. 

30η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 5-26 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1965 

  • Από τη νότια πύλη της ΔΕΘ ξεκινά το πρώτο αυτοκίνητο αγώνα στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της 30ης ΔΕΘ. Tο ράλι ΔΕΘ γεννιέται. Διοργανωτής η ΕΛΠΑ και νικητής ο Σταύρος Γεωργιάδης με ένα MINI Cooper S. 
  • Την 20η Σεπτεμβρίου επισκέφθηκαν την 30η ΔΕΘ οι Αμερικάνοι αστροναύτες Gordon Cooper και Charles Conrad, που είχαν ταξιδέψει στο Διάστημα με το διαστημόπλοιο “Gemini”. Σε ειδική τελετή τιμήθηκαν από τον Δήμαρχο της πόλης κ. Τσίρο και αμέσως μετά επισκέφθηκαν τη ΔΕΘ. Σε εξέδρα που είχε στηθεί έξω από το αμερικανικό περίπτερο, ο πρόξενος των ΗΠΑ κ. Χάμιλτον παρουσίασε τους αστροναύτες. Ομοίωμα του Gemini δώρησαν οι αστροναύτες στον Αντιπρόεδρο της ΔΕΘ Ε. Καρδασιάδη. Ο σμήναρχος Cooper δήλωσε κατά την επίσκεψη του στο Αμερικανικό περίπτερο ότι, “είμεθα υπερήφανοι γιατί η λέξις αστροναύτης είναι ελληνική”. 
  • Οι Σοβιετικοί αστροναύτες Pavel Belyayev και Alexei Leonov, συνοδευόμενοι από τον γραμματέα της σοβιετικής αντιπροσωπείας στο Αστροναυτικό Συνέδριο των Αθηνών Ig. Milovidov, επισκέφθηκαν τη ΔΕΘ το πρωί της 20ης Σεπτεμβρίου και τους υποδέχθηκε ο Πρόεδρος της ΔΕΘ Ι. Βελλίδης στην αίθουσα του Διοικητικού Συμβουλίου. Ο σμήναρχος Belyayev δήλωσε ότι, “η ελληνική μυθολογία μας εχρησίμευσεν ως πηγή θάρρους και δυνάμεως για την διαπλανητικήν πτήσιν μας”. Κατόπιν επισκέφθηκαν το περίπτερο του καπνού και τα περίπτερα της Πολωνίας και της Ουγγαρίας. 
  • Το απόγευμα της 8ης Σεπτεμβρίου ξέσπασε φωτιά στο περίπτερο 8, ευτυχώς σε ώρα που δεν λειτουργούσε η έκθεση. Από την πυρκαγιά, ζημιές υπέστησαν τα περίπτερα των εταιριών “Σαλιάρη – Τελεφούνκεν”, “Αφοί Λαμπρόπουλοι” και “Ράδιο Αθήναι”. Tο περίπτερο δεν λειτούργησε εκείνο το απόγευμα, την επομένη λειτούργησε πλημμελώς και την μεθεπόμενη λειτούργησε κανονικά. Η φωτιά σύμφωνα με το ανακοινωθέν της Πυροσβεστικής προκλήθηκε από βραχυκύκλωμα, “λόγω πλημμελούς κατασκευής της εσωτερικής εγκατάστασης”. 
  • Στο εξοχικό κέντρο “ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ” και για την περίοδο της ΔΕΘ τραγουδούσε η Νάντια Κωνσταντοπούλου με τον Τάκη Μωράκη και τις Έρρικα και Μαργαρίτα Μπρόγιερ, ενώ στην “ΚΑΛΑΜΙΤΣΑ” ο Μιχάλης Μενιδιάτης. Στο “ΚΑΛΑΜΑΚΙ” ήταν ο θρυλικός Βασίλης Τσιτσάνης με την Ρίτα Σακελλαρίου και στα “ΑΣΤΕΡΙΑ” ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης. 
  • Ο μεγάλος μας ποιητής Γιάννης Ρίτσος είχε γράψει τους στίχους του τραγουδιού “Φτωχόπαιδο”, που με την μουσική του Σπήλιου Μεντή και ερμηνεύτρια την Γιοβάννα, κατέκτησε το Β’ βραβείο στο Φεστιβάλ Τραγουδιού. 

Το κείμενο βασίζεται στο ιστορικό λεύκωμα της ΔΕΘ – HELEXPO Α.Ε. «Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης» (3η έκδοση, 2018) του Δρς Κυριάκου Α. Ποζρικίδη, από όπου προέρχονται τα στοιχεία και οι πληροφορίες.