Η θέαση ενός γυμνού σώματος στα social media έχει καταλήξει να είναι ένα σύνηθες φαινόμενο. Όσο η έκθεση των σωμάτων γίνεται όλο και πιο ελεύθερη, τόσο περισσότερο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα.

Μάλιστα, στο Instagram φαίνεται πόσο έκδηλη είναι η σεξουαλικοποίηση των σωμάτων, καθώς ο αλγόριθμος οδηγεί τους ψηφιακούς δημιουργούς στο να τονίσουν τα… δυνατά τους χαρακτηριστικά. Στο El Pais αναφέρεται η ιστορία της Laura Kummerle, μιας fitness instagrammer, η οποία εδώ και αρκετά χρόνια ανέβαζε ασκήσεις γυμναστικής στο προφίλ της – όμως, μια μέρα αποφάσισε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο τραβά τα βίντεό της.

Η Kummerle άλλαξε το γενικό πλάνο, και εστίασε την κάμερα στα οπίσθιά της. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν εντελώς διαφορετικό από τα προηγούμενα βίντεό της, καθώς πλέον είχε σεξουαλικοποιήσει το περιεχόμενό της. Μετά από αυτό, οι ακόλουθοί της αυξήθηκαν, τα likes έπεφταν βροχή και εκτοξεύθηκε η αλληλεπίδραση με το κοινό της. Η Kummerle δεν εξεπλάγην καθόλου, με την ίδια να δηλώνει πως «απλώς έκανε ένα πείραμα».

«Σημειώθηκε μια τεράστια αύξηση στις πωλήσεις των προγραμμάτων γυμναστικής μου και στη ζήτηση για ιδιωτικά μαθήματα», είπε η ίδια. «Είχα προσέξει πως και άλλοι δημιουργοί περιεχομένου είχαν ξεκινήσει να σεξουαλικοποιούν τα σώματά τους. Νόμιζα πως ήταν ένας τρόπος να τραβήξεις την προσοχή, αλλά τώρα βλέπω πως υπάρχει μια σχέση ανάμεσα σε αυτό και στις πωλήσεις».

Τα social media προωθούν το γυμνό

Αδιαμφισβήτητα, το γυμνό και το σεξ πουλάνε. Έτσι και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Instagram, το οποίο, ουσιαστικά, έχει εξελιχθεί σε μια διαφημιστική πλατφόρμα, προωθούν τα προφίλ με λίγο πιο πικάντικο περιεχόμενο. Ωστόσο, αυτό εξαρτάται και από τον λογαριασμό του κάθε χρήστη.

Σε λογαριασμούς που δείχνουν φαγητά, βιβλία ή ταξίδια, το σώμα παίζει δευτερεύοντα ρόλο. Από την άλλη, σε λογαριασμούς που δείχνουν γυμναστική και άθληση, το σώμα πρέπει να φαίνεται. Παραδείγματος χάρη, μια fitness influencer μπορεί να «αναγκάζεται» να φορέσει στενά ρούχα, για να δείξει με ακρίβεια τις ασκήσεις στους ακολούθους της.

Από πλευράς της, η Kummerle αναφέρει πως «ο χώρος του αθλητισμού έχει σεξουαλικοποιηθεί». Η ίδια γυμνάζεται όλη της τη ζωή και ξέρει ότι πρέπει να φορά στενά ρούχα για να καταλαβαίνουν οι μαθητές της τις ασκήσεις της. Όμως, πιστεύει πως υπάρχει μια λεπτή γραμμή που ξεχωρίζει το σεξ από την άθληση. Και κάποιοι συνάδελφοί της έχουν ξεπεράσει αυτή τη γραμμή.

Το πείραμα με το παιχνίδι του αλγόριθμου

Ο αναλυτής της NGO Algorithm Watch, Nicolas Kayser – Bril, πραγματοποίησε ένα πείραμα, σύμφωνα με το οποίο χρειάστηκε να αναλύσει 2.400 φωτογραφίες που εμφανίστηκαν στη ροή 26 χρηστών του Instagram.

Τα ευρήματα αποκάλυψαν πως οι φωτογραφίες που έδειχναν γυναίκες με μπικίνι ήταν κατά 54% πιο πιθανό να εμφανιστούν στην αρχική σελίδα των χρηστών. Παράλληλα, φωτογραφίες με άντρες χωρίς μπλούζα είχαν 28% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανιστούν στη ροή. Από την άλλη πλευρά, όμως, φωτογραφίες που έδειχναν φαγητά ή κάποιο τοπίο, είχαν κατά 60% λιγότερες πιθανότητες να εμφανιστούν στο Instagram.

Ωστόσο, ο Kayser – Bril τονίζει και τον ρόλο που παίζει ο εξατομικευμένος αλγόριθμος του κάθε λογαριασμού σε αυτό. «Κάποιοι από τους λογαριασμούς που αναλύσαμε, ήταν χρήστες του Instagram που ψάχνουν φεμινιστικά βιβλία. Δεν υπήρχε περίπτωση αυτό το κοινό να επικροτούσε τέτοιου είδους περιεχόμενο. Όμως, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, ήταν φανερό» πως το Instagram προωθούσε το προαναφερθέν περιεχόμενο.

Το πρόβλημα της πορνογραφίας στο Instagram

Ο Kayser – Bril είναι πεπεισμένος πως το θέμα δεν έχει να κάνει με το «πικάντικο περιεχόμενο», αλλά με τον αλγόριθμο του κάθε λογαριασμού. «Μάλλον κάποιοι άνθρωποι προτιμούν να βλέπουν ένα σέξι περιεχόμενο. Είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθούν τέτοιου είδους συστήματα, αλλά ο αλγόριθμος παίζει ρόλο σε αυτό».

Ο ίδιος εξηγεί πως το Instagram έχει τρόπους να εντοπίζει αν ανεβαίνει υλικό πορνογραφίας και να το κατεβάζει, αλλά αυτή η διαδικασία δεν γίνεται κατευθείαν. Γι’ αυτό τον λόγο, όλο και περισσότεροι νέοι λογαριασμοί ανεβάζουν τέτοιου είδους περιεχόμενο, για να αυξήσουν κατακόρυφα τους ακολούθους τους. Στη συνέχεια, σβήνουν τις γυμνές φωτογραφίες και πωλούν τους λογαριασμούς.

Όταν η Meta, η εταιρεία του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ερωτάται για αυτό, παραπέμπει στο ιστολόγιο της εταιρείας, το οποίο αναφέρει ότι η σειρά της ροής του Instagram βασίζεται σε «μια σειρά προβλέψεων, σχετικά με τις ιστορίες που θα βρείτε πιο σχετικές με εσάς και ενδιαφέρουσες», λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως το τι έχετε δει, τις αλληλεπιδράσεις και τη σχέση που έχετε με τον άνθρωπο που ανεβάζει την εν λόγω ανάρτηση.

Οι απόψεις διίστανται

Η υπερ – έκθεση των γυμνασμένων σωμάτων και η σεξουαλικοποίησή τους, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στους χρήστες του Instagram. Ερευνητές έχουν αναφέρει πως η προβολή ενός ιδανικού σώματος, λεπτού, γυμνασμένου και σεξουαλικοποιημένου, μπορεί να δημιουργήσει ένα αίσθημα σωματικής δυσμορφίας στους χρήστες και ιδιαίτερα στις νεαρές γυναίκες.

Ο γυμναστής Sergio Peinado δήλωσε πως η πρακτική του να σεξουαλικοποιούν οι fitness influencers το περιεχόμενό τους, δεν θα τους κάνει μακροχρόνιο καλό. «Δεν ξέρω αν αξίζει, δεν ξέρω αν μπορούν να χτίσουν μια ισχυρή κοινότητα με αυτόν τον τρόπο». Ο ίδιος υποστηρίζει πως υπάρχει χώρος για όλους τους δημιουργούς να χτίσουν ένα δυνατό Instagram, όμως, «έχω δει fitness influencers να ξεκινούν με το να σεξουαλικοποιούν το περιεχόμενό τους, και στο τέλος να καταλήγουν στο Onlyfans, γιατί κατάλαβαν πως εκεί μπορούν να δουλέψουν καλύτερα».

Από την άλλη πλευρά, η κοινωνιολόγος Carolina Are πιστεύει πως η σεξουαλικοποίηση στα social media δεν είναι τόσο κακό πράγμα. Η ίδια πιστεύει πως το να σεξουαλικοποιεί κάποιος τον εαυτό του, είναι ένας τρόπος ενδυνάμωσης, ένας τρόπος να ελέγξει κανείς το σώμα του. Γι’ αυτό και υποστηρίζει πως αν κάποιος το κάνει αυτό κατ’ επιλογή, τότε είναι θετικό. Μάλιστα, αντιπαραβάλλει την πρακτική των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης και της διαφήμισης, όπου επί χρόνια, δεν ήταν επιτρεπτό για τη γυναίκα να σεξουαλικοποιεί τον εαυτό της, το σύστημα έπρεπε να αποφασίσει για εκείνη.