Γιατί δεν μπορούμε να χωνέψουμε εύκολα μπέργκερ και πίτσα όταν μεγαλώνουμε;

Πίτσα, μπέργκερ, πατάτες τηγανητές. Κάποτε τα τρώγατε χωρίς δεύτερη σκέψη και κυρίως χωρίς συνέπειες στο στομάχι. Όσο, όμως, περνούν τα χρόνια, όλο και περισσότερο παρατηρείται ότι το στομάχι σας υποφέρει με αυτές τις τροφές και μαζί του και εσείς. Φούσκωμα, καούρες, δυσπεψία…

Γιατί το πεπτικό μας σύστημα δεν διαχειρίζεται πια με τον ίδιο τρόπο τα λιπαρά φαγητά; Η απάντηση βρίσκεται στις φυσιολογικές αλλαγές που υφίσταται το σώμα μας με την ηλικία — και συγκεκριμένα στο πώς επεξεργάζεται οργανισμός το λίπος.

Ιατροί και διαιτολόγοι εξηγούν στο Yahoo Life τι πρέπει να κάνουμε για αποφεύγουμε αυτές τις δυσάρεστες παρενέργειες και να συνεχίσουμε – κατά το δυνατόν και πάντα με μέτρο – να απολαμβάνουμε το φαγητό μας.

Τι είναι και πώς προκαλείται η δυσανεξία στα λιπαρά;

Η δυσανεξία στα λιπαρά συμβαίνει όταν το γαστρεντερικό σύστημα δυσκολεύεται να διασπάσει το λίπος. Καθώς μεγαλώνουμε, το πεπτικό μας σύστημα υφίσταται μικρές αλλά σημαντικές αλλαγές που κάνουν τα λιπαρά φαγητά πιο δύσκολα στην πέψη.

Αυτό οδηγεί σε βραδύτερη κένωση του στομάχου, καθώς τα λιπαρά τρόφιμα χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να απορροφηθούν. Έτσι, μένουν περισσότερο στο στομάχι και το λεπτό έντερο. Αυτό που παλιά ήταν μια εύκολη διαδικασία, γίνεται πλέον πιο δύσκολο για ένα γηρασμένο πεπτικό σύστημα.

Το έντερο βασίζεται σε μια σειρά μυϊκών συσπάσεων για να προωθήσει την τροφή, ένας μηχανισμός που λέγεται περισταλτισμός, και αυτός εξασθενεί με την ηλικία. Φανταστείτε έναν ιμάντα μεταφοράς που επιβραδύνει, ενώ οι αποσκευές συνεχίζουν να συσσωρεύονται.  

Πέρα από την επιβράδυνση της κινητικότητας του εντέρου, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτή τη δυσανεξία στα λιπαρά:

• Με την ηλικία μειώνεται η παραγωγή χολής: Η χολή, που παράγεται από το ήπαρ, βοηθά στη διάσπαση των λιπών. Όσο λιγότερη χολή, τόσο δυσκολότερη γίνεται η πέψη των λιπαρών, ιδιαίτερα των κορεσμένων.
• Αλλάζει το μικροβίωμα του εντέρου: Όσο μεγαλώνουμε, η ποικιλομορφία των μικροοργανισμών στο έντερο μειώνεται, προάγοντας φλεγμονώδη βακτήρια. Κάποια από αυτά επιβραδύνουν τη διέλευση της τροφής και αυξάνουν τον κίνδυνο δυσανεξίας.
• Επιβάρυνση του εντερικού βλεννογόνου: Η μειωμένη παραγωγή ινσουλίνης μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα γλυκόζης, κάτι που βλάπτει το εντερικό τοίχωμα και δυσκολεύει περαιτέρω την απορρόφηση λίπους.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Κάποια κοινά σημάδια της δυσανεξίας στα λιπαρά είναι:

• Ναυτία
• Δυσπεψία
• Παλινδρόμηση
• Φούσκωμα
• Γενική ενόχληση μετά το φαγητό

Επίσης τα κόπρανα μπορεί να αποκαλύψουν το πρόβλημα: λιπαρά, αφρώδη, ανοιχτόχρωμα ή ιδιαίτερα δύσοσμα κόπρανα μπορεί να δείχνουν προβλήματα πέψης του λίπους.

Είναι όλα τα λιπαρά το ίδιο επιβαρυντικά;

Η απάντηση, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι αρνητική. Μάλιστα το είδος των λιπαρών που καταναλώνουμε είναι πιο σημαντικό και από την ποσότητα. Τα φυτικά, ακόρεστα λιπαρά, όπως αυτά στο αβοκάντο, το ελαιόλαδο, τους ξηρούς καρπούς και τους σπόρους, είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν προβλήματα.

Αντίθετα, τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα με κορεσμένα και τρανς λιπαρά – όπως τα πατατάκια, τα τηγανητά, τα αρτοσκευάσματα, τα λουκάνικα και άλλα αλλαντικά – είναι τα πιο δύσπεπτα. Η μέθοδος παρασκευής έχει επίσης σημασία: το τηγάνισμα και το κάπνισμα ενισχύουν τη δυσκολία πέψης.

Μπορεί η δυσανεξία να κρύβει κάτι πιο σοβαρό;

Η δυσανεξία στα λιπαρά είναι συνήθως φυσιολογική και παροδική, ειδικά μετά από βαριά γεύματα. Όμως, όπως επισημαίνουν γιατροί στο Yahoo Life, επίμονα ή έντονα συμπτώματα μπορεί να δείχνουν σοβαρότερες καταστάσεις όπως δυσλειτουργία της χοληδόχου κύστης, παγκρεατική ανεπάρκεια ή μεταβολικά νοσήματα όπως προδιαβήτης ή ευερέθιστο έντερο.

Τι πρέπει να κάνουμε;

Πρέπει να σταματήσουμε να τρώμε λιπαρά; Όχι απαραίτητα, αλλά σίγουρα χρειάζεται μέτρο και ένα σωστό διατροφικό πρόγραμμα. Προφανώς εάν τα λιπαρά και τα τηγανητά μας ενοχλούν έντονα θα πρέπει να τα μειώσουμε.

Η κατανάλωση μικρών ποσοτήτων λιπαρών τροφών, μαζί με τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες ή πράσινα λαχανικά, μπορούν να μειώσουν το πεπτικό φορτίο και να βοηθήσουν στην καλύτερη απορρόφηση.

Επίσης προτιμήστε ποιοτικά λιπαρά από ανεπεξέργαστες τροφές, ώστε το σώμα σας να μην χρειάζεται να επεξεργάζεται συντηρητικά και πρόσθετα μαζί με το ίδιο το φαγητό. Για παράδειγμα, επιλέξτε αβοκάντο ή χούμους αντί για μπέικον ή τυρί στο σάντουιτς και χρησιμοποιήστε ελαιόλαδο στο μαγείρεμα. Αν λαχταρήσετε μπέργκερ ή τηγανητές πατάτες, απολαύστε αλλά πιο σπάνια και σε μικρές ποσότητες.

Αν έχετε διαπιστώσει πως δυσκολεύεστε στην πέψη λιπαρών ή υποψιάζεστε ότι κάτι πιο σοβαρό συμβαίνει, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε γιατρό ή διατροφολόγο. Ένας ειδικός υγείας μπορεί να αξιολογήσει το πρόβλημά σας και να διαπιστώσει ένα υπάρχει κάποιο υποκείμενο πρόβλημα υγείας.