Καθώς αποκοιμιόμαστε κάθε βράδυ, δεν είμαστε ποτέ πραγματικά μόνοι. Δεκάδες οκτάποδα ακάρεα, γνωστά ως demodex, βγαίνουν από τους πόρους μας για να… διασκεδάσουν, σύμφωνα με το δημοσίευμα του CNN.
Αν και δεν μπορούμε να τα δούμε ή να τα αισθανθούμε, σχεδόν κάθε ενήλικας τα φέρει στο σώμα του. Με μήκος από 0,15 έως 0,4 χιλιοστά, τα μικροσκοπικά αυτά ασπόνδυλα ζουν γύρω από τους θύλακες των τριχών και τρέφονται με τα έλαια του δέρματος.
«Όσο κοιμόμαστε, βγαίνουν έξω και είναι πολύ χαρούμενα: ζευγαρώνουν, επισκέπτονται συγγενείς, περπατούν στο πρόσωπό μας. Με το που ξυπνάμε, επιστρέφουν πίσω στους πόρους», εξηγεί η Αλεχάντρα Περότι, αναπληρώτρια καθηγήτρια ασπόνδυλης βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ στην Αγγλία.
Παρότι η ιδέα μπορεί να μας τρομάζει, η Περότι τονίζει: «Μην ανησυχείτε». Τα demodex λειτουργούν περισσότερο ως «φίλοι» παρά ως εχθροί. Καθαρίζοντας τους πόρους μας, παίρνουν ως αντάλλαγμα μελατονίνη —την ορμόνη που παράγει το δέρμα μας και τα βοηθά να κινητοποιηθούν. Είναι επίσης εξαιρετικά ευάλωτα στο ηλιακό φως, το οποίο καταστρέφει εύκολα το DNA τους.
Όταν τα ακάρεα προκαλούν προβλήματα
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το πρόσωπο φιλοξενεί περίπου πέντε ακάρεα ανά τετραγωνικό εκατοστό. Όμως, σε περιπτώσεις ανοσοκαταστολής, όπως σε ηλικιωμένους ή σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία, μπορεί να προκύψει υπερανάπτυξη – μια κατάσταση γνωστή ως demodicosis. Αυτό προκαλεί φλεγμονώδεις αντιδράσεις και ενδεχομένως δερματικά ή οφθαλμικά προβλήματα.
Ο δρ. Ρίτσαρντ Λόκσλι, καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, εξηγεί ότι τα κατοικίδια είναι πιο επιρρεπή σε προβλήματα από τα demodex, ενώ τα άγρια ζώα όχι – πιθανότατα λόγω γενετικών μεταλλάξεων που συνδέονται με τον τρόπο ζωής του ανθρώπου.
Οι φλεγμονές εκδηλώνονται ως ροδόχρους ακμή, ακμή, ξηρότητα ή απολέπιση, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως τα μάγουλα, το μέτωπο και τα βλέφαρα, εξηγεί ο δρ. Ρομπέρτο Ρικάρντο-Γκονζάλες, επίσης από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας.
Για τη διάγνωση, οι δερματολόγοι εξετάζουν μικροσκοπικά δείγματα δέρματος, ενώ οι οφθαλμίατροι εντοπίζουν αυξημένη συσσώρευση αυγών και αποβλήτων των ακάρεων στις βλεφαρίδες.
Πρόληψη, θεραπεία και το μέλλον των ακάρεων
Οι ειδικοί συνιστούν καθημερινό καθαρισμό με ήπιο καθαριστικό, απομάκρυνση του μακιγιάζ και περιορισμένη χρήση ρετινοειδών, ιδίως σε λιπαρά δέρματα. Η υπερβολική ξηρότητα ή η υπερπαραγωγή λιπαρότητας από υπερβολικό καθαρισμό μπορεί να ενισχύσουν την ανάπτυξή τους.
Η θεραπεία για demodicosis περιλαμβάνει τοπική ή από του στόματος ιβερμεκτίνη, ενώ σε περιπτώσεις οφθαλμικής φλεγμονής έχουν εγκριθεί ειδικά κολλύρια από τον FDA το 2023. Παρ’ όλα αυτά, είναι αδύνατο να εξαλειφθούν πλήρως τα demodex.
Η Περότι υποστηρίζει ότι τα ακάρεα ενδέχεται να οδηγηθούν σε εξελικτική εξαφάνιση. «Η συμβιωτική ζωή οδηγεί σε απώλεια γονιδίων. Οι πληθυσμοί τους είναι γενετικά φτωχοί και αδύναμοι», λέει.
Και καταλήγει: «Τα ακάρεα έχουν κατηγορηθεί άδικα για πολλά. Στην πραγματικότητα, η αδύναμη άμυνα του οργανισμού είναι το πρόβλημα — όχι αυτά. Είναι σύντροφοι της ανθρώπινης ύπαρξης».
