Οι παγκόσμιες συνομιλίες για τη διαμόρφωση μιας ιστορικής διεθνούς συνθήκης που θα αντιμετωπίσει την πλαστική ρύπανση κατέρρευσαν εκ νέου, με τους διαπραγματευτές να αποχωρούν από τη Γενεύη χωρίς συμφωνία, παρά τις εντατικές διαβουλεύσεις μέχρι αργά τη νύχτα.
Στην καταληκτική συνεδρίαση της Διακυβερνητικής Διαπραγματευτικής Επιτροπής (INC), την Παρασκευή, πολλοί εκπρόσωποι εξέφρασαν την απογοήτευσή τους που, για έκτη φορά μέσα σε λιγότερο από τρία χρόνια, δεν κατέστη δυνατό να γεφυρωθεί το χάσμα. Οι διαφορές παραμένουν βαθιές, κυρίως ως προς το εύρος και τη δεσμευτικότητα της συνθήκης.
«Η Νότια Αφρική είναι απογοητευμένη που δεν ήταν δυνατόν να καταλήξουμε σε μια νομικά δεσμευτική συνθήκη. Οι θέσεις παραμένουν πολύ μακριά», δήλωσε ο εκπρόσωπός της. Αντίστοιχα, η Κούβα τόνισε πως «χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία, αλλά πρέπει να συνεχίσουμε επειγόντως».
Ένα φιλόδοξο σχέδιο που βαλτώνει
Περισσότεροι από 1.000 αντιπρόσωποι από τουλάχιστον 180 χώρες συγκεντρώθηκαν στη Γενεύη, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας που εγκαινίασε το 2022 το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ, με στόχο την πρώτη νομικά δεσμευτική παγκόσμια συνθήκη κατά της πλαστικής ρύπανσης.
Η Γενεύη υποτίθεται ότι θα ήταν ο τελευταίος γύρος, όπως είχε ειπωθεί και στην προηγούμενη συνάντηση στην Μπουσάν της Νότιας Κορέας πέρυσι. Οι διαπραγματεύσεις κράτησαν μέχρι τα ξημερώματα της Παρασκευής, όμως τελικά κατέρρευσαν.
Το χάσμα είναι σαφές:
- Η Συμμαχία Υψηλής Φιλοδοξίας (ΕΕ, Ηνωμένο Βασίλειο, Καναδάς, χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής) πιέζει για περιορισμό της παραγωγής πλαστικού και κατάργηση τοξικών χημικών.
- Η ομάδα των ομοϊδεατών πετρελαιοπαραγωγών χωρών (Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ, Ρωσία, Ιράν, Μαλαισία) επιμένει σε μια πολύ πιο περιορισμένη συμφωνία, επικεντρωμένη μόνο στη διαχείριση απορριμμάτων.
Ο πρόεδρος της επιτροπής, Λουίς Βάγιας Βαλδιβιέσο, παρουσίασε δύο διαφορετικά σχέδια κειμένου, αλλά κανένα δεν έγινε αποδεκτό ως βάση για διαπραγμάτευση.
Οργή και απογοήτευση
Η υπουργός Οικολογικής Μετάβασης της Γαλλίας, Ανιές Πανιέ-Ρουνασέρ, δήλωσε «θυμωμένη» και «απογοητευμένη», κατηγορώντας «λίγες χώρες που καθοδηγούνται από βραχυπρόθεσμα οικονομικά συμφέροντα» ότι μπλόκαραν τη συμφωνία.
Οι Μικρά Νησιωτικά Κράτη του Ειρηνικού εξέφρασαν επίσης τη δυσφορία τους: «Είναι άδικο οι χώρες μας, που έχουν ελάχιστη συμβολή στην κρίση, να πληρώνουν το μεγαλύτερο τίμημα μιας ακόμη παγκόσμιας περιβαλλοντικής καταστροφής».
Προς το παρόν, οι επόμενες κινήσεις παραμένουν ασαφείς. Ο Βαλδιβιέσο, χτυπώντας με σφυρί φτιαγμένο από καπάκια ανακυκλωμένων πλαστικών μπουκαλιών, ανέβαλε τη συνεδρίαση για μεταγενέστερη ημερομηνία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χαρακτήρισε το τελευταίο κείμενο «καλή βάση» για μελλοντικές διαπραγματεύσεις, ενώ η Νότια Αφρική τόνισε: «Δεν μπορεί να τελειώσει εδώ».
