Οι χώρες που στηρίζουν την Ουκρανία προτίθενται να «ενισχύσουν» το αμερικανικό πλαίσιο για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, ενόψει της συνόδου κορυφής της G20 στη Νότια Αφρική.
Η κρίσιμη αυτή συνάντηση πραγματοποιείται μόλις μία ημέρα μετά την προειδοποίηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι ότι η χώρα του βιώνει «μία από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία μας», λόγω των πιέσεων να αποδεχτεί ένα σχέδιο που, σύμφωνα με το BBC, εμφανίζεται ιδιαίτερα ευνοϊκό για τη Μόσχα.
Ο Ζελένσκι είχε τηλεφωνικές επαφές την Παρασκευή με τον Στάρμερ καθώς και με τους ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας. Έπειτα από αυτές τις συνομιλίες, ο Βρετανός πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι οι «φίλοι και εταίροι» της Ουκρανίας παραμένουν προσηλωμένοι στη διασφάλιση «διαρκούς ειρήνης μια για πάντα».
Στη σύνοδο της G20 δεν θα παρευρεθούν ούτε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ούτε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν.
Το ειρηνευτικό σχέδιο της Ουάσινγκτον περιλαμβάνει διατάξεις που το Κίεβο είχε στο παρελθόν απορρίψει, όπως την παραχώρηση ανατολικών εδαφών που ακόμη κατέχει, την ριζική μείωση του μεγέθους των ενόπλων δυνάμεων και την επίσημη δέσμευση ότι δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ. Παράλληλα, οι ΗΠΑ πιέζουν έντονα την ουκρανική ηγεσία να αποδεχτεί το πλαίσιο αυτό· μάλιστα, υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία του Πενταγώνου βρέθηκε αυτή την εβδομάδα στο Κίεβο για σχετικές συζητήσεις.
Κάλλας: Οι όροι της συμφωνίας θα αποφασιστούν από την Ουκρανία
Την ίδια στιγμή, στην Ευρώπη αυξάνεται η ανησυχία, καθώς πολλοί εκτιμούν ότι οι όροι του σχεδίου θα ωφελήσουν δυσανάλογα τη Ρωσία. Η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, έκανε λόγο για μια «πολύ επικίνδυνη στιγμή». Όπως είπε στο Reuters: «Όλοι θέλουμε να τελειώσει αυτός ο πόλεμος, αλλά έχει σημασία το πώς θα τελειώσει. Η Ρωσία δεν έχει κανένα νομικό δικαίωμα να απαιτήσει παραχωρήσεις από τη χώρα που εισέβαλε. Τελικά, οι όροι οποιασδήποτε συμφωνίας θα αποφασιστούν από την Ουκρανία».
Ενόψει της συνόδου της G20, ο Στάρμερ ανέφερε ότι οι ηγέτες θα κληθούν να «συζητήσουν την τρέχουσα πρόταση που βρίσκεται στο τραπέζι και, υποστηρίζοντας την προσπάθεια του προέδρου Τραμπ για ειρήνη, θα εξετάσουν πώς μπορούμε να ενισχύσουμε αυτό το σχέδιο για την επόμενη φάση των διαπραγματεύσεων». Συμπλήρωσε ότι «δεν έχει περάσει ούτε μια μέρα σε αυτόν τον πόλεμο χωρίς η Ουκρανία να καλέσει τη Ρωσία να τερματίσει την παράνομη εισβολή της, να αποσύρει τα άρματα μάχης της και να καταθέσει τα όπλα της».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «η Ουκρανία είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί εδώ και μήνες, ενώ η Ρωσία καθυστερεί και συνεχίζει τη δολοφονική της οργή. Γι’ αυτό πρέπει να συνεργαστούμε όλοι, τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με την Ουκρανία, για να εξασφαλίσουμε μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη μια για πάντα».
Το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει ότι η Ουκρανία θα πρέπει να μειώσει το στρατιωτικό της δυναμικό και να δεσμευτεί πως δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, εκπληρώνοντας μια πάγια απαίτηση του Κρεμλίνου. Σε ομιλία του την Παρασκευή, ο Τραμπ προειδοποίησε ότι η Ουκρανία ίσως χάσει επιπλέον εδάφη «σε σύντομο χρονικό διάστημα» και ότι ο Ζελένσκι «θα πρέπει να εγκρίνει» το σχέδιο. Ανέφερε επίσης ότι έχει ορίσει προθεσμία μέχρι την Πέμπτη για την αποδοχή του, την οποία χαρακτήρισε «κατάλληλη».
Η ουκρανική άμυνα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα προηγμένα αμερικανικά οπλικά συστήματα και τις πληροφορίες που παρέχει η Ουάσινγκτον μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας το 2022.
Κατά τη συνεδρίαση του ρωσικού συμβουλίου ασφαλείας, ο Πούτιν επιβεβαίωσε ότι έχει λάβει το αμερικανικό προσχέδιο, το οποίο θα μπορούσε, όπως είπε, να αποτελέσει «βάση» για ενδεχόμενη συμφωνία. Παρά ταύτα, σημείωσε ότι δεν έχουν γίνει ακόμη λεπτομερείς συζητήσεις με το Κρεμλίνο και συμπλήρωσε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να «δείξει ευελιξία», χωρίς όμως να αποκλείει τη συνέχιση του πολέμου.
Ζελένσκι: «Θα συνεργαστούμε ήρεμα με την Αμερική»
Σε μήνυμά του διάρκειας περίπου δέκα λεπτών έξω από το προεδρικό γραφείο στο Κίεβο, ο Ζελένσκι εξέπεμψε νέα προειδοποίηση υποστηρίζοντας ότι η χώρα του θα δεχτεί «μεγάλη πίεση… για να μας αποδυναμώσει, να μας διαιρέσει». Δήλωσε ότι «θα συνεργαστούμε ήρεμα με την Αμερική και όλους τους εταίρους… προσφέροντας εναλλακτικές λύσεις» στο προτεινόμενο αμερικανικό σχέδιο.
Ο Λευκός Οίκος αρνήθηκε ότι το Κίεβο αποκλείστηκε από την κατάρτιση της πρότασης. Ένας ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος είπε στο CBS News ότι το σχέδιο συντάχθηκε «αμέσως» μετά από συνομιλίες με τον Ρουστέμ Ουμέροφ, ο οποίος είχε συμφωνήσει με το μεγαλύτερο μέρος του.
Το περιεχόμενο του σχεδίου που διέρρευσε προβλέπει πλήρη αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από το τμήμα του Ντόνετσκ που εξακολουθούν να ελέγχουν, αναγνωρίζοντας de facto τον έλεγχο του Ντόνετσκ από τη Ρωσία καθώς και του Λουγκάνσκ και της Κριμαίας. Η Μόσχα κατέχει σήμερα σχεδόν το 20% του ουκρανικού εδάφους, συνεχίζοντας σταδιακές προωθήσεις στο μέτωπο, παρά τις βαριές απώλειες.
Το σχέδιο κάνει λόγο για «αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας» προς την Ουκρανία, αν και δεν παρέχονται διευκρινίσεις. Προβλέπει επίσης ότι «αναμένεται» η Ρωσία να μην εισβάλει σε γειτονικές χώρες και το ΝΑΤΟ να «μην επεκταθεί περαιτέρω». Τέλος, ανοίγει τον δρόμο για πιθανή «επανένταξη» της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομική τάξη, μέσω άρσης κυρώσεων, και την επιστροφή της στην G7, επαναφέροντας την ομάδα στη μορφή G8.
