Με ξανθές πλεξούδες πάνω από τα αυτιά της, ντυμένη με μακριά μαύρη φούστα και μαύρο σακάκι με αξεσουάρ ιππασίας, μια από τις καλύτερες σε πωλήσεις καλλιτέχνιδα όλων των εποχών βρέθηκε στο επίκεντρο της 65ης ετήσιας απονομής των βραβείων Grammy την Κυριακή το βράδυ. Και δεν ήταν άλλη από τη Madonna που ήταν εκεί για να παρουσιάσει τον Sam Smith και την Kim Petras, μια nonbinary performer και μια τρανς γυναίκα. Ξεκίνησε αναφερόμενη στις τέσσερις δεκαετίες της στη μουσική βιομηχανία και επαίνεσε τους αντάρτες «που χαράζουν ένα νέο μονοπάτι και αντέχουν όλα αυτά». Ωστόσο, οι πιο δυνατοί βρυχηθμοί των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν αφορούσαν την ομιλία της, την υπεράσπιση της LGBTQ κοινότητας ή την επερχόμενη παγκόσμια περιοδεία της. Αφορούσαν το απαλό και υπερβολικά σμιλεμένο πρόσωπο της Madonna, σημειώνει αρθρογράφος των New York Times.
Όλα τα χαρακτηριστικά της Madonna φαίνονταν υπερβολικά, ωθημένα και γυαλισμένα. Tο μέτωπό της, λείο και αστραφτερό σαν πορσελάνινο μπολ. Τα φρύδια της, λευκασμένα και μαδημένα σχεδόν αόρατα. Τα ζυγωματικά της με βαθιές κοιλότητες από κάτω τους. Το συνολικό αποτέλεσμα ήταν οικείο, αλλά και τρομαχτικό. «Η Madonna μπερδεύει τους θαυμαστές για το νέο πρόσωπο», έγραψε η Jennifer Weiner στους New York Post. Ο κόσμος δημοσίευσε τη φωτογραφία της δίπλα με αυτή του Jigsaw από το Saw ή της Janice από το The Muppet Show και έκαναν αστεία για το Desperately Seeking Surgeon, ενώ πλαστικοί χειρουργοί έσπευσαν να μαντέψουν ακριβώς σε ποιες επεμβάσεις είχε υποβληθεί.
Πέρα από το ερώτημα το τι έχει κάνει, το πιο ενδιαφέρον είναι να αναρωτηθεί κανείς το γιατί το έχει κάνει, αναφέρει η αρθρογράφος. Μήπως η Μαντόνα «ρουφήθηκε» τόσο βαθιά στη δίνη της κουλτούρας ομορφιάς που βγήκε από την άλλη πλευρά;, διερωτάται η Weine. Μήπως η πίεση να φανεί νεότερη την έκανε με κάποιο τρόπο να πιστεύει ότι θα έπρεπε να μοιάζει με κάποιου είδους μωρό με υπερβολικό περίγραμμα; «Ίσως ναι, αλλά θα ήθελα να πιστεύω ότι ο μεγαλύτερος “χαμαιλέοντας” της εποχής μας, μια γυναίκα που ήταν πάντα έτοιμη για την επανεφεύρεσή της, έκανε κάτι πιο πονηρό, πιο ανατρεπτικό, προσφέροντάς μας ένα νέο -αν όχι απαραίτητα βελτιωμένο- πρόσωπο και μια πλευρά της κριτικής για το έργο της ομορφιάς, το αναπόφευκτο της γήρανσης και την κατάσταση στην οποίο δεσμεύονται οι μεγαλύτερες διάσημες γυναίκες.
Από την Κλεοπάτρα στο σήμερα
Κατά τη διάρκεια των χρόνων, πολλές αισθητικές παρεμβάσεις ήταν κάπως «λεπτές», αόρατες, ιδιωτικές, είτε ήταν η Κλεοπάτρα που γλιστρούσε για να λουστεί με γάλα γαϊδούρας, η βασίλισσα Ελισάβετ Α’ που έβαζε ένα τοξικό μείγμα ξιδιού και μολύβδου στο πρόσωπό της, είτε μια νοικοκυρά της δεκαετίας του 1950 που κάλυπτε διακριτικά τα γκρίζα της. Ο μόνος που γνώριζε ήταν ο κομμωτής της σίγουρα, αναφέρει το δημοσίευμα. Δεν ήταν μόνο βαφή μαλλιών. Ήταν μια ολόκληρη βιομηχανία, μια πληθώρα από πράγματα που φορούσαν και αγόραζαν οι γυναίκες και έκαναν που κανείς δεν έπρεπε να δει, να αντιληφθεί ή να μάθει για αυτά, συμπληρώνει η αρθρογράφος.
Η Jennifer Weiner συνεχίζει την αναδρομή στο παρελθόν σημειώνοντας τις τάσεις των περασμένων δεκαετιών, αναφέροντας χαρακτηριστικά τους κορσέδες και τα καλώδια για να στενέψουν τη μέση και να σηκώσουν το στήθος. Επίσης, η δημοσιογράφος αναφέρεται και στα καλλυντικά για να κρύψουν τις ατέλειες του δέρματος. Κάνει αναφορά στις αισθητικές επεμβάσεις, τα «τσιμπήματα» αλλά και τις πιέτες που είχαν σκοπό να κάνουν τις γυναίκες να φαίνονται σαν να είχαν απλά υπέροχα γονίδια. «Ώρες εργασίας και χιλιάδες δολάρια, όλα προορίζονταν για να κάνουν μια γυναίκα να φαίνεται αβίαστα όμορφη – όπως η ίδια, μόνο καλύτερη. Και, ενώ υπήρχαν εξαιρέσεις, για τις περισσότερες γυναίκες, στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας, τα σύνθημα ήταν η λεπτότητα, η μυστικότητα και ντροπή».
«Η Madonna είχε πάντα μια περίπλοκη σχέση με αυτή την προσέγγιση» σημειώνει η αρθρογράφος και κάνει μια αναδρομή από το πριν στο τώρα και στις αλλαγές της βασίλισσας της ποπ. «Έχει επανεφεύρει τον εαυτό της, ξανά και ξανά, από την άφιξή της στη σκηνή σε κλαμπ της Νέας Υόρκης με φθηνά μπουστάκια, δαντελένια γάντια χωρίς δάχτυλα και σταυρούς, μέχρι την εκτόξευσή της στην οικογένεια του Χόλιγουντ με την εμφάνιση Marilyn Monroe “Material Girl”. Υπήρχε η ανδρόγυνη Madonna, η κυρίαρχη Madonna, η hippie kabbalah Madonna, η designer-chic Madonna, η ρετρό ντίσκο Madonna και η Madonna ως Madge, που έπαιζαν cosplay gentry ενώ μεγάλωνε την οικογένειά της στην αγγλική ύπαιθρο. Και φυσικά κανένα ρούχο δεν θα μπορούσε να μείνει πιο αξέχαστο από το κοστούμι γενεθλίων που φόρεσε στο Sex, το φωτογραφικό έργο που ανέλαβε σε όλο το βιβλίο με τον Steven Meisel» γράφει η Weine.
Στον απόηχο των Grammy, ο κόσμος είπε ότι δεν μοιάζει πια με τη Madonna, αλλά σε ποια Madonna αναφέρονται; Υπήρξε ξανθιά και μελαχρινή, φοράει castoffs και couture. Έχει υιοθετήσει και εγκατέλειψε την αγγλική προφορά. Μας έδειξε τις ρίζες της και τα εσώρουχά της, εκθέτοντας σκόπιμα τα απόκρυφα μέρη της. Κάθε νέα εκδοχή της Madonna ήταν ταυτόχρονα ένα βλέμμα και ένα σχόλιο για την εμφάνιση της, μια δήλωση για την τεχνοτροπία της ομορφιάς και για το δικό της δικαίωμα να ορίζει τους όρους με τους οποίους εμφανίζεται, υποστηρίζει η αρθρογράφος.
«Ποτέ δεν ζήτησα συγγνώμη για καμία από τις δημιουργικές επιλογές που έχω κάνει ούτε για τον τρόπο που φαίνομαι ή ντύσιμο και δεν πρόκειται να ξεκινήσω τώρα», έγραψε στο Instagram της την Τρίτη. «Είμαι χαρούμενος που κάνω το trailblazing έτσι ώστε όλες οι γυναίκες πίσω μου να περάσουν πιο εύκολα τα επόμενα χρόνια».
Η τελευταία εμφάνιση δεν είναι εντελώς νέα. Το 2008, το περιοδικό της Νέας Υόρκης δήλωνε: «Έξω με τα αδύναμα και σφιχτά, μέσα με τα παχουλά και ζουμερά. Υπάρχει ένα νέο πρόσωπο στην πόλη – και είναι ένα μωρό». Το χαρακτηριστικό παράδειγμα του άρθρου ήταν η ίδια η Madonna. Αλλά η μόδα είναι άστατη. Το 2019, η Elle ανέφερε ότι «τα στρογγυλά μάγουλα σαν νήπιο, τα γεμάτα ζυγωματικά και τα ακίνητα μέτωπα» είχαν «επισήμως τελειώσει». Την περασμένη εβδομάδα, το «The Cut» το θυμήθηκε ξανά, με ένα χαρακτηριστικό για το πώς πέθανε η εμφάνιση του «σέξι μωρού».
Είναι δυνατόν η Μαντόνα να έχει «τυφλωθεί» τόσο από τη φήμη και τον πλούτο της που να έχει χάσει την ικανότητα να βλέπει τον εαυτό της αντικειμενικά, όπως ο Μάικλ Τζάκσον που ήθελε μια όλο και πιο λεπτή μύτη ή η Τζόσελιν Γουίλντενσταϊν που έκανε… ό,τι κι αν έκανε; Ναι, αλλά όποιες και αν είναι οι προθέσεις της, η σούπερ σταρ μας έχει κάνει να μιλάμε για το πόσο υποκειμενική είναι η καλή εμφάνιση και πόσο διάχυτος ο ηλικιακός χαρακτήρας.
Στο τέλος, αν ήθελε να κάνει μια δήλωση ή απλώς να δείχνει νεότερη, καλύτερη, «ανανεωμένη», σχεδόν δεν έχει σημασία. Αν η ομορφιά είναι κατασκεύασμα, η Madonna είναι αυτή που έβαλε τις σκαλωσιές σε πρώτο πλάνο, λέει κλείνοντας η αρθρογράφος των New York Times.
