Το πρόσωπό σας είναι μοναδικό, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό επάνω σας. Είναι το στοιχείο που σας ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους ανθρώπους και ο τρόπος που σας αναγνωρίζουν οι δικοί σας άνθρωποι.
Ποιες είναι όμως οι πιθανότητες να έχεις έναν δίδυμο αδερφό κάπου στο κόσμο;
Ο Neil Douglas είχε μόλις επιβιβαστεί στο αεροπλάνο που θα τον πήγαινε στην Ιρλανδία, για να παρευρεθεί σε ένα γάμο. «Ήμουν ο τελευταίος επιβάτης και είδα ότι κάποιος άλλος καθόταν στη θέση μου. Χτύπησα τον ώμο του άνδρα για να του μιλήσω και όταν γύρισε είδα εμένα!».
Το περιστατικό δεν πέρασε απαρατήρητο από τους υπόλοιπους επιβάτες, οι οποίοι τους τραβούσαν φωτογραφίες μην πιστεύοντας στα μάτια τους, από την τρομακτική ομοιότητα των δυο ανδρών.
Μάλιστα, το παράξενο περιστατικό συνεχίστηκε και αργότερα συναντήθηκαν ξανά τυχαία, καθώς έμεναν στο ίδιο ξενοδοχείο ενώ το βράδυ βγήκαν και στο ίδιο μπαρ.
Την άλλη μέρα ξύπνησαν με χανγκόβερ και με την ιστορία τους να έχει κάνει το γύρο του κόσμου.
Υπάρχει μια αντίληψη εδώ και αιώνες, που εγείρει τη φαντασία των ανθρώπων, ότι ο καθένας μας έχει ένα σωσία κάπου εκεί έξω, ένα τέλειο αντίγραφο του εαυτού του.
Η ιδέα αυτή αποτέλεσε έμπνευση για ταινίες και λογοτεχνικά έργα που πραγματεύονταν το ζήτημα, όπως η νουβέλα «Σωσίας» του Ντοστογέφσκι, που έγινε και ταινία το 2013, ή το διήγημα «ο άνθρωπος με την Άμμο» του Χόφμαν το 1816.
Υπάρχει όμως κάποια δόση αλήθειας ή αποτελεί απλά αποκύημα της φαντασίας μας; Η απάντηση είναι πιο περίπλοκη από ό, τι μπορούμε να σκεφτούμε.
Ζούμε σε έναν πλανήτη με πάνω από επτά δισεκατομμύρια ανθρώπους, οπότε είναι αναπόφευκτο να μοιάζουμε με κάποιους από αυτούς. Ποιες είναι οι πιθανότητες όμως να υπάρχει κάπου εκεί έξω ένα πιστό μας αντίγραφο;
Μέχρι πρόσφατα κανείς δεν είχε προσπαθήσει να μάθει. Η ανθρωπολόγος Teghan Lucas από το πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας, θέλησε να εξερευνήσει την πιθανότητα κάποιος να σε… μπερδέψει με έναν σωσία σου – κατά συρροή δολοφόνο.
Χρησιμοποιώντας μια δημόσια συλλογή φωτογραφιών από το στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ, η Lucas ανέλυσε προσεκτικά τα πρόσωπα σχεδόν τεσσάρων χιλιάδων ατόμων, μετρώντας τις αποστάσεις μεταξύ των ματιών και των αυτιών τους. Στη συνέχεια, υπολόγισε ποια από αυτά τα άτομα έμοιαζαν μεταξύ τους.
Αυτό που διαπίστωσε μπορεί να απογοητεύσει όσους επιθυμούν να γνωρίσουν κάποτε τον σωσία τους, καθώς οι πιθανότητες είναι μια στις 135.
Ο φωτογράφος François Brunelle παρατηρούσε πολύ καιρό τις ομοιότητες σε ανθρώπους που δεν έχουν καμία συγγενική σχέση μεταξύ τους. Στο project του «I’m not a look-alike!» φωτογράφησε πάνω από 200 ζεύγη ανθρώπων που μοιάζουν μεταξύ τους.
Όπως υποστηρίζει μάλιστα, οι άνθρωποι που φωτογραφίζει μπορεί να μοιάζουν σαν αδέλφια ωστόσο, όταν τους δεις δίπλα – δίπλα συνειδητοποιείς τις μικρές αλλά χαρακτηριστικές διαφορές τους.
Για ποιο λόγο συμβαίνει όμως αυτό; Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αποθηκεύει τα πρόσωπα σαν χάρτες, παρά σαν εικόνες. Όταν συναντάς τυχαία στο δρόμο μια φίλη σου, ο εγκέφαλός σου τίθεται σε λειτουργία, ώστε να αναγνωρίσει ατομικά τα χαρακτηριστικά της, όπως ο τόνος του δέρματος ή η γραμμή των μαλλιών της. Τι συμβαίνει όμως, αν την ίδια μέρα εκείνη έχει κουρευτεί ή φοράει μέικ-απ;
Για να μπορεί να αναγνωρίσει το πρόσωπο που συναντά, ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί μια περιοχή γνωστή ως «ατρακτοειδής έλικας», όπου όλα τα κομμάτια συνδέονται μαζί σαν ένα παζλ.
Οι περισσότεροι άνθρωποι επικεντρώνονται σε επιφανειακά χαρακτηριστικά, όπως το στυλ των μαλλιών ή τα φρύδια, υποστηρίζει ο στατιστικολόγος Nick Fieller και προσθέτει ότι σύμφωνα με έρευνες, επικεντρωνόμαστε με τη σειρά στα μάτια, το στόμα και τη μύτη.
Ας υποθέσουμε ότι ένας άνθρωπος έχει στρογγυλό πρόσωπο, καστανά μάτια, κοντά ξανθά μαλλιά και φαρδιά μύτη. Ξεκινώντας την ανάλυση, ο άνθρωπος μας, μοιράζεται το ίδιο χρώμα ματιών με το 55% του πλανήτη.
Παράλληλα, μια έρευνα εταιρείας καλλυντικών έδειξε ότι περισσότεροι από ένας στους δέκα ανθρώπους έχουν στρογγυλά πρόσωπα, ενώ μια μελέτη που βασίστηκε σε φωτογραφίες ανθρώπων από την Ευρώπη και το Ισραήλ αναγνώρισε τη φαρδιά μύτη ως την πιο διαδεδομένη (24,2%).
Όσον αφορά στα μαλλιά, οι ξανθοί αποτελούν το 2% του πληθυσμού, ωστόσο σε έρευνα που συμμετείχαν πάνω από 24 χιλιάδες άνθρωποι, το 82% των ανδρών είχε κοντά μαλλιά.
Με ένα απλό υπολογισμό, η πιθανότητα να υπάρχει κάποιος άλλος με τα ίδια χαρακτηριστικά είναι μία στις 100 χιλιάδες. Ο άνθρωπος μας θα είχε δηλαδή περίπου 74 χιλιάδες πιθανούς σωσίες.
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κάπου ένα «χαμένο αδελφό», σημειώνει ο Fieller εκτός κι αν έχεις ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο πρόσωπο. Στη σημερινή ψηφιακή εποχή δεν θα είναι τόσο δύσκολο να τον βρούμε, καθώς υπάρχουν άπειρες φωτογραφίες μας στο διαδίκτυο.
Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι το δέσιμο που προκύπτει σχεδόν αβίαστα, όταν συναντάς από κοντά κάποιον που σου μοιάζει. Τα… κοινά χαρακτηριστικά που μοιράζεστε σας κάνει να τον θεωρείτε αξιόπιστο και ελκυστικό, λέει ο φωτογράφος, ο οποίος δέχθηκε αιτήματα χιλιάδων ανθρώπων που ήθελαν να συμμετέχουν στο project.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα περισσότερα αιτήματα προέρχονταν από την Κίνα, λόγω της πολιτικής του ενός παιδιού ανά οικογένεια.
Τα συναισθήματα οικειότητας που αναπτύσσονται μεταξύ των ανθρώπων που μοιάζουν εξωτερικά, οφείλονται ίσως στο εξελικτικό μας παρελθόν, όταν η ομοιότητα του προσώπου ήταν ένας δείκτης που έδειχνε πιθανή συγγένεια.
Στην εποχή μας όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Είναι απολύτως πιθανό για δύο άτομα με παρόμοια χαρακτηριστικά προσώπου να μην μοιράζονται το ίδιο DNA, λέει η καθηγήτρια γενετικής του πανεπιστημίου του Μπρίστολ Lavinia Paternoster.
Και μπορεί να είχατε πάντα τη φαντασίωση ότι αλλάζετε ζωές με τον σωσία σας, ωστόσο πρέπει να έχετε κατά νου ότι το πιθανότερο είναι οι ομοιότητες σας να περιορίζονται στην εξωτερική σας εμφάνιση. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί λοιπόν, καθώς μπορεί το άλλο σας μισό να μην είναι έτσι όπως το φαντάζεστε.
