Καθώς μπαίνουμε στην εποχή που οι ιώσεις κυκλοφορούν πιο εύκολα, δοκιμάζοντας την άμυνα του οργανισμού μας, το κρυολόγημα γίνεται μέρος της ζωής μας. Παρότι συνήθως είναι ήπιο, τα συμπτώματά του δεν εμφανίζονται όλα μαζί και με την ίδια ένταση σε όλους τους ανθρώπους, ούτε υποχωρούν με τον ίδιο ρυθμό.  

Για παράδειγμα, αν και τα περισσότερα κρυολογήματα υποχωρούν μέσα σε 7 έως 10 ημέρες, ο βήχας και η συμφόρηση μπορεί να κρατήσουν για εβδομάδες. Η διάρκεια εξαρτάται από την ηλικία, τη γενική υγεία και τον τύπο του ιού.

Τι προκαλεί το κοινό κρυολόγημα

Το κρυολόγημα είναι λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού που μπορεί να προκληθεί από εκατοντάδες ιούς όπως:

  • Ρινοϊοί
  • Αδενοϊοί
  • Κοροναϊοί

Οι ρινοϊοί είναι η πιο συχνή αιτία και ευθύνονται για το μισό έως τα δύο τρίτα των κρυολογημάτων. Όλοι αυτοί οι ιοί ακολουθούν παρόμοια πορεία από τη στιγμή της μόλυνσης μέχρι την καταστολή τους από το ανοσοποιητικό σύστημα.

Τα τέσσερα στάδια του κρυολογήματος

Οι λοιμώξεις του κοινού κρυολογήματος επηρεάζουν το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα – δηλαδή τη μύτη, τους κόλπους και τον λαιμό – και αναπτύσσονται σε τέσσερα στάδια: επώαση, πρώιμα συμπτώματα, κορύφωση συμπτωμάτων και ανάρρωση. Σε κάθε στάδιο μπορεί να εμφανιστούν διαφορετικά συμπτώματα.

Ειδικοί στο Very Well Health, παρουσιάζουν μια αναλυτική εικόνα για το πότε κορυφώνονται τα συμπτώματα και πότε αρχίζετε να νιώθετε καλύτερα.

Στάδιο 1: Επώαση (από λίγες ημέρες έως εβδομάδες πριν τα συμπτώματα)

Η επώαση είναι ο χρόνος από τη στιγμή που μολύνεστε μέχρι να εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια. Δεν υπάρχουν συμπτώματα πριν ολοκληρωθεί αυτό το διάστημα.

Στους περισσότερους ιούς του κρυολογήματος, η επώαση είναι μικρή. Τα συμπτώματα ξεκινούν συνήθως μέσα σε δύο ή τρεις ημέρες από την είσοδο του ιού στο σώμα. Η διάρκεια όμως μπορεί να διαφέρει.

Για παράδειγμα, υπάρχουν περισσότερες από 50 παραλλαγές αδενοϊών που μπορούν να προκαλέσουν ασθένεια και η επώασή τους μπορεί να κρατήσει από δύο ημέρες έως δύο εβδομάδες. Οι περισσότεροι άνθρωποι εμφανίζουν συμπτώματα την πέμπτη ή έκτη ημέρα μετά την έκθεση.

Στάδιο 2: Πρώιμα συμπτώματα (1 έως 2 ημέρες)

Το στάδιο αυτό διαρκεί περίπου μία ή δύο ημέρες από την πρώτη εμφάνιση των συμπτωμάτων.

Συνήθως ξεκινά με:

  • Ενόχληση στο πίσω μέρος του λαιμού που εξελίσσεται σε πονόλαιμο
  • Ρινική καταρροή
  • Κόπωση και μεγαλύτερη ανάγκη για ξεκούραση
  • Φτέρνισμα και συμφόρηση

Με την εμφάνιση των συμπτωμάτων είστε μεταδοτικοί για αυτό είναι σημαντικό να πάρετε μέτρα, όπως να μείνετε σπίτι, να καλύπτετε το στόμα και τη μύτη σας, ιδιαίτερα κατά τον βήμα και το φτέρνισμα, και αν τηρείτε κανόνες υγιεινής.

Γενικά, θα πρέπει να αποφεύγετε την επαφή με άλλους μέχρι να μην έχετε πυρετό για 24 ώρες και τα συμπτώματα να βελτιώνονται.

Βοηθά επίσης να:

  • Πλένετε σχολαστικά τα χέρια
  • Απολυμαίνετε επιφάνειες
  • Φοράτε μάσκα
  • Βελτιώνετε τον αέρα στον χώρο με φίλτρα ή αερισμό

Η παραμονή στο σπίτι όσο είστε άρρωστοι μπορεί να είναι άβολη, αλλά είναι σημαντική για την ανάρρωση και την αποφυγή μετάδοσης.

Στάδιο 3: Κορύφωση συμπτωμάτων (2 έως 4 ημέρες)

Το στάδιο αυτό διαρκεί συνήθως δύο έως τέσσερις ημέρες. Εκείνη την περίοδο αισθάνεστε πιο άσχημα, αφού τα συμπτώματα γίνονται πιο έντονα.

Αξίζει να σημειωθεί πως τα συμπτώματα προκύπτουν καθώς το ανοσοποιητικό σας σύστημα αντιδρά στη λοίμωξη. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Πόνους στο σώμα
  • Συμφόρηση και καταρροή
  • Φτέρνισμα και βήχα
  • Βραχνάδα
  • Μείωση γεύσης και όσφρησης
  • Πίεση στα αυτιά και στους κόλπους
  • Μπορεί επίσης να εμφανιστεί πυρετός, κυρίως στα παιδιά.

Τρόποι ανακούφισης

  • Χρήση μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, όπως παρακεταμόλη
  • Ξεκούραση
  • Ενυδάτωση
  • Εισπνοές ατμού στο μπάνιο
  • Αποφυγή καπνίσματος που ερεθίζει τους ιστούς

Οι ενήλικες μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν αποσυμφορητικά ή σιρόπια για τον βήχα. Συμβουλευτείτε παιδίατρο πριν δώσετε οποιοδήποτε φάρμακο σε παιδί.

Επίσης μην δίνετε ασπιρίνη σε παιδιά ή εφήβους για πυρετό που προκαλείται από ιογενή λοίμωξη. Μπορεί να οδηγήσει σε μια σπάνια αλλά επικίνδυνη αντίδραση που ονομάζεται σύνδρομο Reye και επηρεάζει τον εγκέφαλο και το συκώτι.

Οι ειδικοί συστήνουν επίσης να αποφεύγονται φάρμακα για βήχα και κρυολόγημα σε παιδιά κάτω των δύο ετών.

Στάδιο 4: Ανάρρωση (έως 10 ημέρες)

Το στάδιο αυτό ξεκινά όταν τα συμπτώματα αρχίζουν να μειώνονται και διαρκεί μέχρι την πλήρη υποχώρησή τους. Μπορεί να αισθάνεστε έτοιμοι να επιστρέψετε στις δραστηριότητες, αλλά ορισμένα συμπτώματα επιμένουν για έως δύο εβδομάδες. Αν ο βήχας παραμείνει, μιλήστε με γιατρό για να αποκλείσετε τυχόν επιπλοκές.

Μεταλοιμώδης βήχας

Μπορεί να διαρκέσει έως και οκτώ εβδομάδες. Οφείλεται κυρίως σε παραμένουσα φλεγμονή που προκαλεί καταρροή προς τα πίσω. Είναι συχνός μετά από γρίπη και COVID 19 αλλά εμφανίζεται και μετά από σοβαρά κρυολογήματα. Οι άνθρωποι με μεταλοιμώδη βήχα συνήθως δεν είναι μεταδοτικοί όταν τα υπόλοιπα συμπτώματα έχουν φύγει.

Παράγοντες που επηρεάζουν τη διάρκεια

Όσοι έχουν δυνατό ανοσοποιητικό συχνά ξεπερνούν ένα κρυολόγημα σε λίγες ημέρες. Άτομα με χαμηλότερη ανοσία όπως ηλικιωμένοι και μικρά παιδιά κινδυνεύουν περισσότερο να αναπτύξουν πιο σοβαρή λοίμωξη.

Παράγοντες που αυξάνουν τη διάρκεια του κρυολογήματος:

  • Ηλικία άνω των 65 ή κάτω των 5
  • Κακή διατροφή
  • Κάπνισμα
  • Κακή γενική υγεία
  • Υποκείμενα προβλήματα όπως άσθμα, ΧΑΠ ή εξασθενημένο ανοσοποιητικό λόγω θεραπειών όπως χημειοθεραπεία

Πότε να δείτε γιατρό

Ο πυρετός και τα σοβαρά συμπτώματα που δεν ανταποκρίνονται σε φάρμακα ή απλές λύσεις χρειάζονται ιατρική εκτίμηση. Ζητήστε βοήθεια αν έχετε:

  • Σοβαρή δυσκολία στην αναπνοή
  • Πόνο στο στήθος
  • Σημάδια αφυδάτωσης
  • Υψηλό πυρετό – πάνω από 39 με 40 –  στους ενήλικες ή πυρετό που κρατά πάνω από 48 έως 72 ώρες
  • Συμπτώματα που δεν βελτιώνονται μετά από 10 ημέρες

Ορισμένοι τύποι κρυολογήματος όπως οι αδενοϊοί μπορεί να είναι επικίνδυνοι για άτομα με σοβαρά υποκείμενα προβλήματα.

Η νοσηλεία μπορεί να είναι απαραίτητη όταν υπάρχει εξασθενημένο ανοσοποιητικό ή εμφανιστούν:

  • Αναπνευστική ανεπάρκεια
  • Σοβαρά γαστρεντερικά συμπτώματα
  • Ηπατίτιδα
  • Μυοκαρδίτιδα