Όταν κάθε δευτερόλεπτο μετράει, η γνώση σώζει ζωές. Ένα εγκεφαλικό μπορεί να συμβεί ξαφνικά, χωρίς προειδοποίηση. Και όταν συμβεί, δεν υπάρχει χρόνος για πανικό, δισταγμό ή αμφιβολία – μόνο για δράση. Το να αναγνωρίσετε έγκαιρα τα σημάδια και να ξέρετε τι να κάνετε πριν φτάσει το ασθενοφόρο μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο
Ειδικοί στο Health επισημαίνουν τις βασικές ενέργειες πρώτων βοηθειών για εγκεφαλικό, καθώς και όλα τα κρίσιμα σημάδια που πρέπει να γνωρίζετε. Γιατί ο χρόνος είναι καθοριστικός και είναι σημαντικό να αντιδράσετε σωστά.
Τι να κάνετε αν κάποιος παθαίνει εγκεφαλικό
Αν υποψιάζεστε ότι κάποιος παθαίνει εγκεφαλικό, ακολουθήστε τα εξής βήματα:
- Καλέστε το 166: Ενημερώστε άμεσα τις πρώτες βοήθειες. Αν δεν μπορείτε εσείς, ζητήστε από κάποιον άλλο να το κάνει. Διατηρήστε την ψυχραιμία σας μέχρι να φτάσει η βοήθεια.
- Τοποθετήστε το άτομο σε ασφαλή θέση: Βάλτε το άτομο σε πλάγια θέση με το κεφάλι ελαφρώς ανασηκωμένο και υποστηριγμένο, ειδικά σε περίπτωση εμετού.
- Ελέγξτε αν αναπνέει: Αν δεν αναπνέει, ξεκινήστε θωρακικές συμπιέσεις ή ΚΑΡΠΑ. Αν δυσκολεύεται να αναπνεύσει, χαλαρώστε στενά ρούχα όπως γραβάτες κλπ.
- Ελέγξτε για αιμορραγία: Αν έχει πέσει και αιμορραγεί, ασκήστε πίεση στην πληγή με καθαρό πανί.
- Παρατηρήστε προσεκτικά την κατάστασή του: Καταγράψτε τυχόν αλλαγές. Θα χρειαστεί να περιγράψετε τα συμπτώματα και πότε ξεκίνησαν στον διασώστη. Πείτε επίσης αν έπεσε ή χτύπησε το κεφάλι του.
- Προσφέρετε ψυχολογική υποστήριξη και ηρεμία: Καθησυχάστε τον πάσχοντα με ήρεμο και σταθερό τρόπο.
- Μην του δώσετε φαγητό ή νερό: Υπάρχει κίνδυνος πνιγμού.
Πώς θα καταλάβετε αν κάποιος παθαίνει εγκεφαλικό
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι έντονα ή ήπια. Πρέπει να είστε σε θέση να τα αναγνωρίσετε γρήγορα. Χρησιμοποιήστε το ακρώνυμο FAST:
- F (Face – Πρόσωπο): Ζητήστε από το άτομο να χαμογελάσει. Παρατηρήστε αν το ένα μέρος του προσώπου πέφτει ή φαίνεται μουδιασμένο.
- A (Arms – Χέρια): Ζητήστε να σηκώσει και τα δύο χέρια. Αν ένα δεν μπορεί να το κρατήσει σηκωμένο ή πέφτει, είναι πιθανό σημάδι εγκεφαλικού.
- S (Speech – Ομιλία): Ζητήστε του να επαναλάβει μια απλή φράση. Αν η ομιλία του είναι μπερδεμένη ή δυσκολεύεται να επαναλάβει τη φράση, είναι μια ένδειξη.
- T (Time – Χρόνος): Αν δείτε κάποιο από τα παραπάνω, καλέστε αμέσως το 166. Μην χάνετε χρόνο. Κάθε λεπτό μετράει.
Άλλα συμπτώματα εγκεφαλικού μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Θολή ή μειωμένη όραση, κυρίως από το ένα μάτι
- Μούδιασμα ή αδυναμία, συνήθως από τη μία πλευρά του σώματος
- Ναυτία
- Απώλεια ελέγχου της κύστης ή του εντέρου
- Ζάλη ή αίσθηση λιποθυμίας
- Αστάθεια
- Ξαφνικός, έντονος πονοκέφαλος (κυρίως σε αιμορραγικό εγκεφαλικό)
Αντιμετώπιση και αποκατάσταση μετά το εγκεφαλικό
Η αποκατάσταση εξαρτάται από το πόσο γρήγορα ξεκίνησε η θεραπεία και από την κατάσταση του ατόμου. Το εγκεφαλικό προκαλεί διακοπή της παροχής οξυγόνου στον εγκέφαλο. Όσο μεγαλύτερη η καθυστέρηση στη θεραπεία, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα σοβαρής αναπηρίας.
Η πρώτη φάση είναι η φροντίδα, που γίνεται στο νοσοκομείο. Εκεί αξιολογείται, σταθεροποιείται και ξεκινά η θεραπεία. Συνήθως διαρκεί έως και μία εβδομάδα. Στη συνέχεια ακολουθεί η αποκατάσταση, που μπορεί να γίνει στο νοσοκομείο, σε κέντρο αποκατάστασης ή εξωτερικά, ανάλογα με τη βαρύτητα των επιπλοκών.
Οι στόχοι της αποκατάστασης περιλαμβάνουν:
- Ενίσχυση κινητικών δεξιοτήτων
- Βελτίωση της κίνησης
- Ενθάρρυνση χρήσης του πάσχοντος άκρου
- Ασκήσεις εύρους κίνησης για χαλάρωση των μυών
Επιπλέον μπορεί να χρειαστούν θεραπείες όπως λογοθεραπεία ή εργοθεραπεία.
Η άμεση ιατρική φροντίδα μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο μόνιμης αναπηρίας. Οι ειδικοί συστήνουν να μην μεταφέρετε εσείς τον πάσχοντα, αλλά να καλέσετε ασθενοφόρο – ώστε να λάβει φροντίδα κατά τη μεταφορά. Η έγκαιρη αντιμετώπιση ανοίγει το δρόμο για περισσότερες θεραπευτικές επιλογές. Μην καθυστερείτε. Δράστε γρήγορα.