Μια νέα και εκτενή έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την Ευρωπαϊκή Περιφέρεια φέρνει στο φως στοιχεία που προκαλούν ανησυχία σχετικά με την ψυχική υγεία παιδιών και νέων.
Η έκθεση, με τίτλο «Ψυχική υγεία παιδιών και νέων στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ: Τρέχουσα κατάσταση και δράσεις για την ενίσχυση της ποιότητας της φροντίδας», παρουσιάστηκε από το Περιφερειακό Γραφείο του ΠΟΥ για την Ευρώπη σε συνεργασία με το Γραφείο για την Ποιότητα της Φροντίδας και την Ασφάλεια των Ασθενών που λειτουργεί στην Αθήνα, καθώς και την Ομάδα Ψυχικής Υγείας και Ευημερίας (MHW).
Για πρώτη φορά, συγκεντρώνονται αναλυτικά δεδομένα από όλες τις χώρες της περιοχής, αποτυπώνοντας όχι μόνο την έκταση των προβλημάτων αλλά και τα κενά στις υπηρεσίες ψυχικής φροντίδας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ανάγκες αυξάνονται διαρκώς, ενώ η πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες παραμένει άνιση.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΠΟΥ, ένα στα επτά παιδιά και εφήβους στην Ευρώπη ζει με κάποια ψυχική διαταραχή. Ιδιαίτερα ευάλωτες εμφανίζονται οι έφηβες, καθώς μία στις τέσσερις ηλικίας 15 έως 19 ετών αντιμετωπίζει κάποια μορφή ψυχικής δυσκολίας.
Επιπλέον, η αυτοκτονία εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου στις ηλικίες 15 έως 29 ετών, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης υποστήριξης.
Τα δεδομένα αυτά αναδεικνύουν την ανάγκη για ενίσχυση της ποιότητας των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και την ανάπτυξη πολιτικών που θα μειώσουν τα εμπόδια πρόσβασης — ιδιαίτερα για τους νέους που βρίσκονται σε κοινωνικά ή οικονομικά ευάλωτες ομάδες.
Η συμβολή του Ελληνικού Γραφείου του ΠΟΥ στην Αθήνα θεωρείται κομβική στη συγκέντρωση και ανάλυση των στοιχείων, καθώς αποτελεί κέντρο αναφοράς για θέματα ποιότητας φροντίδας και ασφάλειας ασθενών στην περιοχή.
Στην ευρωπαϊκή περιφέρεια του ΠΟΥ:
- 1 στις 4 χώρες δεν διαθέτει κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας για παιδιά, εφήβους και νέους.
- 1 στις 5 χώρες δεν διαθέτει ειδικά διαμορφωμένη πολιτική για την ψυχική υγεία αυτών των ομάδων.
- Η ποιότητα της φροντίδας παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις στην Περιφέρεια.
- Στις χώρες της Περιφέρειας αντιστοιχεί ένας ψυχίατρος ανά 76.000 παιδιά και εφήβους.
Έκκληση για δράση και βελτίωση της ποιότητας της φροντίδας
Η έκθεση καλεί σε άμεση και συντονισμένη δράση για την κάλυψη των υφιστάμενων κενών και τη διασφάλιση πρόσβασης όλων των παιδιών και νέων σε ποιοτική, εξατομικευμένη φροντίδα ψυχικής υγείας.
Η έκθεση ορίζει εννέα βασικές δράσεις για την επίτευξη προόδου:
1. Ανάπτυξη και συντονισμός εθνικών σχεδίων δράσης, καθώς και νομοθετικών ρυθμίσεων.
2. Ενσωμάτωση κινήτρων και χρηματοδοτήσεων για τη βελτίωση της ποιότητας.
3. Καθορισμός προτύπων ποιότητας, πρωτοκόλλων και κλινικών κατευθυντήριων γραμμών.
4. Υιοθέτηση κουλτούρας συνεχούς βελτίωσης της ποιότητας της φροντίδας σε όλα τα συστήματα παροχής υπηρεσιών υγείας.
5. Επανασχεδιασμός των μοντέλων παροχής υπηρεσιών με βάση τις ανάγκες των παιδιών, των νέων και των φροντιστών.
6. Προώθηση της ενεργούς συμμετοχής και της ενδυνάμωσης των παιδιών, των νέων, των οικογενειών και των κοινοτήτων.
7. Επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του πληθυσμού.
8. Μέτρηση των αποτελεσμάτων που έχουν σημασία για τα παιδιά και τις οικογένειές τους.
9. Ενίσχυση της έρευνας και της ανταλλαγής εμπειριών γύρω από αποδεδειγμένα αποτελεσματικές μεθόδους.
«Η έκθεση αυτή αποτελεί ένα ηχηρό κάλεσμα για δράση στην ευρωπαϊκή περιφέρεια του ΠΟΥ. Κάθε παιδί και νέος έχει δικαίωμα σε υποστηρικτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας και σε ποιοτική φροντίδα. Ενεργώντας τώρα, οι χώρες μπορούν να οικοδομήσουν ανθεκτικά συστήματα που θα βοηθήσουν τις επόμενες γενιές να ευημερήσουν», δήλωσε ο Δρ João Breda, επικεφαλής του Γραφείου του ΠΟΥ για την Ποιότητα της Φροντίδας και την Ασφάλεια των Ασθενών στην Αθήνα, ειδικός απεσταλμένος και επικεφαλής του Γραφείου του ΠΟΥ στην Ελλάδα.
«Για πρώτη φορά, ο ΠΟΥ/Ευρώπης συγκεντρώνει αναλυτικά και εμπεριστατωμένα δεδομένα για την ψυχική υγεία παιδιών και νέων σε μία ενιαία έκθεση. Οι ερευνητές, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι επαγγελματίες υγείας μπορούν να αξιοποιήσουν αυτά τα στοιχεία για τον σχεδιασμό υπηρεσιών, τη διαμόρφωση πολιτικών και την παρακολούθηση και αξιολόγηση των παρεμβάσεων.
Η έκθεση αυτή αποτελεί ορόσημο – στρέφει την προσοχή σε μια κρίσιμη προτεραιότητα που θα καθορίσει το μέλλον της περιφέρειάς μας», υπογράμμισε η Δρ Ledia Lazëri, περιφερειακή σύμβουλος για την Ψυχική Υγεία, ΠΟΥ/Ευρώπης.
Η έκθεση αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο έργο του ΠΟΥ/Ευρώπης για τη μεταρρύθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και τη διασφάλιση ισότιμης και υψηλής ποιότητας φροντίδας για όλους.
