Η Βόρεια Ελλάδα είναι μία από τις πλέον χειμαζόμενες περιοχές της χώρας όσον αφορά τις συνέπειες της κρίσης οι οποίες έρχονται να προστεθούν στις δυσμενείς συνθήκες που επικρατούσαν έτσι και αλλιώς από τα χρόνια πριν από αυτή.

Αποστολή του newsbeast.gr στη Θράκη

Η περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης έχει μία πρωτιά που κανένας πολίτης της δεν θα επιζητούσε. Είναι μέσα στις περιφέρειες με τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας πανελλαδικά και πλήττεται από τη συνεχιζόμενη μετανάστευση πληθυσμών προς την Ευρώπη αλλά και προς χώρες της Μέσης Ανατολής όπως το Κατάρ.

Κατά το οδοιπορικό μας στη Θράκη και τη διαμονή μας στην Ξάνθη και την περιφέρειά της διαπιστώσαμε ότι το ζήτημα ακουμπά την καθημερινή ζωή και δεν αφορά μόνο δείκτες στατιστικών και νούμερα. Και αφορά το σύνολο του πληθυσμού, είτε μιλάμε για τη μητρόπολη της περιοχής είτε για την επαρχία.

Η περίπτωση της Ξάνθης ωστόσο είναι και αρκετά ιδιαίτερη καθώς η εικόνα που παρουσιάζει η πόλη δεν είναι αυτή της εγκατάλειψης ή της ανέχειας. Δεν υπάρχουν εικόνες όπως αυτές που μπορεί να συναντήσει κάποιος στην Αθήνα ή την Θεσσαλονίκη. Αντιθέτως μιλάμε για μία πόλη με εξαιρετικά χαρακτηριστικά, έναν έντονο και ξεχωριστό πολυπολιτισμικό κοινωνικό καμβά που αξιοποιεί τον κύριο οικονομικό τροφοδότητή της: Τους φοιτητές. Και δεν είναι η μόνη φυσικά.

Η αναγνώριση του προβλήματος από επίσημα κρατικά χείλη και τα νούμερα

Τα νούμερα των ερευνών είναι αμείλικτα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ τον Ιούνιο του 2018 σε Μακεδονία και Θράκη μπορεί να έχει υπάρξει μία μείωση στην ανεργία αλλά το ποσοστό εξακολουθεί να παραμένει αρκετά υψηλό.

Αναλυτικά σύμφωνα με την έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ, οι άνεργοι ανήλθαν σε 909.258 άτομα, με τον αριθμό τους να περιορίζεται κατά 112.401 άτομα σε σχέση με τον Ιούνιο 2017 (μείωση 11%) και κατά 12.624 άτομα σε σχέση με τον Μάιο 2018 (μείωση 1,4%).

Οι οικονομικά μη ενεργοί (τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία) ανήλθαν σε 3.203.945 άτομα και μειώθηκαν κατά 7.969 άτομα σε σχέση με τον Ιούνιο 2017 (μείωση 0,2%) και κατά 8.455 άτομα σε σχέση με τον Μάιο 2018 (μείωση 0,3%).

Στις γυναίκες η ανεργία (23,8% τον Ιούνιο εφέτος από 25,5% τον Ιούνιο 2017) παραμένει σημαντικά υψηλότερη από εκείνη στους άνδρες (15,3% από 17,9%). Ηλικιακά, τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφονται στις ομάδες 15- 24 ετών (39,1% τον Ιούνιο 2018 από 43,4% τον Ιούνιο 2017) και 25- 34 ετών (23,2% από 27,3%). Ακολουθούν οι ηλικίες 35- 44 ετών (17,6% από 19%), 45- 54 ετών (16,1% από 16,8%), 55- 64 ετών (15,1% από 17,1%) και 65- 74 ετών (10,1% από 12,6%).

Η υπουργός Εργασίας, Έφη Αχτσιόγλου μάλιστα έκανε ειδική αναφορά στο μεγάλο πρόβλημα της περιοχής αναγνωρίζοντας αρχικά ότι… υπάρχει ειδικό πρόβλημα. Συγκεκριμένα είχε αναφέρει ότι «ο τρόπος που αντιμετωπίζεται η ανεργία στην Ελλάδα είναι οριζόντιος και αυτό θα αλλάξει», ενώ ειδικά για τη Θράκη παραδέχτηκε ότι εδώ «υπάρχει ειδικό πρόβλημα με την ανεργία» σχολιάζοντας ότι η κυβέρνηση μελετά το ζήτημα, χωρίς όμως να δώσει περαιτέρω εξηγήσεις.

Άλλοι για Ολλανδία τράβηξαν και άλλοι για Κατάρ

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εργατουπαλληλικού Κέντρου Ξάνθης η ανεργία στο νομό φτάνει στο 42%, χωρίς να κάνει διάκριση στις ηλικίες. Με όσους ανθρώπους μιλήσαμε ήταν το πρώτο πράγμα που ανέφερε όταν κάναμε την εναρκτήρια κουβέντα «πώς είναι η ζωή εδώ».

Το «δεν υπάρχουν δουλειές» δεν ήταν ένα συνηθισμένο κλισέ αλλά μία πραγματικότητα που την έβλεπες παντού γύρω σου. Τα χωριά των μουσουλμάνων της Θράκης αλλά και των μη μουσουλμάνων έχουν γνωρίσει ένα τεράστιο κύμα μετανάστευσης τα τελευταία χρόνια. Οι περισσότεροι βρίσκονται σε ναυπηγεία στην Ολλανδία, τη Γερμανία και τη Σκανδιναβία. Οι απόφοιτοι των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων φεύγουν για τις χώρες της βόρειας Ευρώπης ή για εκείνες της Μέσης Ανατολής όπως το Κατάρ.

Ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ξάνθης κ. Μπεμπεκίδης σε συνέντευξή του στο thrakitoday.com είχε δώσει μία εικόνα της κατάστασης που αντιμετωπίζουν δύο συγκεκριμένοι κλάδοι της περιοχής. Η οικοδομή και τα καπνά.

«Έχουμε οικοδόμους που φεύγουν από χωριά 100 και 200 άτομα μαζί και πάνε στο Κατάρ για να δουλέψουν εκεί», σχολιάζει ο κ. Μπεμπεκίδης. Κάτι που μας είχαν επισημάνει και όσοι θεσμικοί παράγοντες μας είχαν μιλήσει στο οδοιπορικό στα χωριά της Ξάνθης. Οι άντρες των χωριών έχουν φύγει για την Ολλανδία και τη Γερμανία ενώ ο καπνός που ήταν μονοκαλλιέργεια δεν μπορεί πλέον να αποφέρει τα προς το ζην στον ντόπιο πληθυσμό.

Οι αντιθέσεις της Ξάνθης και οι φοιτητές που «ζουν» την πόλη

Σε πολλές πόλεις της Ελλάδας με έντονο το φοιτητικό στοιχείο ακούμε συχνά το στερεοτυπικό «αν δεν ήταν οι φοιτητές η πόλη θα πέθαινε». Μέσα στην υπερβολή μιας τέτοιας δήλωσης υπάρχει και μία αντικειμενική συνθήκη. Μία συνθήκη που στην Ξάνθη ισχύει σε μεγάλο βαθμό, και λέει ότι η τοπική οικονομία κινείται σχεδόν όλο το χρόνο από την παρουσία του φοιτητικού πληθυσμού. Και αυτό είναι εμφανές στο «στήσιμο» της πόλης και των εμπορικών του περιοχών.

Υπάρχει όμως και μία έντονη αντίθεση καθώς η πόλη δεν παρουσιάζει μια εικόνα που να προσιδιάζει με εκείνη άλλων αστικών κέντρων της Ελλάδας που έχουν χτυπηθεί από την κρίση και τα επακόλουθά της.

H πόλη της Ξάνθης έχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, τουλάχιστον όπως το βιώσαμε εμείς. Τη φανταστική Παλιά Πόλη της που αποτελεί ένα από τα αξιοθέατά της. Εκεί είναι και το σημείο που χτυπά η καρδιά της πόλης με πλήθος καταστημάτων, χώρων τέχνης, μουσείων αλλά και τον ξεχωριστό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα της που αξίζει έτσι και αλλιώς μία επίσκεψη. Υπήρξαν στιγμές που θεωρούσαμε ότι βρισκόμασταν σε κάποια πόλη της Γαλλίας ή της Δανίας. Για πολλά χρόνια ονομαζόταν και «μικρό Παρίσι».

Σε κάθε πλακόστρωτο στενό η φοιτητική παρουσία είναι εμφανέστατη. «Οι φοιτητές τροφοδοτούν με ζωή την πόλη της Ξάνθης. Σε πολλά επίπεδα. Η ανεργία είναι αμείλικτη στην πόλη. Δουλειές δεν υπάρχουν, αλλά η παρουσία των φοιτητών κινεί κάποιους βασικούς τομείς της οικονομίας. Και δίνει και έναν χαρακτήρα στη πόλη που υπό άλλες συνθήκες μπορεί να μην είχε», μας είπε η Ι.Π. ελεύθερη επαγγελματίας στην πόλη. «Νοικιάζουν σπίτια, καταναλώνουν στα μαγαζιά, διασκεδάζουν, φέρνουν χρήματα στην περιοχή», τονίζει.

«Αλλά και η Παλιά Πόλη ενδείκνυται για τέτοιους είδους επιχειρηματικότητα. Εδώ γίνονται τα πάντα», συμπλήρωσε. Κάτι που διαπιστώσαμε και οι ίδιοι μέσα από την περιήγησή μας.

Οι τοπικές αρχές άλλωστε προσπαθούν να τονώσουν την τοπική οικονομία εκμεταλλευόμενες την Παλιά Πόλη. Οι Γιορτές της Παλιάς Πόλης όπως μάθαμε αποτελούν πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών κάθε χρόνο.

Κάθε πρώτη εβδομάδα του Σεπτέμβρη η τοπική οικονομία δέχεται μία σημαντική τονωτική ένεση που ωφελεί χιλιάδες επιχειρήσεις και επαγγελματίες αλλά και μέρος του αγροτικού κόσμου του νομού που εφοδιάζει ξενοδοχεία και επιχειρήσεις εστίασης. Αυτός είναι ένας από τους δρόμους που έχουν επιλεχθεί για να αντιμετωπιστεί το μεγάλο οικονομικό πρόβλημα της περιοχής. Έστω και εποχικά. Και όπως μας είπε η Ι.Π. «οι Γιορτές, το καρναβάλι και οι Θρακικές Λαογραφικές Εορτές είναι καλές αλλά κρατούν λίγο. Δεν φτάνει αυτή η περίοδος για να σταθεί η πόλη στα πόδια της. Και να μείνει εδώ ο κόσμος και να μη φύγει για τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας ή το εξωτερικό».