Σαν σήμερα 13 Αυγούστου: Ο Αλέκος Παναγούλης αποπειράται να δολοφονήσει τον δικτάτορα Παπαδόπουλο

Στις 13 Αυγούστου 1968, η Ελλάδα ζούσε ήδη για πάνω από έναν χρόνο υπό τον ασφυκτικό ζυγό της δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Εκείνο το πρωινό, στη Βάρκιζα, ο 29χρονος Αλέκος Παναγούλης –αξιωματικός του στρατού και αποφασισμένος αντιστασιακός– επιχειρεί να χτυπήσει στην καρδιά το καθεστώς, σχεδιάζοντας τη δολοφονία του ίδιου του αρχηγού της χούντας, Γεώργιου Παπαδόπουλου.

Ο Παναγούλης, μέλος της οργάνωσης «Ελληνική Αντίσταση», είχε τοποθετήσει εκρηκτικά στο πέρασμα της αυτοκινητοπομπής του δικτάτορα, κοντά σε μια στροφή στη λεωφόρο Βάρης – Βάρκιζας. Ο μηχανισμός ήταν έτοιμος να πυροδοτηθεί με τηλεχειρισμό την ώρα που το αυτοκίνητο του Παπαδόπουλου θα περνούσε από το σημείο. Ωστόσο, η απόπειρα απέτυχε είτε λόγω τεχνικής αστοχίας, είτε –όπως υποστηρίζουν ορισμένοι– επειδή η αυτοκινητοπομπή πέρασε με διαφορετική ταχύτητα από την αναμενόμενη.

Λίγο μετά, ο Παναγούλης εντοπίζεται και συλλαμβάνεται, ύστερα από καταδίωξη. Υποβάλλεται σε σκληρά βασανιστήρια στη Γενική Ασφάλεια και παραπέμπεται σε δίκη ενώπιον του Έκτακτου Στρατοδικείου. Καταδικάζεται σε θάνατο, αλλά η ποινή δεν εκτελείται ποτέ, καθώς η χούντα προτιμά να τον κρατήσει ζωντανό ως «ζωντανό παράδειγμα αποτροπής» και να τον παρουσιάζει ως αποτυχημένο τρομοκράτη. Θα περάσει πέντε χρόνια σε απομόνωση, στο φρικτό κελί που αργότερα ο ίδιος θα ονομάσει «Τάφο» του.

Ο Παναγούλης θα απελευθερωθεί το 1973, μετά την αμνηστία που χορηγεί το καθεστώς, και θα αναδειχθεί σε εμβληματική μορφή της Μεταπολίτευσης. Εκλέγεται βουλευτής με την Ένωση Κέντρου – Νέες Δυνάμεις, αλλά συνεχίζει να συγκρούεται με το πολιτικό σύστημα, καταγγέλλοντας ακόμη και πρώην συνεργάτες της χούντας που είχαν βρει καταφύγιο στη δημοκρατική Ελλάδα.

Η ζωή του θα τερματιστεί μυστηριωδώς στις 1 Μαΐου 1976, σε τροχαίο δυστύχημα στη λεωφόρο Βουλιαγμένης – ένα περιστατικό που πολλοί θεωρούν πολιτική δολοφονία.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1521: Οι Ισπανοί κατακτητές υπό τον Ερνάν Κορτές καταλαμβάνουν την πρωτεύουσα των Αζτέκων, Τενοτστιτλάν, έπειτα από τρίμηνη πολιορκία. Η πτώση της πόλης σηματοδοτεί το τέλος της αυτοκρατορίας των Αζτέκων και την έναρξη της ισπανικής κυριαρχίας στο σημερινό Μεξικό.

1792: Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, οι επαναστάτες συλλαμβάνουν και φυλακίζουν τον Λουδοβίκο ΙΣΤ΄, ο οποίος λίγους μήνες αργότερα θα εκτελεστεί στην γκιλοτίνα.

1876: Ανοίγει τις πύλες του το Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ, με την πρώτη ολοκληρωμένη παρουσίαση της τετραλογίας του Ρίχαρντ Βάγκνερ «Το δαχτυλίδι των Νιμπελούγκεν». Στην πρεμιέρα δίνουν το παρών, μεταξύ άλλων, οι αυτοκράτορες Γερμανίας και Βραζιλίας, ο Φραντς Λιστ, ο Τσαϊκόφσκι, ο Γκριγκ και ο φιλόσοφος Νίτσε.

1907: Το πρώτο ταξί κάνει την εμφάνισή του στους δρόμους της Νέας Υόρκης.

1922: Ο Κεμάλ Ατατούρκ εξαπολύει τη μεγάλη αντεπίθεση στον τομέα του Αφιόν Καραχισάρ, που οδηγεί στη Μικρασιατική Καταστροφή. Το ελληνικό μέτωπο καταρρέει, ανοίγοντας τον δρόμο για την εκδίωξη του ελληνικού στρατού από τη Μικρά Ασία.

1940: Ξεκινά η Μάχη της Αγγλίας, με τη ναζιστική Λουφτβάφε να εξαπολύει μαζικές αεροπορικές επιθέσεις κατά των βρετανικών πόλεων. Η μάχη θα αποτελέσει κρίσιμο σημείο καμπής του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

1946: Ακροδεξιοί της συμμορίας Σούρλα δολοφονούν στη Θεσσαλία τον δημοσιογράφο του «Ριζοσπάστη» Κώστα Βιδάλη, σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές πολιτικές δολοφονίες της μεταπολεμικής περιόδου.

1961: Οι αρχές της Ανατολικής Γερμανίας αρχίζουν την κατασκευή του Τείχους του Βερολίνου. Το «τοίχος της ντροπής» θα χωρίσει την πόλη για 28 χρόνια, έως την πτώση του το 1989.

1968: Ο Αλέκος Παναγούλης αποπειράται να δολοφονήσει τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο στη Βάρκιζα, τοποθετώντας εκρηκτικά στο πέρασμα της αυτοκινητοπομπής του. Η απόπειρα αποτυγχάνει και ο Παναγούλης συλλαμβάνεται.

1969: Η Νέα Υόρκη τιμά τους αστροναύτες του Apollo 11 — Νιλ Άρμστρονγκ, Μπαζ Όλντριν και Μάικλ Κόλινς — με εντυπωσιακή παρέλαση, μετά την πρώτη προσσελήνωση στην ιστορία.

1995: Πεθαίνει ο θρύλος του μπέιζμπολ Μίκι Μαντλ, ένας από τους πιο εμβληματικούς παίκτες των New York Yankees, με 12 τίτλους American League και 7 Παγκόσμια Πρωταθλήματα.

1999: Η Γερμανίδα τενίστρια Στέφι Γκραφ ανακοινώνει την αποχώρησή της από την ενεργό δράση. Στην καριέρα της κατέκτησε 107 τίτλους, εκ των οποίων οι 22 Grand Slam, ενώ έμεινε 377 εβδομάδες στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης.

2004: Η Αθήνα ζει τη μαγική τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Παπαϊωάννου. Πάνω από 11.000 αθλητές από 202 χώρες παρελαύνουν στο Ολυμπιακό Στάδιο, υπό τους ήχους του DJ Tiesto, ενώ σημαιοφόρος της ελληνικής ομάδας είναι ο Πύρρος Δήμας. Η βραδιά χαρακτηρίζεται διεθνώς ως «λαμπρότερη όλων», αναδεικνύοντας την ελληνική παράδοση, την ιστορία και τους ισχυρούς συμβολισμούς των Αγώνων στη γενέτειρά τους.

2009: Ο Τούρκος φωτογράφος Εργκούν Κονουκσεβέρ αποκαλύπτει πως υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της εκτέλεσης πέντε Κύπριων αιχμαλώτων από τον «Αττίλα» το 1974. Το γεγονός χαρακτηρίζεται έγκλημα πολέμου και προκαλεί διεθνή κατακραυγή.

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Παγκόσμια Ημέρα Αριστερόχειρων