Μια δημοφιλής ρωσική εφημερίδα χρησιμοποίησε τρένα για να απεικονίσει την τρέχουσα κατάσταση των αμερικανορωσικών σχέσεων.

«Μια μετωπική σύγκρουση φαίνεται αναπόφευκτη», ανέφερε πρόσφατα η ταμπλόιντ Moskovsky Komsomolets.

«Η ατμομηχανή Τραμπ και η ατμομηχανή Πούτιν τρέχουν η μία πάνω στην άλλη. Και καμία δεν πρόκειται να σταματήσει ή να αλλάξει πορεία», έγραψε.

Όπως αναφέρει σε ανάλυσή του το BBC, για την «ατμομηχανή Πούτιν» αυτό σημαίνει «φουλ ταχύτητα» με την αποκαλούμενη «Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση», τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο Ρώσος πρόεδρος δεν δείχνει διάθεση να τερματίσει τις εχθροπραξίες και να κηρύξει μακροχρόνια κατάπαυση του πυρός.

Την ίδια ώρα, η «ατμομηχανή Τραμπ» επιταχύνει την πίεση προς τη Μόσχα για να τερματίσει τον πόλεμο: ανακοινώνοντας προθεσμίες, τελεσίγραφα, απειλές πρόσθετων κυρώσεων κατά της Ρωσίας και υψηλούς δασμούς σε εμπορικούς εταίρους της, όπως η Ινδία και η Κίνα.

Σε όλα αυτά προστίθενται τα δυο αμερικανικοί πυρηνικά υποβρύχια που, σύμφωνα με τον Ντόναλντ Τραμπ, έχουν μετακινηθεί πιο κοντά στη Ρωσία.

Όταν η συζήτηση περνά από τις ατμομηχανές στα πυρηνικά υποβρύχια, είναι προφανές ότι τα πράγματα είναι σοβαρά.

Αλλά αυτό σημαίνει ότι ο Λευκός Οίκος βρίσκεται πραγματικά σε «πορεία σύγκρουσης» με το Κρεμλίνο για την Ουκρανία;

Ή μήπως η επίσκεψη του ειδικού απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, αυτή την εβδομάδα στη Μόσχα είναι ένδειξη ότι, παρά την ένταση, μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου παραμένει εφικτή;

Θερμή εκκίνηση μετά την επιστροφή του Τραμπ

Τις πρώτες εβδομάδες της δεύτερης προεδρίας του Τραμπ, η Μόσχα και η Ουάσιγκτον φαίνονταν να βρίσκονται σε τροχιά επανεκκίνησης των διμερών τους σχέσεων.

Καμία ένδειξη μετωπικής σύγκρουσης. Μάλιστα, υπήρχε η εντύπωση ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν και ο Ντόναλντ Τραμπ βρίσκονταν στο ίδιο «βαγόνι», κινούμενοι προς την ίδια κατεύθυνση. Τον Φεβρουάριο, οι ΗΠΑ συντάχθηκαν με τη Ρωσία στα Ηνωμένα Έθνη, απορρίπτοντας ευρωπαϊκό σχέδιο ψηφίσματος που καταδίκαζε τη «ρωσική επιθετικότητα» στην Ουκρανία.

Σε τηλεφωνική επικοινωνία εκείνον τον μήνα, οι δύο πρόεδροι συζήτησαν το ενδεχόμενο αμοιβαίων επισκέψεων, δημιουργώντας την αίσθηση ότι μια σύνοδος κορυφής θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί σύντομα.

Παράλληλα, η κυβέρνηση Τραμπ ασκούσε πίεση στο Κίεβο, όχι στη Μόσχα, ενώ συγκρουόταν με παραδοσιακούς συμμάχους των ΗΠΑ, όπως ο Καναδάς και η Δανία. Σε ομιλίες και τηλεοπτικές συνεντεύξεις, Αμερικανοί αξιωματούχοι ασκούσαν σκληρή κριτική στο ΝΑΤΟ και στους Ευρωπαίους ηγέτες.

Όλα αυτά ήταν «μουσική στα αυτιά» του Κρεμλίνου.

«Η Αμερική έχει πλέον περισσότερα κοινά με τη Ρωσία παρά με τις Βρυξέλλες ή το Κίεβο», δήλωσε τον Μάρτιο ο πολιτικός επιστήμονας, Κονσταντίν Μπλοχίν, του Ρωσικού Κέντρου Μελετών Ασφαλείας στην εφημερίδα Izvestia.

Τον επόμενο μήνα, η ίδια εφημερίδα ανέφερε:

«Οι Τραμπιστές είναι επαναστάτες. Καταστροφείς του συστήματος. Μπορεί μόνο να τους υποστηρίξει κανείς σε αυτό. Η ενότητα της Δύσης δεν υπάρχει πλέον. Γεωπολιτικά δεν πρόκειται πια για συμμαχία. Ο Τραμπισμός διέλυσε γρήγορα και με αυτοπεποίθηση τη διατλαντική συναίνεση».

Στο μεταξύ, ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, έγινε τακτικός επισκέπτης στη Ρωσία, πραγματοποιώντας τέσσερα ταξίδια μέσα σε λίγο περισσότερο από δύο μήνες και περνώντας ώρες συνομιλώντας με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Ύστερα μάλιστα από μία συνάντηση, ο Ρώσος πρόεδρος του χάρισε ένα πορτρέτο του Ντόναλντ Τραμπ για να το μεταφέρει στον Λευκό Οίκο.

Ο πρόεδρος Τραμπ φέρεται να ήταν «ιδιαιτέρως συγκινημένος» από αυτή την κίνηση.

Ωστόσο, ο Τραμπ ζητούσε κάτι περισσότερο από έναν πίνακα: επιθυμούσε να υπογράψει ο Πούτιν μια άνευ όρων και πλήρη κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία.

Αυξανόμενη απογοήτευση του Τραμπ

Πεπεισμένος ότι η Ρωσία έχει πλέον την πρωτοβουλία στο πεδίο της μάχης, ο Βλαντίμιρ Πούτιν παραμένει τώρα απρόθυμος να σταματήσει τις επιχειρήσεις, παρά τους ισχυρισμούς του ότι αναζητεί διπλωματική λύση.

Γι’ αυτό ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται όλο και πιο απογοητευμένος από το Κρεμλίνο. Τις τελευταίες εβδομάδες καταδίκασε τις ρωσικές επιθέσεις στις ουκρανικές πόλεις ως «αηδιαστικές» και «ντροπιαστικές», ενώ κατηγόρησε τον Πούτιν ότι λέει «μια σειρά από ανοησίες» για την Ουκρανία.

Τον περασμένο μήνα, ο Τραμπ ανακοίνωσε τελεσίγραφο 50 ημερών προς τον Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου, απειλώντας με κυρώσεις και δασμούς. Στη συνέχεια μείωσε την προθεσμία σε 10 ημέρες, η οποία λήγει στο τέλος της εβδομάδας. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Πούτιν θα υποχωρήσει υπό την πίεση της Ουάσιγκτον.

Ωστόσο, πόση πίεση αισθάνεται πραγματικά ο Ρώσος πρόεδρος;

«Επειδή ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αλλάξει τόσες φορές τις προθεσμίες και τις θέσεις του, δεν πιστεύω ότι ο Πούτιν τον παίρνει στα σοβαρά», εκτιμά η Νίνα Χρουστσέβα, καθηγήτρια διεθνών σχέσεων στο πανεπιστήμιο The New School της Νέας Υόρκης.

«Ο Πούτιν θα πολεμήσει όσο μπορεί ή έως ότου η Ουκρανία πει “Κουραστήκαμε, είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε τους όρους σας”. Πιστεύω ότι κάθεται στο Κρεμλίνο θεωρώντας ότι εκπληρώνει τα όνειρα των Ρώσων τσάρων και ηγετών, όπως ο Ιωσήφ Στάλιν, δείχνοντας στη Δύση ότι η Ρωσία δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με ασέβεια», συμπλήρωσε.

Συμφωνία στον ορίζοντα;

Παρά την εικόνα σύγκρουσης, δεν είναι σίγουρο ότι αυτή είναι αναπόφευκτη.

Ο Ντόναλντ Τραμπ βλέπει τον εαυτό του ως μεγάλο διαπραγματευτή και φαίνεται ότι δεν έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια για συμφωνία με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.

Ο Στιβ Γουίτκοφ θα ταξιδέψει αυτή την εβδομάδα στη Ρωσία για συνομιλίες με τον Ρώσο πρόεδρο. Δεν είναι γνωστό τι είδους πρόταση θα παρουσιάσει, αλλά σχολιαστές στη Μόσχα προβλέπουν ότι θα υπάρξει περισσότερη «καρότο» παρά «μαστίγιο». Δεν πέρασε απαρατήρητο ότι ο Τραμπ δήλωσε την Κυριακή πως η Ρωσία «φαίνεται να είναι αρκετά καλή στην αποφυγή κυρώσεων».

Ο Ιβάν Λοσκαρέφ, αναπληρωτής καθηγητής πολιτικής θεωρίας στο Πανεπιστήμιο MGIMO της Μόσχας, δήλωσε στην Izvestia ότι για να διευκολυνθεί ο διάλογος, ο κ. Γουίτκοφ ενδέχεται να παρουσιάσει «δελεαστικές προσφορές συνεργασίας που θα ανοίξουν μετά από μια συμφωνία για την Ουκρανία».

Θα είναι αυτό αρκετό για να πείσει το Κρεμλίνο να επιδιώξει ειρήνη έπειτα από τριάμισι χρόνια πολέμου;

Δεν υπάρχει καμία εγγύηση.

Μέχρι στιγμής, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει υποχωρήσει από τις μέγιστες απαιτήσεις του: τον έλεγχο εδαφών, την ουδετερότητα της Ουκρανίας και το μέγεθος του ουκρανικού στρατού.

Ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει συμφωνία. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν θέλει νίκη.