Σαν σήμερα 16 Ιουνίου: Η προδοσία της Βουλγαρίας που πυροδότησε τον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο

Σαν σήμερα το 1913, η Βουλγαρία στράφηκε εναντίον των πρώην συμμάχων της –της Ελλάδας και της Σερβίας– ξεκινώντας τον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο, έναν από τους πιο αιματηρούς και σύντομους πολέμους στην ιστορία της Νότιας Ευρώπης. Ο πόλεμος αυτός δεν αφορούσε πλέον την απελευθέρωση εδαφών από τον Οθωμανικό ζυγό, αλλά τη μεταξύ τους διανομή. Και όπως συμβαίνει συχνά στα Βαλκάνια, η φωτιά άναψε από τη φιλοδοξία.

Η Βουλγαρία, ανικανοποίητη από τα εδαφικά κέρδη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, διεκδικούσε μεγαλύτερο μερίδιο στη Μακεδονία. Χωρίς επίσημη προειδοποίηση ή κήρυξη πολέμου, εξαπέλυσε αιφνιδιαστική επίθεση στα μεσάνυχτα εναντίον των ελληνικών και σερβικών θέσεων, παραβιάζοντας τις γραμμές του μετώπου από το Κιλκίς μέχρι τη Γευγελή. Η κίνηση αυτή καταγράφηκε στην Ιστορία ως μια προδοσία του βαλκανικού συνασπισμού που μόλις λίγους μήνες νωρίτερα είχε δώσει κοινό αγώνα κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η Ελλάδα βρέθηκε σε κατάσταση εθνικής εγρήγορσης. Ο στρατός, με επικεφαλής τον βασιλιά Κωνσταντίνο Α’, αντέδρασε με ταχύτητα και αποφασιστικότητα. Οι σφοδρές μάχες του Κιλκίς–Λαχανά και της Δοϊράνης έμειναν χαραγμένες στη συλλογική μνήμη για τη σκληρότητα και τις τεράστιες απώλειες. Χιλιάδες Έλληνες στρατιώτες έπεσαν μαχόμενοι, υπερασπιζόμενοι τα εδάφη που μόλις είχαν απελευθερώσει.

Ο πόλεμος διήρκεσε μόλις 33 ημέρες, αλλά η καταστροφή και η ψυχική φθορά που προκάλεσε υπήρξαν τεράστιες. Η Συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 28 Ιουλίου 1913 έφερε το τέλος των συγκρούσεων, αλλά και μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα: η Ελλάδα διπλασίασε σχεδόν την επικράτειά της, αποκτώντας τη Μακεδονία και την Ήπειρο, ενώ η Βουλγαρία, ηττημένη και διπλωματικά απομονωμένη, έμεινε με ανοιχτές πληγές που θα αιμορραγούσαν ξανά στον Μεγάλο Πόλεμο.

Ο Β’ Βαλκανικός Πόλεμος δεν ήταν μόνο μια σύγκρουση στρατών. Ήταν μια τραγωδία αδελφοκτονίας, μια υπενθύμιση ότι στους Βαλκάνιους λαούς οι δεσμοί αίματος και ιστορίας είναι τόσο ισχυροί όσο και οι διαμάχες τους. Η σημερινή ανάμνηση αυτού του γεγονότος μάς υπενθυμίζει τη σημασία της ειρήνης και της ευθύνης απέναντι στην Ιστορία: γιατί όταν οι σύμμαχοι γίνονται αντίπαλοι, οι πληγές μένουν ανοιχτές για γενιές.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1812: Ξεκινά τη λειτουργία της η City Bank of New York, που μετεξελίσσεται στη σημερινή Citibank.

1816: Ο Λόρδος Βύρων διαβάζει ιστορίες τρόμου σε φίλους του στη Γενεύη, κατά τη διάρκεια ενός σκοτεινού, βροχερού καλοκαιριού. Η ατμόσφαιρα και η πρόκλησή του προς τους παρευρισκόμενους να γράψουν τη δική τους τρομακτική ιστορία εμπνέουν τη 19χρονη Μέρι Σέλεϊ να συλλάβει τον χαρακτήρα του «Φρανκενστάιν», ένα από τα πιο εμβληματικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και θεμέλιο της επιστημονικής φαντασίας.

1846: Εκλέγεται Πάπας Πίος Θ΄, ο οποίος θα έχει τη μακροβιότερη παπική θητεία στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας (32 χρόνια).

1903: Ιδρύεται η Ford Motor Company, η οποία θα φέρει επανάσταση στη βιομηχανία αυτοκινήτου και την παραγωγική διαδικασία με τη μέθοδο της γραμμής συναρμολόγησης.

1903: Ιδρύεται η PepsiCo, ένας από τους μεγαλύτερους ανταγωνιστές της Coca-Cola, που θα επηρεάσει την πορεία της παγκόσμιας βιομηχανίας αναψυκτικών.

1903: Ο Ρόαλντ Αμούνδσεν ξεκινά το ταξίδι του για τη θαλάσσια διάσχιση του Βορειοδυτικού Περάσματος, με το πλοίο Gjøa. Η αποστολή του, που θα ολοκληρωθεί το 1906, καταγράφεται ως μία από τις σημαντικότερες εξερευνήσεις του 20ού αιώνα, καθώς είναι ο πρώτος που ολοκληρώνει επιτυχώς τη διαδρομή ανάμεσα στον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό μέσω του αρκτικού αρχιπελάγους του Καναδά.

1904: Ο Τζέιμς Τζόις γνωρίζει και ερωτεύεται τη Νόρα Μπάρνακλ, μια συνάντηση που θα σημαδέψει τη ζωή και το έργο του. Την ημερομηνία αυτή επιλέγει ως χρονολογικό πλαίσιο για το μυθιστόρημά του «Οδυσσέας», καθιερώνοντάς την ως «Bloomsday», μια ετήσια λογοτεχνική γιορτή αφιερωμένη στον ήρωα του έργου, Λεοπόλντ Μπλουμ.

1911: Ιδρύεται η IBM, που θα εξελιχθεί σε κολοσσό της πληροφορικής και θα συμβάλει καθοριστικά στην τεχνολογική πρόοδο του 20ού αιώνα.

1913: Ξεσπά ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος με επίθεση της Βουλγαρίας κατά της Ελλάδας και της Σερβίας, σηματοδοτώντας ένα κρίσιμο κεφάλαιο για τα Βαλκάνια και τον ελληνικό στρατό.

1920: Ιδρύεται το Διεθνές Δικαστήριο στη Χάγη, ως το κύριο δικαιοδοτικό όργανο της Κοινωνίας των Εθνών, με σκοπό την ειρηνική επίλυση διαφορών ανάμεσα σε κράτη. Η δημιουργία του σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα για τη διεθνή δικαιοσύνη και προετοιμάζει το έδαφος για το σημερινό Διεθνές Δικαστήριο που λειτουργεί υπό τα Ηνωμένα Έθνη.

1920: Ο Ελληνικός Στρατός καταλαμβάνει την περιοχή Κερεσούντα στον Πόντο. Πέντε Πόντιοι αντάρτες και δύο αξιωματικοί, Κουσουλάκος και Ράλλης, σκοτώνονται σε μάχη με τουρκικές δυνάμεις.

1940: Ο Φιλίπ Πετέν αναλαμβάνει πρωθυπουργός της Γαλλίας του Βισύ, εισάγοντας μια φιλογερμανική πολιτική γραμμή στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

1948: Σημειώνεται η πρώτη αεροπειρατεία στην ιστορία της πολιτικής αεροπορίας, με τραγική κατάληξη τη συντριβή υδροπλάνου της Cathay Pacific στη διαδρομή Μακάο – Χονγκ Κονγκ.

1955: Στο Μπουένος Άιρες, πολεμικά αεροσκάφη ρίχνουν βόμβες σε διαδήλωση υπέρ του προέδρου Χουάν Περόν, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν πάνω από 300 πολίτες και να τραυματιστούν εκατοντάδες. Πρόκειται για μία από τις πιο αιματηρές επιθέσεις κατά αμάχων στην ιστορία της Αργεντινής, που σηματοδοτεί την αρχή του τέλους της περονικής εξουσίας.

1960: Κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη το «Psycho» του Άλφρεντ Χίτσκοκ, φέρνοντας επανάσταση στο σινεμά τρόμου και καθιερώνοντας τον σκηνοθέτη ως θρύλο του είδους.

1961: Ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ αυτομολεί από τη Σοβιετική Ένωση ζητώντας πολιτικό άσυλο στη Γαλλία, γεγονός που συγκλονίζει τον χώρο του χορού και της διεθνούς πολιτικής.

1963: Η Βαλεντίνα Τερεσκόβα γίνεται η πρώτη γυναίκα στο διάστημα, γράφοντας ιστορία με την αποστολή Βοστόκ-6 της ΕΣΣΔ.

1976: Στο Σοβέτο της Νότιας Αφρικής, φοιτητές διαδηλώνουν ειρηνικά κατά του Απαρτχάιντ, αντιδρώντας στην επιβολή της αφρικάανς ως γλώσσας διδασκαλίας. Η Αστυνομία ανοίγει πυρ, σκοτώνοντας τουλάχιστον 200 νέους και τραυματίζοντας εκατοντάδες. Η σφαγή του Σοβέτο προκαλεί διεθνή κατακραυγή και γίνεται σημείο καμπής στον αγώνα κατά του ρατσιστικού καθεστώτος.

1977: Ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ αναλαμβάνει την απόλυτη εξουσία στην ΕΣΣΔ, σταθεροποιώντας για χρόνια τη σοβιετική ηγεμονία με αυστηρό έλεγχο και καταστολή.

1998: Σε εφαρμογή του δόγματος Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, ελληνικά F-16 και C-130 προσγειώνονται στην Πάφο, προκαλώντας τουρκική στρατιωτική αντίδραση με μαχητικά στο κατεχόμενο Λευκόνοικο.

2004: Η Εθνική Ελλάδας έρχεται ισόπαλη 1-1 με την Ισπανία στο EURO 2004. Το γκολ του Χαριστέα ανοίγει τον δρόμο για τα προημιτελικά και το ιστορικό έπος της Πορτογαλίας.

2010: Το Μπουτάν γίνεται η πρώτη χώρα στον κόσμο που απαγορεύει πλήρως το κάπνισμα, ενισχύοντας το διεθνές πρότυπο για δημόσια υγεία.

2012: Η Εθνική Ελλάδας νικά 1-0 τη Ρωσία στο EURO 2012, με γκολ του Καραγκούνη και προκρίνεται στα προημιτελικά, ξυπνώντας μνήμες από το έπος του 2004.

2020: Στον απόηχο της δολοφονίας του Τζορτζ Φλόιντ, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπογράφει εκτελεστικό διάταγμα που περιορίζει τη λαβή πνιγμού από αστυνομικούς, υπό την πίεση του κινήματος Black Lives Matter.

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο

Τυχερή, Τύχων

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Διεθνής Ημέρα Οικογενειακών Εμβασμάτων