Με στοχευμένες ενημερωτικές καμπάνιες και εντατικούς ελέγχους, οι αρμόδιες αρχές εντείνουν την προσπάθεια για έναν εργασιακό χώρο πιο ασφαλή, πιο δίκαιο και απαλλαγμένο από φαινόμενα βίας και παρενόχλησης. Η στρατηγική αυτή στοχεύει όχι μόνο στην πρόληψη, αλλά και στη σταδιακή διαμόρφωση μιας νέας κουλτούρας μηδενικής ανοχής απέναντι σε κάθε μορφή κακομεταχείρισης.
Τα πρόσφατα στοιχεία για το 2024 αποτυπώνουν μια σημαντική αύξηση της ορατότητας τέτοιων περιστατικών: οι καταγγελίες έφτασαν τις 318, υπερδιπλάσιες σε σχέση με το 2022, όταν είχαν καταγραφεί 151.
Το mobbing –η λεκτική, ψυχολογική ή ηθική πίεση στον χώρο εργασίας– παραμένει η συχνότερη μορφή παρενόχλησης, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 78% των περιπτώσεων. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η μετατόπιση των προτύπων βίας: ενώ μειώνονται τα περιστατικά που προέρχονται από ανώτερους προς υφισταμένους, αυξάνονται οι συγκρούσεις μεταξύ συναδέλφων, αποκαλύπτοντας μια πιο σύνθετη και εσωτερική διάσταση του προβλήματος.
Περίπου το 59% των καταγγελλόμενων είναι εργαζόμενοι, με το ένα τρίτο να κατέχει θέσεις ευθύνης και το υπόλοιπο 26% να ανήκει στην ίδια ιεραρχική βαθμίδα με τα θύματα.
Μέχρι τον Οκτώβριο του 2025 είχαν πραγματοποιηθεί 1.806 έλεγχοι, ενώ οι νέες καταγγελίες που κατατέθηκαν έφτασαν τις 374.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η ορατότητα τέτοιων περιστατικών αυξάνεται σταθερά, χάρη στο ενισχυμένο θεσμικό πλαίσιο και στις συνεχιζόμενες ενημερωτικές καμπάνιες. Παράλληλα, διαφαίνεται αύξηση της εμπιστοσύνης των εργαζομένων προς τους μηχανισμούς ελέγχου, καθώς περισσότεροι επιλέγουν να αναφέρουν περιστατικά κακομεταχείρισης.
Το 31% των υποθέσεων επιλύθηκε μέσω διαμεσολάβησης, ποσοστό που παραμένει σταθερά υψηλό τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον, το χάσμα ανάμεσα στις υποθέσεις που διευθετούνται εξωδικαστικά και σε εκείνες που παραπέμπονται στη δικαιοσύνη μειώθηκε από 47% σε 39%, γεγονός που αποτυπώνει αποτελεσματικότερη διαχείριση.
Πρόληψη μέσα από ενημέρωση και εκπαίδευση
Η ενημέρωση παραμένει το πιο ισχυρό εργαλείο πρόληψης. Οι υπηρεσίες έχουν αναπτύξει εκτεταμένο πρόγραμμα δράσεων, με στόχο τη δημιουργία κουλτούρας σεβασμού και τη διάδοση των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Από το 2021 πραγματοποιούνται περίπου δέκα ενημερωτικές δράσεις κάθε χρόνο, με αυξανόμενο ρυθμό. Στόχος είναι η καλλιέργεια γνώσης σχετικά με το νομικό πλαίσιο, τις διαθέσιμες διαδικασίες και τα μέσα προστασίας κάθε εργαζομένου.
Η εξωδικαστική επίλυση διαφορών θεωρείται πλέον βασικός μηχανισμός, καθώς είναι ταχύτερη και αποτελεσματικότερη σε σχέση με τη δικαστική διαδικασία — η οποία ορίζεται εντός δέκα ημερών και ολοκληρώνεται σε διάστημα δύο μηνών.
Η συνεργασία μεταξύ θεσμών, επαγγελματικών ενώσεων και κοινωνικών φορέων συμβάλλει στην εμπέδωση της εμπιστοσύνης και στη σταδιακή αλλαγή της εργασιακής νοοτροπίας. Παράλληλα, υλοποιούνται ενημερωτικές ημερίδες σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, ώστε οι μελλοντικοί επαγγελματίες να γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους.
Εφαρμογή πολιτικών και κανονισμών
Τα τελευταία δύο χρόνια, οι αρμόδιες αρχές αποστέλλουν προληπτικές επιστολές σε κλάδους με αυξημένη παραβατικότητα, ενημερώνοντας εργοδότες για τις υποχρεώσεις τους σχετικά με τη βία και την παρενόχληση. Το 2024 οι επιστολές στάλθηκαν πριν από την τουριστική περίοδο, υπενθυμίζοντας τις ενδεδειγμένες πολιτικές πρόληψης και διαχείρισης καταγγελιών.
Οι επιχειρήσεις οφείλουν να εφαρμόζουν σαφείς πολιτικές πρόληψης και αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών, καθώς και διαδικασίες για την εσωτερική διερεύνηση καταγγελιών.
Σε εταιρείες με πάνω από 70 εργαζόμενους, οι πολιτικές αυτές είναι υποχρεωτικό να ενσωματώνονται στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας.
Το 2024 υποβλήθηκαν 299 κανονισμοί εργασίας που περιλαμβάνουν σχετικές πολιτικές, επιβεβαιώνοντας τη σταδιακή πρόοδο προς τη δημιουργία περιβάλλοντος μηδενικής ανοχής. Οι περισσότερες καταθέσεις προήλθαν από Αττική και Κεντρική Μακεδονία, ενώ ακολουθούν η Κρήτη και η Κεντρική Ελλάδα.
Η βία και η παρενόχληση αποτελούν πλέον αναγνωρισμένους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους με θεσμική κάλυψη και μηχανισμούς προστασίας. Οι εργαζόμενοι έχουν στη διάθεσή τους γρήγορες και αποτελεσματικές διαδικασίες, ώστε να καταγγέλλουν ανώνυμα ή επώνυμα περιστατικά και να ζητούν υποστήριξη.
Η πρόοδος που σημειώνεται δείχνει πως η αλλαγή της εργασιακής κουλτούρας δεν είναι πλέον ζητούμενο, αλλά εξελισσόμενη πραγματικότητα.
