Ο κόσμος τελειώνει σε τέσσερις ημέρες και επτά λεπτά. Μέχρι τότε, τέσσερις γυναίκες καταφεύγουν σε ένα υπόγειο, ηχογραφώντας ιστορίες για έναν μελλοντικό αρχαιολόγο. Μικρές εξομολογήσεις, αστείες, ωμές και ανθρώπινες, συνθέτουν ένα σκηνικό μωσαϊκό όπου το χιούμορ, η αγωνία και ο έρωτας συναντούν την απώλεια και την ανάγκη για λύτρωση.

Η παράσταση «Endgame – 4 ημέρες και 7 λεπτά», βασισμένη στην αιχμηρή και τρυφερή γραφή της Γλυκερίας Μπασδέκη και σκηνοθετημένη από τη Ρουμπίνη Φέφε, φέρνει στη σκηνή μια πολυφωνική ιστορία για το τέλος του κόσμου – ή για όλα όσα επιμένουν να ανθίζουν λίγο πριν από αυτό. Η λαϊκή τέχνη του θεάτρου σκιών, με την υπογραφή του Άθω Δανέλλη, φωτίζει τις φωνές των γυναικών και χαρίζει στην παράσταση μια διάσταση συλλογικής μνήμης, υπέρβασης και χιούμορ, ακόμα και μπροστά στο σκοτάδι.

Με αφορμή την παράσταση που ανεβαίνει στο Θέατρο Μικρός Κεραμεικός, η σκηνοθέτιδα Ρουμπίνη Φέφε μίλησε στο Newsbeast.

– Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για όσα θα παρακολουθήσουμε στο Μικρό Κεραμεικό;

Σίγουρα δεν θα παρακολουθήσετε μια παράσταση που αφηγείται μια ιστορία με γραμμικό τρόπο. Θα δείτε ένα δρώμενο, ένα καλειδοσκόπιο ονείρων, όπου οι φωνές τεσσάρων γυναικών, λίγο πριν το τέλος του κόσμου, ενώνονται σε ένα πολυφωνικό τοπίο εξομολογήσεων, μνήμης και αναμονής. Πρόθεση μας ήταν να δημιουργήσουμε μια ποιητική παράσταση, που να λειτουργεί ως μεταφορά, μια σειρά από συνειρμικές εικόνες σαν τις εξομολογήσεις σε μια ψυχοθεραπευτική διαδικασία. Οι μικρές ιστορίες που λέμε δεν περιγράφουν γεγονότα, αλλά στιγμές συναισθηματικής αποκάλυψης, φαντασιώσεις, ματαιώσεις, επιθυμίας… σαν μικρές αστραπές που φωτίζουν τον εσωτερικό μας κόσμο. Υπάρχουν στιγμές συγκίνησης, στιγμές χαράς και στιγμές του παραλόγου. Ένα υπερρεαλιστικό παστίς συνειρμικής μνήμης, όπου εικόνες, φωνές και στιγμιότυπα συνυπάρχουν σαν αναλαμπές ενός εσωτερικού τοπίου, άλλοτε σπαρακτικού, άλλοτε τρυφερά ειρωνικού. Θα έλεγα πως είναι τελικά μια παράσταση για όσα τελειώνουν και όσα επιμένουν να ανθίζουν, μια άσκηση τρυφερότητας απέναντι στο τέλος.

– Η παράσταση έχει έναν ιδιαίτερο τίτλο, «endgame – 4 ημέρες και 7 λεπτά». Τι σηματοδοτεί αυτός ο τίτλος;

Ο τίτλος σηματοδοτεί την αίσθηση ενός χρονικού ορίου πριν την αλλαγή ή το τέλος. Προσδίδει μια σχεδόν τελετουργική διάσταση στον χρόνο, δημιουργεί μια ένταση ανάμεσα στο προσωπικό και το συλλογικό, μιλά για τις μικρές και μεγάλες στιγμές όπου η αλλαγή, η απώλεια ή η αναγέννηση γίνονται αισθητές. Είναι ένας τρόπος να πεις ότι κάθε στιγμή μετράει, ότι το τέλος και η αρχή συνυπάρχουν, και ότι η ροή που παρακολουθεί το κοινό αποτελεί κομμάτι ενός μεγαλύτερου παιχνιδιού σχέσεων και των συναισθημάτων. Επιπλέον είναι μια προφανή αναφορά στο μπεκετικό σύμπαν, με αυτή την αίσθηση του περιορισμένου χρόνου, της επαναληπτικότητας και της τραγικής ειρωνείας της ανθρώπινης ύπαρξης. Λειτουργεί ταυτόχρονα ως homage στον Μπέκετ και ως προσωπική μεταγραφή της θεματικής του στη δική μας παράσταση, όπου το τέλος και η αρχή, η αδράνεια και η κίνηση, συνυπάρχουν με τρόπους που είναι ταυτόχρονα δραματικοί και ποιητικοί.

– Τι είναι αυτό που σας γοητεύει στη γραφή της Γλυκερίας Μπασδέκη;

Με γοητεύει ο τρόπος που η Γλυκερία Μπασδέκη καταφέρνει να συνδέει το εσωτερικό τοπίο με την εξωτερική πραγματικότητα, η γραφή της είναι ταυτόχρονα αδρή και λεπτομερής, ποιητική και καθημερινή. Έχει μια συμπύκνωση, μια οικονομία η γλώσσας της, κάθε λέξη παραπέμπει κάπου, κάθε πρόταση φέρει ένταση και ρυθμό. Υπάρχει μια δραματική αίσθηση χωρίς να είναι μελό, θίγονται θέματα αβάσταχτα με έναν τρόπο σαν να διαβάζεις συνταγές μαγειρικής… μια αποστασιοποίηση που σου παρέχει την αισθητική απόσταση να δεις μέσα σου και να συνδεθείς. Με γοητεύει επίσης η εποχή στην οποία αναφέρεται και οι διακειμενικές της αναφορές, γιατί νιώθω μια εκλεκτική συγγένεια με αυτό το πολιτισμικό και ιστορικό πλαίσιο.

– Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για έναν δημιουργό να αυτοσκηνοθετείτε;

Η αυτοσκηνοθεσία μόλις διαπίστωσα ότι είναι μια εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία. Αν και σου δίνει τη δυνατότητα να έχεις απόλυτο έλεγχο του προσωπικού σου υλικού έχεις να αντιμετωπίσεις την δυσκολία του λεγόμενου black box effect που γνωρίζουμε από την ψυχολογία, το γεγονός δηλαδή ότι η αυτοπαρατήρηση είναι ανέφικτη. Δεν μπορείς να δεις τον εαυτό σου όπως σε βλέπουν οι άλλοι και δεν μπορείς να αξιολογήσεις την συνολική εικόνα στην σκηνή που συμμετέχεις, παρά μόνο από βίντεο, άρα έχεις ξεπεράσεις αυτό το «τεχνικό» εμπόδιο. Αυτό που εγώ προσπαθώ να κάνω είναι να παίρνω την «helicopter position», να αποστασιοποιούμαι συνειδητά και να παρατηρώ τη διαδικασία από ψηλά, σαν εξωτερικός παρατηρητής όσο γίνεται. Αυτή η εναλλαγή θέσης, ανάμεσα στη βίωση και στην παρατήρηση, είναι και το πιο απαιτητικό αλλά και το πιο γόνιμο κομμάτι της αυτοσκηνοθεσίας.

– Έχετε δώσει στην ομάδα σας το όνομα «ομάδα Παναγνώστου». Πόσο σημαντικά είναι για εσάς το χιούμορ και ο αυτοσαρκασμός στη δουλειά και στη ζωή;

Το όνομα «Παναγνώστου» παίζει ειρωνικά με την ιδέα του «αγνώστου» και το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι δεν μας ξέρει κανείς, κι αυτό είναι απολύτως εντάξει για εμάς. Για μένα, δεν υπάρχει τίποτα πιο λυτρωτικό από το να αποδέχεσαι την όποια αδυναμία σου. Πιστεύω επίσης ότι στο θέατρο, όσο κι αν προσπαθείς να κρυφτείς, τελικά προβάλλεις τον εαυτό σου. Και μέσα σ’ αυτό το ξεγύμνωμα, έχεις την ευκαιρία να δοκιμάσεις να μετατρέψεις το ελάττωμα σε πλεονέκτημα, γιατί εκεί βρίσκεται η αλήθεια, η μοναδικότητα και η συγκίνηση. Η ταυτότητα, εξάλλου, είναι κάτι ρευστό, αλλάζει, μεταμορφώνεται, διαφεύγει από κάθε ορισμό. Το χιούμορ και ο αυτοσαρκασμός μας επιτρέπουν να κινούμαστε μέσα σ’ αυτή τη ρευστότητα χωρίς φόβο, με μια ελευθερία που είναι και βαθιά καλλιτεχνική και βαθιά ανθρώπινη. Επίσης με αυτή την ταυτότητα δηλώνουμε και μια θέση ότι η αναγνωρισιμότητα δεν έχει καμία ουσιαστική σημασία, είναι απλώς ένας κοινωνικός θόρυβος που δεν λέει τίποτα για το βάθος της δουλειάς ή της ύπαρξης.

– Ποιος είναι ο ρόλος του Θεάτρου Σκιών μέσα στην παράσταση;

Το Θέατρο Σκιών λειτουργεί ως οργανωτής της ιστορίας, δίνει τον σκελετό και την αφηγηματική συνέχεια σε μια σειρά από φαινομενικά ασύνδετα κείμενα. Μέσα από τη δομή και τη ρυθμικότητα του, προσφέρει ένα ενιαίο πλαίσιο αφήγησης, όπου οι φωνές και οι ιστορίες αποκτούν συνοχή. Παράλληλα, λειτουργεί ως θέατρο εν θεάτρω, ένα επίπεδο σχολιασμού και αποστασιοποίησης που επιτρέπει στο κοινό να βλέπει τη διαδικασία της αναπαράστασης ενώ αυτή συντελείται. Επιπλέον, αποτελεί μια γέφυρα ανάμεσα στο μεταδραματικό θέατρο και σε έναν παραδοσιακό τρόπο αφήγησης. Το σύμπαν του Καραγκιόζη, με την απλότητα και τη δύναμη της σκιώδους εικόνας, συναντά τη σύγχρονη θεατρική γραφή και δημιουργεί ένα πεδίο όπου το λαϊκό και το μεταθεατρικό συνυπάρχουν οργανικά.

Λίγα λόγια για την υπόθεση

Σε τέσσερις μέρες και επτά λεπτά ακριβώς ο κόσμος όπως τον ξέρουμε θα τελειώσει. Ένας κομήτης καταστρέφει την γη. Τέσσερις γυναίκες καταφεύγουν σε ένα υπόγειο, ηχογραφώντας ιστορίες για τον μελλοντικό αρχαιολόγο. Οι φωνές μπλέκονται, άλλοτε ψιθυρίζοντας το «φταίω», άλλοτε φωνάζοντας την ανάγκη του «είμαι», δημιουργώντας ένα πολύχρωμο μωσαϊκό ταυτότητας. Ο δραματικός χρόνος ορίζεται σε ένα άχρονο μέλλον. Η ατμόσφαιρα είναι post apocalyptic, με εικόνες που κοιτούν ταυτόχρονα πίσω και μπροστά, σαν ένα χρονικό καρουσέλ.

Συντελεστές:
Σκηνοθεσία: Ρουμπίνη Φέφε και ομάδα Παναγνώστου
Δραματουργική επεξεργασια: Ρουμπίνη Φέφε
Θέατρο Σκιών: Άθως Δανέλης
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Έλενα Τσέλιου, Λουκάς Μποράκης
Video – Φωτογραφία: Πέτρος Στεριώτης
Ερμηνεύουν: Νιόβη Γαβριήλ, Ράνια Πολυχρονάκη, Έλενα Τσέλιου ,Ρουμπίνη Φέφε
Ακούγεται σε ηχογράφηση η φωνή του Άθου Δανέλλη

Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ γενική είσοδος/ 12 μειωμένο
Πότε: Κυριακή στις 21:00
Διάρκεια: 80 λεπτά χωρίς διάλειμμα
Προπώληση: TicketServices.gr

Μικρός Κεραμεικός
Ευμολπιδών 13, Αθήνα