Περνώντας την είσοδο του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου στο Ίδρυμα Ευγενίδου, νότια της Αθήνας, σ’ ένα όχι ιδιαίτερα θορυβώδες τμήμα της λεωφόρου Συγγρού, ο επισκέπτης αντικρίζει τον κεντρικό πλανηταριακό προβολέα της ZEISS. Ήταν ο πρώτος προβολέας που προμηθεύτηκε το Πλανητάριο τη δεκαετία του ’60 και που σήμερα παραμένει στο κτήριο ως έκθεμα. Είναι ο ίδιος προβολέας κάτω από τον οποίο ποζάρει ο Διονύσης Π. Σιμόπουλος στην πιο γνωστή φωτογραφία του που κάνει το γύρο του διαδικτύου.

Κι άλλη μια φορά, τον περασμένο Αύγουστο, τα ΜΜΕ πλημμύρισαν από φωτογραφίες και πληροφορίες από τη ζωή και το έργο του διάσημου έλληνα αστροφυσικού. Αυτή τη φορά για να μεταφέρουν ένα δυσάρεστο νέο, τον θάνατό του.

Ο άνθρωπος που σύνδεσε το όνομά του με τη μελέτη του διαστήματος, ο επί χρόνια διευθυντής του Πλανητάριου της Αθήνας και πολυγραφότατος επιστήμονας έχασε την τελευταία, πολύ γενναία, μάχη με τον καρκίνο. Έφυγε λίγο πριν ολοκληρωθεί μια ακόμη παράσταση που σχεδίαζε, με σκηνοθέτη τον γιο του Παναγιώτη Σιμόπουλο, για το Πλανητάριο. Πρόλαβε όμως να ολοκληρώσει το τελευταίο του βιβλίο «Τα παιδιά του Ήλιου: Περιήγηση στο Ηλιακό Σύστημα», το οποίο μόλις κυκλοφόρησε (Ιανουάριο 2023) από τις εκδόσεις Οξύ και την Brainfood Εκδοτική.

Ο Διονύσης Σιμόπουλος
Ο αστροφυσικός Διονύσης Σιμόπουλος

Ο Διονύσης Π. Σιμόπουλος είχε αφοσιωθεί στη διάδοση της γνώσης για την ιστορία του διαστήματος. Ήταν πάνω απ’ όλα ένας σπουδαίος δάσκαλος που με περισσή ευκολία μπορούσε να μεταλαμπαδεύει τις γνώσεις του ακόμα και στο πιο δύσκολο ακροατήριο.

Όπως λέει χαρακτηριστικά για εκείνον ο Πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Μανώλης Πλειώνης: «Ο πολυγραφότατος Διονύσης Σιμόπουλος έχει διαπρέψει στην εξαιρετικά δύσκολη, αλλά τόσο απαραίτητη, αποστολή της μετάδοσης στην κοινωνία με τρόπο εύληπτο και κατανοητό των επιστημονικών κατακτήσεων της ανθρωπότητας, ειδικά της επιστήμης της Αστρονομίας, της Αστροφυσικής και τη Διαστημικής. Και είναι αυτές οι επιστήμες που απογειώνουν τον ανθρώπινο πνεύμα και το ωθούν στην αναζήτηση της κατανόησης του “Κόσμου”, όπως και να το εννοεί ο καθένας μας».

Πάντως ο κόσμος του Διονύση Σιμόπουλου ήταν πάντα γεμάτος με βιβλία! Όπως ο ίδιος είπε σε συνέντευξή του στον Ηλία Μαγκλίνη, στην «Καθημερινή» το 2019: «Μικρός διάβαζα πολύ. Μέχρι και Κερτ Βόνεγκατ είχα διαβάσει! Πήγαινα στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Πάτρας, αλλά δεν μας επιτρεπόταν να πηγαίνουμε εμείς στα βιβλία. Έπρεπε να πούμε στον υπάλληλο ποιο βιβλίο θέλαμε.

Ηλιακό σύστημα

Δεν υπήρχαν βιβλία στα σπίτια τότε, και δεν ξέραμε τι να ζητήσουμε. Υπήρξε όμως ένα “αντίδοτο”: η Αμερικανική Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (USIS) στην πλατεία Όλγας. Είχε ό,τι βιβλίο μπορεί να φανταστεί κανείς: από εκεί βρήκα το Barron’s με πληροφορίες για όλα τα αμερικανικά πανεπιστήμια και έκανα την αίτησή μου. Είχε και μια πολύ ωραία συλλογή περιοδικών. Στο Collier’s διάβασα για πρώτη φορά και για το Διάστημα. Έτσι ξεκίνησα να διαβάζω επιστημονική φαντασία».

Στην πορεία του ο Διονύσης Σιμόπουλος παρέδωσε στο κοινό δεκάδες συγγράμματα εκλαϊκευμένης επιστήμης. Το τελευταίο του βιβλίο ήταν το δεύτερο της σειράς «Τα Μυστικά του Σύμπαντος» που για καιρό συζητούσε και σχεδίαζε με τον εκδότη Νίκο Χατζόπουλο. Η σειρά θα περιλάμβανε σε πρώτη φάση πέντε βιβλία. Τελικά, πρόλαβαν να εκδοθούν μόνο τα δύο…

«Τα Μυστικά του Σύμπαντος» είναι μια σειρά εικονογραφημένων βιβλίων, στην οποία παρουσιάζονται όλα όσα ανακάλυψαν οι σύγχρονοι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια, με τη βοήθεια των οργάνων που διαθέτουν στα αστεροσκοπεία, στους επιταχυντές, στα παρατηρητήρια και στα διαστημόπλοια, για τα διάφορα θαυμαστά που περιλαμβάνει το σύμπαν.

Στο πρώτο βιβλίο, το οποίο κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2021, υπό τον τίτλο «Η μεγάλη περιπέτεια στο διάστημα – Από τον Ίκαρο στις διαστημικές αποικίες», εξετάζεται το προαιώνιο όνειρο του ανθρώπου να περπατήσει στην επιφάνεια ενός άλλου κόσμου, το οποίο έγινε επιτέλους πραγματικότητα πριν από περίπου μισό αιώνα.

«Τα παιδιά του Ήλιου» μια ιστορία αναζήτησης και εξερευνήσεων

Το νέο βιβλίο «Τα παιδιά του Ήλιου», εστιάζει σε μια πανάρχαια ιστορία. Μια ιστορία αναζήτησης και εξερευνήσεων. Μια ιστορία της οποίας οι βασικοί καρποί άρχισαν να διαφαίνονται πριν από μερικές μόλις δεκαετίες. Ποιος θα μπορούσε να μαντέψει άραγε τότε ότι στις αρχές του 21ου αιώνα οι γνώσεις μας για το Ηλιακό Σύστημα θα είχαν αυξηθεί ένα δισεκατομμύριο φορές; Ποιος θα μπορούσε άραγε να υποπτευθεί τότε ότι ζούμε σε μια εποχή που θα γινόταν κάποτε θρύλος; Μια εποχή που η ανθρωπότητα θα τη θυμάται για πάντα ως την πιο απίστευτη εποχή εξερευνήσεων που έχει ποτέ γνωρίσει ο άνθρωπος; Δεν υπάρχει άλλωστε αμφιβολία πως οι εξερευνητικές αυτές αποστολές μάς έχουν αποκαλύψει δεκάδες παράξενους νέους κόσμους, με τρομακτικές καταιγίδες, πολλαπλά φεγγάρια, δηλητηριώδεις ατμόσφαιρες και παγωμένες επιφάνειες. Κόσμους τελείως διαφορετικούς από τον δικό μας, αν και όλοι τους έχουν ένα κοινό σημείο μ’ εμάς, γιατί μοιραζόμαστε τον ίδιο Ήλιο και υπακούμε στους ίδιους φυσικούς νόμους.

Γιατί όπως λέει και ο T.S. Eliot (στον οποίο συχνά γυρνούσε ο Σιμόπουλος): «Δεν θα πάψουμε ποτέ την εξερεύνηση. Και το τέλος όλων των εξερευνήσεών μας θα ‘ναι να φτάσουμε εκεί απ’ όπου ξεκινήσαμε και να γνωρίσουμε τον τόπο αυτό για πρώτη φορά».

Με την έλευση, λοιπόν, αυτής της νέας χρονιάς έχουμε την τύχη να καλωσορίσουμε ένα υπέροχο βιβλίο και να χαιρετίσουμε τον αγαπημένο συγγραφέα του. Κρίμα που δεν θα ολοκληρωθεί η σειρά, όμως και μόνο αυτά τα δυο βιβλία που κρατάμε στα χέρια μας είναι σημαντικά. Διδαχή και παρακαταθήκη από ένα σημαντικό άνθρωπο, έναν επιστήμονα που μας έμαθε να αισθανόμαστε μέρος μια μεγαλύτερης ιδέας, ενός μεγαλύτερου κόσμου, που μας έμαθε να νιώθουμε πολίτες του Σύμπαντος!

Εξάλλου, όπως έλεγε γι’ αυτόν και ο Παύλος Καστανάς, ιδρυτής του «Astronio», «ο Διονύσης Σιμόπουλος ήταν, είναι και θα είναι ο μέγιστος των δασκάλων στην εκλαΐκευση της επιστήμης στην Ελλάδα, ένα πραγματικός πρωτοπόρος, που με το έργο του στο Ευγενίδειο Πλανητάριο, αλλά και το τεράστιο συγγραφικό του έργο, έκανε προσιτή την Αστρονομία στη χώρα μας όσο κανένας άλλος».

Το τελευταίο βιβλίο του σπουδαίου αστροφυσικού Διονύση Π. Σιμόπουλου «Τα παιδιά του Ήλιου»

Δείτε το βιβλίο εδώ.