Η ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου είναι πλούσια και συγκεντρώσαμε ορισμένους από τους ιστορικότερους τελικούς του θεσμού. Κάθε τελικός είναι ξεχωριστός τόσο για τη διοργάνωση όσο και για τους συμμετέχοντες, ωστόσο μερικοί είναι ιδιαίτερα θεαματικοί και μένουν για πάντα χαραγμένοι στο νου κάθε πιστού ποδοσφαιρόφιλου.

16 Ιουλίου 1950, Βραζιλία, Ουρουγουάη-Βραζιλία 2-1

Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1950, αποτελεί το πρώτο μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος είχε αποτρέψει τη διεξαγωγή παρόμοιας διοργάνωσης για 12 χρόνια. Λόγω έλλειψης υποδομών για πολλές χώρες, ύστερα από τον καταστροφικό πενταετή πόλεμο, η Βραζιλία ήταν η μόνη χώρα που εκδήλωσε ενδιαφέρον για τη διεξαγωγή του Κυπέλλου.

Επίσης, ήταν η μόνη διοργάνωση, στην οποία ο νικητής δεν καθοριζόταν μετά από τη διαδικασία ενός μόνο τελικού, αλλά οι τέσσερις φιναλίστ αναμετρώνταν μεταξύ τους σε έναν όμιλο, και ο νικητής καθοριζόταν ύστερα από τη μεγαλύτερη συγκομιδή βαθμών. Για σκοπούς αρχείου, τελικός της διοργάνωσης θεωρείται η αναμέτρηση μεταξύ Βραζιλίας και Ουρουγουάης, στο στάδιο Μαρακανά του Ρίο Ντε Τζανέιρο. Με 200.000 ανθρώπους να έχουν κατακλείσει το γήπεδο, οι «σελεσάο» θεωρούνταν το αδιαμφισβήτητο φαβορί.

Η Βραζιλία πίεζε από την αρχή της αναμέτρησης και στο δεύτερο ημίχρονο, ο Φριάζα άνοιξε το σκορ για τα «καναρίνια». Η Ουρουγουάη δεν τα παράτησε και στο 66ο λεπτό ισοφάρισε με τον Σιαφίνο. Έντεκα λεπτά πριν τη λήξη, ο Ιταλο-Ουρουγουανός αστέρας, Αλκιντες Γκίτζια, διαμόρφωσε το τελικό 2-1 και οδήγησε την Ουρουγουάη στη κατάκτηση του δεύτερου Παγκοσμίου Κυπέλλου της ιστορίας της. Να σημειώσουμε ότι η Ουρουγουάη στη δεύτερη παρουσία της στη διοργάνωση, κατέκτησε το δεύτερο της Κύπελλο!

29 Ιουνίου 1958, Σουηδία, Σουηδία-Βραζιλία 2-5

Το 6ο Παγκόσμιο Κύπελλο διεξήχθη στη Σουηδία και για πρώτη φορά μη-ευρωπαϊκή ομάδα επικράτησε στο τελικό που διεξήχθη σε ευρωπαϊκό έδαφος. Στο τελικό αναμετρήθηκαν Σουηδία και Βραζιλία, με τον άγνωστο, τότε, Πελέ να πραγματοποιεί τη παρθενική του εμφάνιση. Οι «σελεσάο» είχαν αποκλείσει την Αγγλία, την Ουαλία και τη Γαλλία, ενώ η Σουηδία είχε αφήσει εκτός θεσμού την Ουγγαρία, το Μεξικό και τη Δυτική Γερμανία. Οι Βραζιλιάνοι θεωρούνταν το αδιαμφισβήτητο φαβορί, ενώ η αξία του 17χρονου, τότε, Πελέ είχε ήδη φανεί από την αρχή της διοργάνωσης.

Στο τελικό φάνηκε η υπεροχή της Βραζιλίας και με γκολ των Βάβα (9’, 32’), Πελέ (55’, 90’) και Μάριο Ζάγκαλο (68’) επικράτησαν της Σουηδίας με το ευρύ σκορ 5-2. Οι Σουηδοί μείωσαν με τους Νιλς Λίντχολμ (4’) και Άγκνε Σίμονσον (80’). Να σημειώσουμε ότι οι Βραζιλιάνοι είχαν αγοράσει τις μπλε εμφανίσεις τους λίγο πριν την έναρξη της αναμέτρησης! Οι «σελεσάο» έφτασαν στη κατάκτηση του πρώτου Παγκοσμίου Κυπέλλου της ιστορίας τους και άνοιξαν μια νέα σελίδα για το παγκόσμιο ποδόσφαιρο.

Ο τελικός του 1958 είναι χαρακτηριστικός για αρκετά νέα ρεκόρ. Ο Πελέ ήταν ο νεότερος ποδοσφαιριστής που αγωνίστηκε σε τελικό και κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο, καθώς και ο νεότερος σκόρερ σε τελικό του θεσμού. Ο Νιλς Λίντχολμ έγινε ο γηραιότερος σκόρερ σε τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου (35 ετών και 263 ημερών). Επιπλέον, η Βραζιλία ήταν η ομάδα που σημείωσε τα περισσότερα τέρματα σε τελικό (5), και ο τελικός του ’58 ήταν εκείνος με το μεγαλύτερο συνολικό αριθμό τερμάτων (7).

30 Ιουλίου 1966, Αγγλία, Αγγλία-Δυτική Γερμανία 4-2

Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1966 διεξήχθη για πρώτη φορά στην Αγγλία, καθώς με τη συμπλήρωση ενός αιώνα από τη δημιουργία της σύγχρονης έκδοσης του ποδοσφαίρου, η ΦΙΦΑ έκρινε ότι η διοργάνωση έπρεπε να γίνει στη χώρα που γέννησε το ποδόσφαιρο. Η Αγγλία κληρώθηκε σε έναν εύκολο όμιλο κι ορίστηκε να δώσει όλους τους αγώνες της στο Στάδιο Γουέμπλεϊ.

Ποτέ άλλοτε διοργανώτρια χώρα δεν έτυχε ανάλογης εύνοιας και η εγκυρότητα σχετικά με τη κλήρωση βρισκόταν υπό έντονη αμφισβήτηση. Στο τελικό του Γουέμπλεϊ βρέθηκαν αντιμέτωπες η Αγγλία και η Δυτική Γερμανία, μπροστά σε 100.000 θεατές. Η Βρετανοί είχαν αποκλείσει τη Γαλλία, την Αργεντινή και την Πορτογαλία, ενώ η Δυτική Γερμανία είχε αποκλείσει την Ουρουγουάη, την Ισπανία και τη Σοβιετική Ένωση. Ο Χάλερ άνοιξε το σκορ για τους Δυτικογερμανούς, αλλά 6 λεπτά αργότερα ο Τζεφ Χαρστ ισοφάρισε για την Αγγλία. Στο 78ο λεπτό, ο Μάρτιν Πίτερς έκανε το 2-1 για την Αγγλία, αλλά λίγα δευτερόλεπτα πριν τη λήξη ο Βόλφγκανγκ Βέμπερ ισοφάρισε σε 2-2 και οδήγησε την αναμέτρηση στη παράταση.

Για πρώτη φορά, ύστερα από 32 χρόνια, ο τελικός θα κρινόταν στη παράταση. Στο 101ο λεπτό συνέβη μία από τις πιο πολυσυζητημένες φάσεις του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Ύστερα από εκπληκτικό σουτ του Τζεφ Χαρστ, η μπάλα προσέκρουσε στο οριζόντιο δοκάρι και αναπήδησε στη γραμμή του δυτικογερμανικού τέρματος. Ο Ελβετός διαιτητής, Γκοτφραιτ Ντινστ, δίστασε και ζήτησε τη γνώμη του Σοβιετικού επόπτη, Τόφικ Μπαχράμοφ, ο οποίος θεώρησε ότι η μπάλα είχε περάσει τη γραμμή. Έτσι, η Αγγλία προηγήθηκε με 3-2, αν και ύστερα από αναλύσεις διαπιστώθηκε ότι η μπάλα δεν είχε περάσει τελικά τη γραμμή.

Οι Δυτικογερμανοί παραδόθηκαν και στο 120ο λεπτό και πάλι ο Χαρστ διαμόρφωσε το τελικό 4-2. Ο Χαρστ έγινε ο μόνος ποδοσφαιριστής του θεσμού που έχει πετύχει χατ-τρικ σε τελικό. Οι Άγγλοι φίλαθλοι εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο και πανηγύρισαν το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο της χώρας τους. Το 4ο γκολ της Αγγλίας θεωρείται κι αυτό αμφισβητήσιμο, καθώς ο αγώνας θα έπρεπε να είχε διακοπεί, αφού είχαν ήδη εισβάλει φίλαθλοι στον αγωνιστικό χώρο.

21 Ιουνίου 1970, Μεξικό, Βραζιλία-Ιταλία 4-1

Η Εθνική ομάδα της Βραζιλίας του 1970, θεωρείται η σπουδαιότερη τόσο σε εθνικό όσο και συλλογικό επίπεδο. Με ποδοσφαιριστές, όπως Πελέ, Κάρλος Αλμπέρτο Τόρες, Τόσταο, Γκέρσον, Ριβελίνο και Ζαιρζίνιο, η ομάδα του Μάριο Ζάγκαλο φάνταζε (και ήταν) ανίκητη. Έφτασε στο τελικό του 1970 και βρέθηκε αντιμέτωπη με την Ιταλία. Οι «ατζούρι» είχαν αποκλείσει το Μεξικό και τη Δυτική Γερμανία, στο ματς του αιώνα, που είχε λήξει 4-3 υπέρ τους.

Ωστόσο, οι Ιταλοί υπέκυψαν στην ποιότητα και ανωτερότητα των Βραζιλιάνων και ηττήθηκαν με σκορ 4-1. Οι Πελέ, Γκέρσον, Ζαιρζίνιο και Κάρλος Αλμπέρτο Τόρες σημείωσαν από ένα τέρμα και οδήγησαν τη χώρα τους στη κατάκτηση του τρίτου Παγκοσμίου Κυπέλλου. Για τους Ιταλούς είχε μειώσει ο Μπονισένγκα στο 37ο λεπτό. Η ΦΙΦΑ επέτρεψε στους Βραζιλιάνους να κρατήσουν το βαρύτιμο τρόπαιο στη χώρα τους, το οποίο τοποθετήθηκε στα γραφεία της Βραζιλιάνικης Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας.

Το 1983 εκλάπη και δεν ξαναβρέθηκε ποτέ. Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970 ήταν το πρώτο που μεταδόθηκε στη τηλεόραση με έγχρωμη εικόνα και ήχο και ήταν επίσης το πρώτο που χρησιμοποιήθηκαν κίτρινες και κόκκινες κάρτες, καθώς και η αντικατάσταση ποδοσφαιριστή.

7 Ιουλίου 1974, Γερμανία, Ολλανδία-Δυτική Γερμανία 1-2

Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1974 σηματοδοτεί την εμφάνιση ενός νέου τροπαίου, το οποίο ονομαζόταν Παγκόσμιο Κύπελλο FIFA. Το παλιό τρόπαιο «Ζιλ Ριμέ» είχε εγκατασταθεί μόνιμα στο Ρίο ντε Τζανέιρο, ύστερα από απόφαση της ΦΙΦΑ το 1970. Το Παγκόσμιο Κύπελλο FIFA, έργο του Ιταλού καλλιτέχνη Σίλβιο Γκατζανίκα, αποτελεί ένα ολόχρυσο τρόπαιο 18 καρατίων, το οποίο αναπαριστά δύο ποδοσφαιριστές που σηκώνουν τη Γη. Ζυγίζει 6,175 κιλά και έχει ύψος 36 εκατοστά. Την εποχή εκείνη, ο Άγιαξ ήταν η «χρυσή» ομάδα της Ευρώπης και είχε κάνει γνωστό το λεγόμενο «ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο».

Η Εθνική Ολλανδίας, με ηγέτη τον Κρόιφ και κορμό τους συμπαίκτες του στον Άγιαξ, είχε αποκλείσει την Ουρουγουάη (2-0), την Αργεντινή (4-0) και την Βραζιλία (2-0) και έφτασε στο τελικό του Μονάχου για να συναντήσει εκεί τη Δυτική Γερμανία. Οι διοργανωτές Δυτικογερμανοί ήταν εξίσου δυνατοί και με οδηγούς τους Γκερντ Μίλερ και Φραντς Μπεκενμπάουερ κατάφεραν να επιβληθούν στους «οράνιε».

Αν και οι Ολλανδοί είχαν ανοίξει το σκορ μόλις στο 2ο λεπτό, με εκτέλεση πέναλτι του Νέσκενς, οι Μπράιτνερ (25’) και Μίλερ (43’) καθάρισαν το παιχνίδι και διαμόρφωσαν το τελικό 1-2. Αυτό ήταν και το τελευταίο γκολ του Γκερντ Μίλερ με τη φανέλα των «πάντσερ». Το ολοκαίνουργιο τρόπαιο βρέθηκε στα χέρια του «Κάιζερ» Μπεκενμπάουερ, το οποίο ξανασήκωσε 16 χρόνια αργότερα αλλά με την ιδιότητα του προπονητή.

29 Ιουνίου 1986, Μεξικό, Αργεντινή-Δυτική Γερμανία 3-2

Το 1986, το Μεξικό έγινε η πρώτη χώρα που διοργάνωσε το Παγκόσμιο Κύπελλο για δεύτερη φορά (η πρώτη ήταν το 1970). Στο τελικό της διοργάνωσης βρέθηκαν αντιμέτωπες η Αργεντινή με τη Δυτική Γερμανία. Ο Ντιέγκο Μαραντόνα οδήγησε την ομάδα του σε νίκη στα προημιτελικά, εναντίον της Αγγλίας, πετυχαίνοντας και τα δύο γκολ της Αργεντινής.

Στο πρώτο χρησιμοποίησε το χέρι του (το γνωστό «Χέρι του Θεού»), ενώ στο δεύτερο διέσχισε το μισό γήπεδο και πέρασε τους πάντες, πετυχαίνοντας, ίσως, το ιστορικότερο γκολ του θεσμού. Οι Δυτικογερμανοί είχαν αποκλείσει το Μεξικό στα πέναλτι, καθώς και την Εθνική Γαλλίας. Ο Χοζέ Λουίς Μπράουν άνοιξε το σκορ για την Αργεντινή, μπροστά σε 115.000 θεατές, στο κατάμεστο στάδιο Αζτέκα. Ο Χορχέ Βαλντάνο διπλασίασε τα τέρματα για τους «αλμπισελέστε», αλλά οι Ρουμενίνγκε (74’) και Φέλερ (80’) ισοφάρισαν σε 2-2 και έδωσαν νέα τροπή στην αναμέτρηση.

Ο Χόρχε Μπουρουχάγκα χάρισε τελικά τη νίκη στην Αργεντινή με τέρμα που σημείωσε στο 83ο λεπτό και διαμόρφωσε το τελικό 3-2. Η Αργεντινή κατέκτησε το δεύτερο Παγκόσμιο Κύπελλο της ιστορίας της και το μοναδικό για τον θρυλικό, Ντιέγκο Μαραντόνα.

17 Ιουλίου 1994, ΗΠΑ, Βραζιλία-Ιταλία 0-0 (3-2)


Το 1994, βρέθηκαν αντιμέτωπες στο τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου, οι δύο ισχυρότερες Εθνικές ομάδες του θεσμού, Βραζιλία και Ιταλία. Η Βραζιλία απέκλεισε τις ΗΠΑ, την Ολλανδία και τη Σουηδία, ενώ η Ιταλία άφησε εκτός θεσμού την Ισπανία και, την έκπληξη της διοργάνωσης, τη Βουλγαρία. Αν και οι δύο ομάδες δεν πρόσφεραν το αναμενόμενο θέαμα, καθώς στη κανονική της διάρκεια η αναμέτρηση έληξε με σκορ 0-0, ο τελικός του ’94, αποτελεί τον πρώτο του θεσμού που καθορίστηκε στα πέναλτι.

Στη δραματική εκείνη διαδικασία, η Βραζιλία στέφθηκε πρωταθλήτρια κόσμου με 3-2, όταν ο θρυλικός Ιταλός στράικερ, Ρομπέρτο Μπάτζιο, αστόχησε και χάρισε τη νίκη στους «σελεσάο». Αυτό ήταν το τέταρτο Παγκόσμιο Κύπελλο για την Εθνική Βραζιλίας και έσπασε νέο ρεκόρ για τη διοργάνωση. Ήταν επίσης ο πρώτος τελικός στην ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου, όπου μια ομάδα κατέκτησε το τρόπαιο χωρίς να σκοράρει στη κανονική διάρκεια και στη παράταση.

12 Ιουλίου 1998, Γαλλία, Γαλλία-Βραζιλία 3-0

Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998 διεξήχθη στη Γαλλία και ήταν η πρώτη φορά που συμμετείχαν 32 ομάδες. Στο τελικό του Σταντ ντε Φρανς βρέθηκαν αντιμέτωπες η Γαλλία με τη Βραζιλία, με τη τελευταία να θεωρείται το αδιαμφισβήτητο φαβορί, καθώς με ποδοσφαιριστές όπως τους Ρονάλντο, Ρομπέρτο Κάρλος, Καφού, Ριβάλντο, Ντενίλσον και Ντούνγκα, η ομάδα του Μάριο Ζάνγκαλο φάνταζε άτρωτη.

Ωστόσο, Ο Ζινεντίν Ζιντάν και η παρέα του είχαν άλλη άποψη. Με δύο γκολ του «Ζιζού» (27’, 45’) και ένα του Εμανουέλ Πετί (90’), οι Γάλλοι διαμόρφωσαν το τελικό 3-0 και κατέκτησαν το τρόπαιο για πρώτη φορά στην ιστορία τους. Μετά τον αγώνα οι φημολογίες σχετικά με τη κακή εμφάνιση των Βραζιλιάνων οργίαζαν. Άλλες μιλούσαν για νευρικό κλονισμό του Ρονάλντο (ακόμη και καρδιακή προσβολή) πριν την αναμέτρηση, ενώ άλλες ακόμα και για δωροδοκία των Βραζιλιάνων για να «χαρίσουν» το παιχνίδι στους Γάλλους.

Όπως και να ‘χει, η Γαλλία έγινε η 7η Εθνική στην ιστορία του θεσμού που καταφέρνει να βρεθεί στο υψηλότερο βάθρο του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Επιπλέον, ήταν η πρώτη οικοδέσποινα που κατάφερε να κατακτήσει το τρόπαιο ύστερα από 20 χρόνια (1978 Αργεντινή).

9 Ιουλίου 2006, Γερμανία, Ιταλία-Γαλλία 1-1 (6-4)

Ο τελικός του 2006, έφερνε αντιμέτωπες τη καλύτερη επίθεση με τη καλύτερη άμυνα του θεσμού, από τη μία την Ιταλία, με ένα γκολ παθητικό, και από την άλλη τη Γαλλία, η οποία με οδηγό τον Ζιντάν, είχε αποκλείσει την Ισπανία, τη Βραζιλία και τη Πορτογαλία. Μόλις στο 7ο λεπτό της αναμέτρησης, ο Ζιντάν, με εκτέλεση πέναλτι, ανοίγει το σκορ για τη Γαλλία.

Οι Ιταλοί απάντησαν γρήγορα, με καρφωτή κεφαλιά του Ματεράτσι, ύστερα από εκτέλεση κόρνερ του Πίρλο στο 12ο λεπτό. Στη κανονική διάρκεια της αναμέτρησης, δεν σημειώθηκαν άλλα τέρματα και ο τελικός οδηγήθηκε στη παράταση. Το 110ο λεπτό της παράτασης, έχει χαραχθεί μόνιμα στη μνήμη κάθε ποδοσφαιρόφιλου, καθώς ήταν η στιγμή που ο Ζιντάν βλέπει τη κόκκινη κάρτα και αποβάλλεται από τον τελικό. Είχε προηγηθεί μια αψιμαχία με τον Ματεράτσι και, εν βρασμώ ψυχής, ο Ζιντάν τον χτύπησε με το κεφάλι στο στήθος και τον έριξε στο χορτάρι. Φυσικά, αυτή η κίνηση θεωρείται απαράδεκτη και ο Γάλλος άσος είδε δικαίως τη κόκκινη κάρτα.

Ωστόσο, όλος ο κόσμος παρακολουθούσε τον «Ζιζού» να αποχαιρετά την ενεργό δράση ταπεινωμένος και εμφανώς μετανιωμένος. Όπως και να ‘χει, εμείς θα θυμόμαστε τον Ζιντάν για το μοναδικό του ταλέντο και για τις απίστευτες ποδοσφαιρικές στιγμές που μας έχει χαρίσει.

11 Ιουλίου 1982, Ισπανία, Ιταλία-Δυτική Γερμανία 3-1

Το 12ο Παγκόσμιο Κύπελλο διεξήχθη το 1982 στην Ισπανία και για πρώτη φορά συμμετείχαν 24 εθνικές ομάδες. Η δομή της διοργάνωσης διέφερε από τις προηγούμενες, καθώς στο πρώτο γύρο οι ομάδες χωρίζονταν σε έξι ομίλους των τεσσάρων. Η νίκη αντιστοιχούσε σε δύο βαθμούς και η ισοπαλία σε έναν. Στον επόμενο γύρο περνούσαν οι δύο πρώτες ομάδες κάθε ομίλου και χωρίζονταν σε τέσσερις ομίλους τριών ομάδων.

Στον τελικό βρέθηκαν αντιμέτωπες η Ιταλία με τη Δυτική Γερμανία, με τους «Ατζούρι» να θεωρούνται το αδιαμφισβήτητο φαβορί, κάτι που φάνηκε και στο «Σαντιάγκο Μπερναμπέου», στις 11 Ιουλίου του 1982. Η ανάπαυλα βρήκε ισόπαλες τις δύο ομάδες, με τους Ιταλούς να έχουν χάσει πέναλτι με τον Καμπρίνι στο 24ο λεπτό, ωστόσο να έχουν δείξει αποφασισμένοι να κατακτήσουν το τρίτο τρόπαιο της ιστορίας τους. Στο 57ο λεπτό της αναμέτρησης, ύστερα από εκτέλεση φάουλ λίγο έξω από τη περιοχή των Δυτικογερμανών, ο θρυλικός Πάολο Ρόσι, με εκπληκτική κεφαλιά, στέλνει τη μπάλα στα δίχτυα και σημειώνει το 1-0 για τους «Ατζούρι». Με δύο γρήγορες αντεπιθέσεις, οι Ιταλοί ανέβασαν τον δείκτη στο 3-0, με γκολ των Ταρντέλι (69’) και Αλτομπέλι (81’). Οι Δυτικογερμανοί κατάφεραν να μειώσουν με τον Μπράιτνερ στο 83ο λεπτό. Το τρόπαιο παρέλαβε ο 40χρονος αρχηγός και γκολκίπερ των Ιταλών, Ντίνο Τζοφ, παρόντος του προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας, Σάντρο Περτίνι.

Αξέχαστη θα μείνει σε κάθε Έλληνα φίλαθλο, η φράση του θρυλικού Γιάννη Διακογιάννη, που μετέδιδε τον τελικό του 82: «το μπρίο και η φαντασία νίκησαν το ποδόσφαιρο των ρομπότ».