Οι κιρσοί αποτελούν μια συχνή πάθηση των κάτω άκρων, η οποία αφορά ανθρώπους διαφόρων ηλικιών, οφείλεται κυρίως στη φλεβική ανεπάρκεια και προκαλεί μια σειρά επιπλοκών που μπορεί να αποδειχτούν μη αναστρέψιμες. Δεν πρόκειται για ένα πρόβλημα αισθητικής, όπως ίσως νομίζουν αρκετοί, αλλά ένα πρόβλημα υγείας καθώς σχετίζεται με την υγεία του φλεβικού μας δικτύου.
Τι είναι οι κιρσοί και γιατί δημιουργούνται;
Η χαρακτηριστική εικόνα των κιρσών είναι οι ορατές διογκωμένες φλέβες στα πόδια που σχετίζονται άμεσα με τη χαλάρωση και τη δυσλειτουργία των βαλβίδων τους. Κάθε ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει πως η δυσλειτουργία αυτή δεν επιτρέπει την φυσιολογική ροή του αίματος προς την καρδιά, με αποτέλεσμα το αίμα να παλινδρομεί και τελικά να λιμνάζει στις φλέβες, οδηγώντας σε διαστολή και χαλάρωση των φλεβών.
Η χρόνια φλεβική στάση είναι η απαρχή μιας σειράς προβλημάτων που έχουν σαν συνέπεια τη φλεβική υπέρταση, η οποία αμέσως μετά δημιουργεί χρόνια φλεγμονή του δέρματος και του υποδόριου ιστού, υπέρχρωση, δερματικές αλλοιώσεις, σκλήρυνση των ιστών, έκζεμα, οίδημα και παραμόρφωση. Ο ασθενής διαπιστώνει πως οι φλέβες στα πόδια του διογκώνονται, γίνονται ελικοειδείς και αυξάνουν τον κίνδυνο αυτόματης αιμορραγίας ή αιμορραγίας μετά από τραυματισμό.
Γνωρίζουμε πως την πάροδο της ηλικίας, η συχνότητα της νόσου αυξάνεται με τα ποσοστά να αγγίζουν το 60% σε ηλικίες άνω των 65 ετών αλλά δεν λείπουν και οι διαγνώσεις σε νεότερους ασθενείς, σε ποσοστό 15-20%.Άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνισή τους είναι η κληρονομικότητα, το γυναικείο φύλο, η παχυσαρκία, η εγκυμοσύνη, η γενετική προδιάθεση και η παρατεταμένη ορθοστασία. Όλοι αυτοί οι παράγοντες λειτουργούν επιβαρυντικά για τη φλεβική υγεία.
Κιρσοί: Μην αγνοείτε τα συμπτώματα
Είναι χαρακτηριστικό πως ο ασθενής με κιρσούς στα πόδια υποφέρει από πόνο, κράμπες, καυσαλγίες, αδυναμία παραμονής σε όρθια στάση, μουδιάσματα, κνησμό και αίσθημα βάρους. Οι ενοχλήσεις συνήθως επιδεινώνονται μετά από πολύωρη καθιστική θέση, κατά τις βραδινές ώρες, σε περίπτωση εγκυμοσύνης αλλά και τις περιόδους με υψηλή θερμοκρασία. Άλλοι ασθενείς εμφανίζουν το σύνδρομο των ανήσυχων άκρων, ειδικά τις βραδινές ώρες .
Τα συμπτώματα είναι η πιο σημαντική προειδοποίηση για να απευθυνθεί κάποιος στον αγγειοχειρουργό καθώς, αν κιρσοί μείνουν χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσουν σε περαιτέρω ιστικές βλάβες, σε θρόμβωση αρχικά των επιφανειακών φλεβών και τέλος σε χρόνιο έκζεμα , βαριά δερματίτιδα και άτονο έλκος, υποβαθμίζοντας την υγεία του ατόμου που πάσχει.
Πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα των κιρσών;
Βασικός στόχος της θεραπείας των κιρσών είναι να μειωθεί στο ελάχιστο η φλεβική στάση. Εάν η φλεβική υπέρταση οφείλεται στο ενώ τω βάθει δίκτυο τότε η κατάσταση είναι χρονία και μπορεί να προέρχεται από θρόμβωση και ανεπάρκεια των εν τω βάθει φλεβών ή από ελαττωματική λειτουργία των βαλβίδων.
Εάν η φλεβική υπέρταση οφείλεται στο επιπολής δίκτυο τότε η αιτία είναι η ανεπάρκεια των σαφηνών φλεβών και των συστοίχων βαλβίδων τους, δηλαδή των σαφηνομηριαίων βαλβίδων και των σαφηνοιγνυακών. Σε άλλες περιπτώσεις ανεπαρκούν οι διατιτρώσες φλέβες (οι οποίες ενώνουν το επιπολής με το εν τω βάθει δίκτυο) και εντοπίζονται στον μηρό και την κνήμη.
Ακόμα και η αρχική διάταση των σαφηνών έχει βρεθεί ότι προκαλεί συμπτώματα στον ασθενή οπότε μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε.
Συντηρητική ή επεμβατική θεραπεία;
Αν μιλάμε για οριστική θεραπεία των κιρσών, μιλάμε πάντα για επεμβατική/χειρουργική θεραπεία. Οι κιρσοί αντιμετωπίζονται συντηρητικά με φλεβοτονικά φάρμακα, ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης ή καλσόν, καθώς και με γενικά μέτρα, όπως η άσκηση αλλά όλα αυτά δεν αποτελούν θεραπεία του προβλήματος.
Oι επεμβατικές θεραπείας είναι οι εξής:
Κλασσική μέθοδος με αφαίρεση όλης της σαφηνούς φλέβας:
Δεν εφαρμόζεται πια συχνά καθώς έχει αντικατασταθεί από πιο εξελιγμένες, με καλύτερη μετεγχειρητική πορεία για τον ασθενή. Μόνο στην περίπτωση που η μείζων σαφηνής είναι επιφανειακή σε απόσταση < 0,5 εκατοστά από το δέρμα τότε δεν ενδείκνυται η ενδοσκοπική τεχνική με laser αλλά η τμηματική σαφηνεκτομή.
Υβριδική μέθοδος: Πραγματοποιείται αφαίρεση του επιφανειακού τμήματος με μικροχειρουργική τεχνική και laser ablation του κεντρικότερου τμήματος μέχρι την σαφηνομηριαία βαλβίδα. Η ελάσσων σαφηνής φλέβα απαγορεύεται πλέον να γίνεται με σαφηνεκτομή για να μην τραυματιστεί το σαφηνές νεύρο.
Ενδοαυλικό laser: Αποτελεί το gold standard παγκοσμίως. Ακόμα και σε προχωρημένες καταστάσεις (στάδιο 5 και 6) εφαρμόζονται επιτυχώς οι ενδοσκοπικές τεχνικές με κυρίαρχο το laser 1470 nm και 1940 nm ,το οποίο είναι ανώδυνο λόγω της μεγάλης του απορρόφησης στο νερό. Η θεραπεία είναι γρήγορη, ανώδυνη, αναίμακτη και αποτελεσματική, ενώ ο χρόνος αποθεραπείας δεν ξεπερνά τις 4-6 ημέρες ακόμα και στις σοβαρές περιπτώσεις, αντίθετα με την κλασσική μέθοδο που έφτανε τον 1 μήνα και περισσότερο. Ο ασθενής επιστρέφει άμεσα στην καθημερινότητά του, σχεδόν χωρίς περιορισμούς.
Νέες ενδοσκοπικές μέθοδοι: H ενδοαυλική βιολογική κόλλα (BIOGLUE), με την χρήση συστημάτων VENASEAL και VENABLOCK , καθώς επίσης και ο ενδοαυλικός καθετήρας μικροκυμάτων (microwave). Οι δύο νεότερες αυτές μέθοδοι απευθύνονται σε μικρότερης διαμέτρου παθολογικές φλέβες και έχουν τον περιορισμό ότι δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν και τα δυο πόδια ταυτόχρονα.
Καθετήρας ραδιοσυχνοτήτων Rf: Επιτρέπει τη σύγκλιση φλεβών μέχρι 1,5 εκατοστά , δηλαδή σε πρωιμότερα στάδια φλεβικής ανεπάρκειας.
Ενδοσκοπική τεχνική ΜΟCA ( MechanicalObstruction Chemical Ablation): Με αυτή τη μέθοδο εφαρμόζουμε μηχανική ενέργεια και χημική με σκληρυντικό φάρμακο. Υπάρχει όμως περιορισμός καθώς δεν μπορούμε να επέμβουμε σε δύο πόδια ταυτόχρονα λόγω του ορίου δόσης του φαρμάκου, ούτε σε φλέβες μεγαλύτερες από 1,3 cm.
Mε τον ενδοαυλικό καθετήρα Laser έχουμε θεραπεύσει τεράστιες σαφηνείς φλέβες μέχρι και 3,4 cm, που όμως είναι ακραίες καταστάσεις. Σε κάθε περίπτωση , η θεραπεία των κιρσών είναι ζήτημα του αγγειοχειρουργού ο οποίος είναι σε θέση να συνεκτιμήσει όλους τους παράγοντες και να σας συστήσει εξειδικευμένη θεραπεία που θα σας χαρίσει ξανά την υγεία στα πόδια σας .
Χαράλαμπος Ηλίας, Αγγειοχειρουργός – Αγγειολόγος, Διευθυντής κέντρου Φλεβικών παθήσεων Venous Endovascular (Κηφησίας 51-Αθήνα, τηλ :2107296277)
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.iliasxar.gr