Στην κατάσταση στη Μόρια, τις τραγικές συνθήκες διαβίωσης και τις συνεχιζόμενες αφίξεις προσφύγων στη Λέσβο αναφέρεται δημοσίευμα της εφημερίδας Guardian, με τίτλο «Η Ελλάδα έχει τα μέσα να βοηθήσει τους πρόσφυγες στη Λέσβο- έχει όμως τη βούληση;» Το άρθρο αναφέρεται στην απόπειρα αυτοκτονίας από 10χρονο παιδί, στα τακτικά «χτυπήματα» της αστυνομίας και τονίζει πως ο καταυλισμός, στον οποίο ζουν 8.000 άνθρωποι, βρίσκεται πλέον σε οριακό σημείο. «Η Μόρια δεν ανταποκρίνεται σχεδόν σε κανένα στάνταρντ που έθεσε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Οι νέοι αφιχθέντες συνωστίζονται στις ανεπαρκείς σκηνές ή στους αγρούς. Αναλογεί μία τουαλέτα σε 190 πρόσφυγες» σημειώνει η βρετανική εφημερίδα. Πέρσι, ο δήμαρχος της Λέσβου Σπύρος Γαληνός είχε προειδοποιήσει πως η μονάδα είχε αρχίσει να μοιάζει με «στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου χάνεται κάθε ίχνος ανθρώπινης αξιοπρέπειας». Ωστόσο, συνεχίζει το κείμενο, η Μόρια παραμένει, σε ένα τουριστικό νησί της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι γεμάτο ανθρώπους, που έχουν να διηγηθούν τις πιο απίθανες ιστορίες. Οι ελληνικές αρχές αναγνωρίζουν πως στους ανθρώπους αυτούς αξίζει κάτι καλύτερο, αλλά υποστηρίζουν, λέει το άρθρο, πως η έλλειψη χρημάτων κρατά τα χέρια τους δεμένα. Από τον Ιούλιο έχουν τελειώσει οι σκηνές και οι υπνόσακοι, ενώ νερά από την αποχέτευση με ανθρώπινα περιττώματα ρέουν πλάι στην κεντρική είσοδο στο hot spot. «Η ΕΕ έχει όμως δώσει πάνω από 1,6 δισ. ευρώ από το 2015 για την αντιμετώπιση της κρίσης, με πολλούς επιπλέον πόρους να δίνονται από τις εθνικές κυβερνήσεις και ιδιώτες δωρητές. Μόνο η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση σημαίνει 7.000 ευρώ ανά πρόσφυγα που ζει στην Ελλάδα. Αυτό θα έπρεπε να καλύπτει το κόστος ενός διαμερίσματος- μαζί με άλλους- και τροφής, και να περισσεύει και κάτι. Το κρίσιμο ερώτημα είναι: Πού πήγαν τα λεφτά;» διερωτάται ο συντάκτης. «Ένα μέρος δεν έφτασε ποτέ στην Ελλάδα. Από τα 561 εκατ. ευρώ της μακροχρόνιας χρηματοδότησης από την Κομισιόν, μόνο 153 εκατ. έχουν μέχρι στιγμής εκταμιευτεί. Αυτό αποδίδεται εν μέρει στο ότι δεν έχουν αναφερθεί όλες οι δαπάνες, αλλά φημολογείται και πως η Ελλάδα δεν ολοκλήρωσε τον στρατηγικό σχεδιασμό που απαιτούνταν για την απελευθέρωση των πόρων. Από τα χρήματα που έφτασαν στη χώρα, πολλά πήγαν χαμένα. Αξιωματούχος λέει πως το 70% ξοδεύτηκε λανθασμένα» συνεχίζει. Και τα χρήματα που δεν ξοδεύτηκαν λανθασμένα, προσθέτει το δημοσίευμα, μοιράστηκαν άνισα. Περισσότερα από 150 εκατ. ευρώ δόθηκαν στην Ύπατη Αρμοστεία για τους πρόσφυγες, από το 2017, για να καλύψει την παροχή διαμερισμάτων στους πρόσφυγες- ενώ κάποιοι στη Μόρια δεν έχουν ούτε σκηνή για να μείνουν. Το γεγονός ότι ο καταυλισμός του Καρά Τεπέ, σε απόσταση δέκα λεπτών, έχει πολύ καλύτερη εικόνα, δείχνει πως τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι αλλιώς. Μία θεωρία λέει πως αυτό που μοιάζει ως απουσία σχεδιασμού είναι στην πραγματικότητα στρατηγική, για να αποθαρρύνονται άλλοι πρόσφυγες από το να έρθουν στη Μόρια. Οι αφίξεις πάντως δεν δείχνουν να περιορίζονται. «Οι συνθήκες πρέπει να βελτιωθούν. Αυτό που είναι ασυνήθιστο για μία ανθρωπιστική κρίση είναι πως δεν λείπουν τα χρήματα για να βελτιωθεί η κατάσταση στη Μόρια. Αυτό που λείπει είναι η ικανότητα και η πολιτική βούληση για να συμβεί. Η Κομισιόν πρέπει να αναλύσει γιατί έχει τόσο λίγα να επιδείξει από την τεράστια επένδυσή της στην Ελλάδα και να εστιαστεί στη βελτίωση της ικανότητας. Αλλά η Ελλάδα ηγείται της επιχείρησης οπότε επαφίεται στην Ελλάδα να μας βγάλει από αυτό. Κάποιοι ελληνικοί θεσμοί δρουν. Για παράδειγμα, αυτή την εβδομάδα, ο περιφερειάρχης βορείου Αιγαίου έδωσε προθεσμία 30 ημερών στο υπουργείο Μετανάστευσης να καθαρίσει τον καταυλισμό ή να βάλει λουκέτο. Αυτό χρειάζεται το υπουργείο. Με δεδομένο πως είναι μικρή η ελπίδα για άμεση βελτίωση, γιατί να μην μεταφερθούν οι άνθρωποι που είναι τώρα κολλημένοι στη Μόρια στην ηπειρωτική χώρα, ενώ γίνεται παράλληλα δουλειά για να βελτιωθεί η υποδοχή και η φιλοξενία εκεί και στα άλλα νησιά του Αιγαίου; Για να γίνει αυτό, οι Έλληνες πρέπει να είναι ταπεινοί. Πρέπει να αναγνωρίσουν – και να διορθώσουν – τα διαχειριστικά ελλείμματα και να είναι πολύ πιο ανοιχτοί στην εξωτερική βοήθεια. Από την πλευρά τους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλοι διεθνείς οργανισμοί πρέπει να είναι έτοιμοι να την παράσχουν. Τα στάνταρντ της Ύπατης Αρμοστείας τηρούνται από καταυλισμούς στην Ασία και την Αφρική. Είναι καιρός να γίνει αυτό και στην Ευρώπη» καταλήγει το δημοσίευμα.