Σαν σήμερα το 2023 γράφτηκε μία από τις πιο μαύρες σελίδες του σύγχρονου μεταναστευτικού ζητήματος στην Ευρώπη. Ήταν ξημερώματα 14ης Ιουνίου όταν ένα παλιό αλιευτικό σκάφος, υπερφορτωμένο με ανθρώπινες ψυχές, βυθίστηκε στα ανοιχτά της Πύλου. Περίπου 750 μετανάστες, ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά, βρίσκονταν στοιβαγμένοι στα καταστρώματα και στα αμπάρια του σαπιοκάραβου που είχε ξεκινήσει από τη Λιβύη με προορισμό την Ιταλία. Μόνο 104 άνθρωποι διασώθηκαν, ενώ 82 σοροί ανασύρθηκαν από τα νερά. Ο ακριβής αριθμός των αγνοουμένων και των νεκρών δεν έχει οριστικοποιηθεί, καθώς αρκετοί παραμένουν αγνοούμενοι και οι εκτιμήσεις διαφέρουν ανάμεσα σε 500-650 θύματα.

Το ναυάγιο αμέσως χαρακτηρίστηκε ως μία από τις χειρότερες ναυτικές τραγωδίες των τελευταίων δεκαετιών στη Μεσόγειο. Και όχι άδικα: ο αριθμός των θυμάτων είναι εφάμιλλος του ναυαγίου στη Λαμπεντούζα το 2013 και του τραγικού ναυαγίου το 2015 με τους Σύρους πρόσφυγες που συντάραξε την Ευρώπη. Όμως αυτή τη φορά, τα ερωτήματα και οι ευθύνες δεν άργησαν να πληθύνουν.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των επιζώντων, το σκάφος είχε κάνει πολυήμερο ταξίδι και ήδη παρουσίαζε προβλήματα. Ακινητοποιήθηκε λόγω μηχανικής βλάβης περίπου 80 χλμ νοτιοδυτικά της Πύλου, και το λιμενικό, αν και είχε ειδοποιηθεί από ΜΚΟ και από τον Frontex, παρακολουθούσε το σκάφος για ώρες πριν τη βύθισή του. Όταν τελικά ανετράπη μέσα σε λίγα λεπτά, η καταστροφή ήταν ολοκληρωτική.

Πολλές οργανώσεις κατηγόρησαν την Ελλάδα για παθητική στάση και έλλειψη άμεσης κινητοποίησης. Η κυβέρνηση από την πλευρά της υποστήριξε πως δεν υπήρχε αίτημα βοήθειας και ότι οποιαδήποτε παρέμβαση θα μπορούσε να προκαλέσει πανικό και να επιταχύνει το ναυάγιο.

Η υπόθεση έφτασε στα ευρωπαϊκά και διεθνή μέσα ενημέρωσης, προκαλώντας κύμα οργής και αγανάκτησης. Τα Ηνωμένα Έθνη, η Διεθνής Αμνηστία και δεκάδες ανθρωπιστικές οργανώσεις ζήτησαν ανεξάρτητη έρευνα για τις συνθήκες της τραγωδίας. Οι επιζώντες φιλοξενήθηκαν στην Καλαμάτα, ενώ κάποιοι εξ αυτών κατέθεσαν καταγγελίες για μεταχείριση και για τις συνθήκες διάσωσης.

Η πλειονότητα των θυμάτων ήταν νέοι άνδρες από το Πακιστάν, τη Συρία, την Αίγυπτο και το Αφγανιστάν, που είχαν πληρώσει χιλιάδες δολάρια σε κυκλώματα διακίνησης ανθρώπων. Οι οικογένειές τους, πίσω στις πατρίδες τους, αναζητούν ακόμα απαντήσεις. Τα περισσότερα σώματα δεν ταυτοποιήθηκαν ποτέ, ενώ μαζικοί τάφοι δημιουργήθηκαν σε νεκροταφεία της Πελοποννήσου, σιωπηλοί μάρτυρες μιας ανείπωτης τραγωδίας.

Δύο χρόνια μετά, η υπόθεση παραμένει ανοιχτή. Εννέα επιζώντες από την Αίγυπτο οδηγήθηκαν στις φυλακές ως μέλη του κυκλώματος διακίνησης, αν και οι υπερασπιστές τους υποστηρίζουν πως είναι απλοί μετανάστες που βρέθηκαν στο λάθος μέρος.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1777: Το Αμερικανικό Κογκρέσο υιοθετεί τη σημαία με τα 13 αστέρια και τις 13 ρίγες, καθιερώνοντας το πρώτο εθνικό σύμβολο των Ηνωμένων Πολιτειών.

1789: Ο πατήρ Ελάιζα Κρέιγκ αποστάζει για πρώτη φορά ουίσκι από καλαμπόκι στην κομητεία Μπέρμπον του Κεντάκι. Από εκεί παίρνει το όνομα το διάσημο Bourbon.

1789: Ο Βρετανός πλοίαρχος Γουίλιαμ Μπλάι και 18 άνδρες του, εκδιωγμένοι από το πλοίο «Μπάουντι», φτάνουν στο Τιμόρ διασχίζοντας 4.000 μίλια με μια ανοιχτή βάρκα – ένα από τα πιο εντυπωσιακά κατορθώματα ναυτικής επιβίωσης.

1822: Ο Τσαρλς Μπάμπατζ παρουσιάζει για πρώτη φορά την ιδέα της διαφορικής μηχανής, που θεωρείται πρόδρομος του σύγχρονου υπολογιστή.

1905: Άγρια σύρραξη ξεσπά στο Άγιον Όρος, μεταξύ Ελλήνων και Ρώσων μοναχών για το ημερολογιακό ζήτημα, με 80 τραυματίες και ένταση που συγκλονίζει την Ορθόδοξη κοινότητα.

1905: Σημειώνεται ανταρσία στο θωρηκτό Ποτέμκιν, κατά τη διάρκεια της αποτυχημένης ρωσικής επανάστασης – γεγονός-σύμβολο του ριζοσπαστισμού στην Τσαρική Ρωσία.

1925: Οι οπαδοί της Μπαρτσελόνα γιουχάρουν τον ισπανικό εθνικό ύμνο σε αγώνα προς τιμήν του δικτάτορα Πρίμο ντε Ριβέρα. Σε αντίποινα, το καθεστώς διατάσσει εξάμηνο κλείσιμο του γηπέδου – γεγονός που αποκτά συμβολικό χαρακτήρα στην καταλανική ταυτότητα.

1940: Το Παρίσι παραδίδεται στη ναζιστική Γερμανία. Τα γερμανικά στρατεύματα εισέρχονται στην πόλη, εγκαινιάζοντας 4 χρόνια κατοχής και σκοτεινής ιστορίας για τη Γαλλία.

1962: Ιδρύεται στο Παρίσι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστημικών Ερευνών (ESRO), ο οποίος αργότερα θα εξελιχθεί στον σημερινό Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).

1966: Το Βατικανό ανακοινώνει την κατάργηση του index librorum prohibitorum, του ιστορικού καταλόγου απαγορευμένων βιβλίων, ο οποίος ίσχυε από το 1557.

1967: Η Κίνα δοκιμάζει με επιτυχία την πρώτη της βόμβα υδρογόνου, επιβεβαιώνοντας την είσοδό της στο κλαμπ των πυρηνικών υπερδυνάμεων.

1980: Η Εθνική Ελλάδας ποδοσφαίρου δίνει τον δεύτερο αγώνα της στο Euro 1980, αντιμετωπίζοντας την Τσεχοσλοβακία στο «Ολίμπικο» της Ρώμης. Ηττάται με 3-1, με τον Νίκο Αναστόπουλο να σημειώνει το πρώτο της γκολ σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.

1982: Ολοκληρώνεται ο Πόλεμος των Φόκλαντς, με τις δυνάμεις της Αργεντινής να παραδίδονται άνευ όρων στους Βρετανούς στο Πορτ Στάνλεϊ.

1987: Η Εθνική Ελλάδας μπάσκετ Ανδρών γράφει ιστορία, κατακτώντας το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα μέσα στο ΣΕΦ, νικώντας τη Σοβιετική Ένωση με 103-101 στην παράταση. Η νίκη αυτή σηματοδοτεί την έναρξη της χρυσής εποχής του ελληνικού μπάσκετ και καθιερώνει το προσωνύμιο «Επίσημη Αγαπημένη».

1991: Το ΚΚΕ αποχωρεί από τον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου, πυροδοτώντας σημαντικές εξελίξεις στον χώρο της ελληνικής Αριστεράς.

2008: Η Εθνική Ελλάδας ποδοσφαίρου γνωρίζει ήττα με 1-0 από τη Ρωσία στον δεύτερο αγώνα του Euro 2008 και αποκλείεται πρόωρα από τη συνέχεια της διοργάνωσης.

2023: Σημειώνεται το τραγικό ναυάγιο της Πύλου, όταν αλιευτικό σκάφος που μετέφερε περίπου 750 μετανάστες ανατρέπεται σε διεθνή ύδατα. Διασώζονται 104 άνθρωποι, ενώ 82 ανασύρονται νεκροί και εκατοντάδες παραμένουν αγνοούμενοι, σε μια από τις χειρότερες ναυτικές τραγωδίες στη Μεσόγειο.

Γεννήσεις

1864 – Αλόις Αλτσχάιμερ, Γερμανός νευρολόγος και ψυχίατρος, γνωστός για την πρώτη επιστημονική περιγραφή της ασθένειας που φέρει το όνομά του – της νόσου Αλτσχάιμερ. Το 1906 παρουσίασε την περίπτωση της ασθενούς Άουγκουστε Ντέτερ, θεμελιώνοντας τη νευροεκφυλιστική κατεύθυνση της έρευνας για την άνοια και αλλάζοντας ριζικά την κατανόηση των ψυχικών διαταραχών.

1928 – Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα, Αργεντινός γιατρός, επαναστάτης και θεωρητικός του μαρξισμού, εμβληματική μορφή της Κουβανικής Επανάστασης. Συμμετείχε καθοριστικά στην ανατροπή του Μπατίστα και έγινε διεθνές σύμβολο του αντάρτικου και της αντίστασης στον ιμπεριαλισμό. Δολοφονήθηκε στη Βολιβία το 1967, αφήνοντας πίσω του έναν παγκόσμιο μύθο.

1969 – Στέφι Γκραφ, Γερμανίδα αντισφαιρίστρια, μία από τις σπουδαιότερες στην ιστορία του τένις. Κατέκτησε 22 τίτλους Grand Slam και το 1988 πέτυχε το μοναδικό Golden Slam, κερδίζοντας και τα τέσσερα Major τουρνουά και το Ολυμπιακό χρυσό την ίδια χρονιά. Ξεχώρισε για την εκρηκτική της ταχύτητα, τη σταθερότητα στο παιχνίδι και την αθλητική της συνέπεια, παραμένοντας Νο1 στον κόσμο για 377 εβδομάδες – ρεκόρ όλων των εποχών.

1991 – Κώστας Μανωλάς, Έλληνας ποδοσφαιριστής (κεντρικός αμυντικός), γεννήθηκε στη Νάξο. Διεθνής με την Εθνική Ελλάδας (42 συμμετοχές), ξεχώρισε σε μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες όπως η ΑΕΚ, ο Ολυμπιακός, η Ρόμα (με 156 συμμετοχές και καθοριστικό γκολ εναντίον της Μπαρτσελόνα που οδήγησε στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ 2018), η Νάπολι (με Κύπελλο 2020) και η Σαλερνιτάνα. Από το 2024 αγωνίζεται στον τοπικό ΠΑΝΝΑΞΙΑΚΟ και έχει πετύχει εντυπωσιακή επίδοση, σκοράροντας 22 γκολ σε 23 ματς.

Θάνατοι

1904 – Νικηφόρος Λύτρας, Έλληνας ζωγράφος, από τους θεμελιωτές της νεοελληνικής ζωγραφικής και βασικός εκπρόσωπος της Σχολής του Μονάχου. Το έργο του εστίασε σε λαογραφικές σκηνές, προσωπογραφίες και ιστορικά θέματα, αποτυπώνοντας με ευαισθησία τη ζωή και τα ήθη του 19ου αιώνα. Υπήρξε καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και επηρέασε βαθιά τις επόμενες γενιές Ελλήνων ζωγράφων.

1920 – Μαξ Βέμπερ, Γερμανός κοινωνιολόγος, φιλόσοφος και πολιτικός οικονομολόγος, από τους θεμελιωτές της σύγχρονης κοινωνιολογίας. Το έργο του «Η Προτεσταντική Ηθική και το Πνεύμα του Καπιταλισμού» επηρέασε βαθιά την κατανόηση της σχέσης θρησκείας, εργασίας και οικονομίας, ενώ ανέπτυξε βασικές έννοιες όπως η «τυπική εξουσία» και η «γραφειοκρατία». Η σκέψη του παραμένει κεντρική σε πλήθος κοινωνικών επιστημών.

1995 – Ρόρι Γκάλαχερ, Ιρλανδός τραγουδιστής και κιθαρίστας, ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους του blues rock, γνωστός για τη δεξιοτεχνία του στην κιθάρα και την πάθος εμφάνισή του στη σκηνή. Το 1995 έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 47 ετών, αφήνοντας ως κληρονομιά μια πλούσια δισκογραφία και ισχυρή επιρροή σε επόμενες γενιές μουσικών.

Εορτολόγιο

Ελισαίος, Ελισαία

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη