Παρά τη συνεχή βελτίωση των τελευταίων ετών, η Ελλάδα εξακολουθεί να κινείται στη «μεσαία ταχύτητα» του παγκόσμιου ανταγωνισμού.
Σύμφωνα με τη φετινή έκθεση του Eight International Lab, η χώρα καταλαμβάνει την 33η θέση ανάμεσα σε 58 οικονομίες, εντασσόμενη στην κατηγορία των «σχετικά ανταγωνιστικών» χωρών – το τέταρτο από τα πέντε επίπεδα δυναμικότητας.
Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει κράτη που έχουν προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις και παρουσιάζουν αναπτυξιακή δυναμική, ωστόσο εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρές διαρθρωτικές αδυναμίες που περιορίζουν το εύρος της προόδου τους.
Η μελέτη χαρακτηρίζει την ελληνική περίπτωση ως «ιστορία ανάκαμψης»: μια οικονομία που επανέρχεται σταδιακά σε τροχιά σταθερότητας μετά την πολυετή κρίση, αλλά δεν έχει ακόμη επιτύχει βιώσιμη σύγκλιση με τις πλέον ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες.
Παρά τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης των τελευταίων ετών, το Eight International Lab επισημαίνει ότι η πορεία αυτή δεν συνοδεύεται από επαρκείς διαρθρωτικές αλλαγές, ικανές να ενισχύσουν την παραγωγικότητα και τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της χώρας. Η εικόνα αυτή συνάδει και με τα συμπεράσματα της φετινής έκθεσης του International Institute for Management Development (IMD), όπου η Ελλάδα κατατάχθηκε 50ή μεταξύ 69 οικονομιών, επιβεβαιώνοντας την ανάγκη για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και επένδυση σε μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.
Οι δείκτες που διαμορφώνουν την κατάταξη
Η αξιολόγηση του Eight International Lab βασίζεται σε 28 δείκτες, οι οποίοι κατανέμονται σε τέσσερις βασικούς πυλώνες: οικονομία, κοινωνία, εκπαίδευση και βιωσιμότητα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον κοινωνικό πυλώνα, όπου εξετάζεται κατά πόσο η οικονομική πρόοδος μεταφράζεται σε συνοχή, ευημερία, ασφάλεια και κοινωνική συμπερίληψη – παράγοντες κρίσιμης σημασίας για τη σταθερότητα και τη μακροχρόνια ανάπτυξη.
Η συνολική βαθμολογία της Ελλάδας ανέρχεται σε 0,483, με τις επιμέρους επιδόσεις να διαμορφώνονται ως εξής:
- Οικονομία: 0,238 βαθμοί – 40ή θέση, χαμηλότερα από την Πολωνία αλλά πάνω από την Ιταλία.
- Κοινωνία: 0,595 βαθμοί – 36η θέση.
- Εκπαίδευση: 0,516 βαθμοί – 34η θέση.
- Βιωσιμότητα: 0,617 βαθμοί – 22η θέση, όπου η Ελλάδα παρουσιάζει τη σχετικά καλύτερη επίδοσή της.
Οι «σχετικά ανταγωνιστικές» οικονομίες του πλανήτη
Στην ίδια κατηγορία με την Ελλάδα κατατάσσονται κυρίως χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και ορισμένες από τη Λατινική Αμερική και την Ασία. Ανάμεσά τους βρίσκονται η Σλοβακία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Χιλή, η Κόστα Ρίκα, η Βραζιλία, η Κίνα, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αν και χώρες όπως η Κίνα, το Κατάρ και τα ΗΑΕ ξεχωρίζουν για τις οικονομικές τους επιδόσεις, οι χαμηλότερες βαθμολογίες σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η κοινωνική συνοχή και η περιβαλλοντική βιωσιμότητα περιορίζουν τη συνολική τους δυναμική.
Αντίθετα, η Ελλάδα εμφανίζει πιο ισορροπημένο προφίλ, με υστερήσεις μεν στην οικονομία, αλλά σημαντική πρόοδο σε κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς δείκτες.
Το παγκόσμιο χάσμα ανταγωνιστικότητας
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Eight International, Πασκάλ Ρεντρόν, «η ανταγωνιστικότητα πλέον δεν μετριέται μόνο με οικονομικά μεγέθη. Οι πιο επιτυχημένες χώρες είναι εκείνες που κερδίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών τους, επενδύουν στις επόμενες γενιές και χτίζουν σταθερά και βιώσιμα θεμέλια ευημερίας». Σύμφωνα με την έκθεση, στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης βρίσκονται η Ελβετία, η Σουηδία και η Νορβηγία, χώρες με υψηλά επίπεδα κοινωνικής εμπιστοσύνης και συνεπείς πολιτικές μακράς πνοής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται πιο πίσω, στην 19η θέση.
Ενδεικτικό της ανισότητας είναι ότι μόλις το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει στις χώρες της κορυφαίας «Ομάδας Α», ενώ σχεδόν το 80% κατοικεί στις χαμηλότερες κατηγορίες «Δ» και «Ε». Το στοιχείο αυτό, σύμφωνα με τους αναλυτές, αναδεικνύει το διευρυνόμενο χάσμα ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας, καθώς ελάχιστες οικονομίες καταφέρνουν να συνδυάσουν ανάπτυξη, κοινωνική συνοχή και ανθεκτικότητα.
