Στο τραπέζι της κυβέρνησης βάζει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, θέμα τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας και παρεμβάσεων στους φορολογικούς συντελεστές, ενόψει των εξαγγελιών του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ για φοροελαφρύνσεις της μεσαίας τάξης.

Φορολογική διάβρωση

Στην Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής 2024-2025, η ΤτΕ επισημαίνει ότι απαιτείται μεταρρύθμιση της άμεσης φορολόγησης με στόχο τη μεγαλύτερη προοδευτικότητα, ώστε να κατανεμηθεί δικαιότερα το φορολογικό βάρος και να αντιμετωπιστεί η λεγόμενη «φορολογική διάβρωση».

Πρόκειται για το φαινόμενο όπου οι φορολογούμενοι μετακινούνται σε υψηλότερα φορολογικά κλιμάκια εξαιτίας της αύξησης του ονομαστικού τους εισοδήματος, λόγω πληθωρισμού, χωρίς όμως να αυξάνεται η πραγματική αγοραστική τους δύναμη. Έτσι, ενώ φαίνεται ότι εισπράττουν περισσότερα, στην πράξη πληρώνουν περισσότερους φόρους, χωρίς να βελτιώνεται το βιοτικό τους επίπεδο.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η ελαστικότητα του φόρου εισοδήματος, δηλαδή η αύξηση των φορολογικών εσόδων ανά 1% αύξησης εισοδήματος, ανέβηκε από το 1,8 το 2019 στο 2,0 το 2023, γεγονός που δείχνει πόσο «ροκανίζεται» το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών.

Τι προτείνει η ΤτΕ

Η Τράπεζα της Ελλάδος, αν και δεν τάσσεται υπέρ ενός μόνιμου μηχανισμού τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, τονίζει ότι η αντιμετώπιση της φορολογικής διάβρωσης πρέπει να γίνει με ισορροπημένο τρόπο: ελάφρυνση για τους φορολογούμενους, αλλά και διατήρηση των εσόδων για το Δημόσιο.

Συστήνει την ποσοτικοποίηση του φαινομένου και την ενσωμάτωσή του στον σχεδιασμό των μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών πολιτικών, καθώς και την εφαρμογή ευέλικτων μέτρων, στοχευμένων κυρίως σε όσους πλήττονται περισσότερο, δηλαδή στα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα.

Επίσης, η ΤτΕ προτείνει:

  • Την παροχή στοχευμένων φορολογικών κινήτρων στις νεοφυείς επιχειρήσεις και στις επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη.
  • Αξιολόγηση και επαναπροσανατολισμό των δημόσιων πόρων από τομείς με χαμηλή παραγωγικότητα προς εκείνους που προσφέρουν πολλαπλασιαστικά οφέλη στην οικονομία και στην κοινωνία, καθώς και την αποφυγή μέτρων αποσπασματικού και βραχυχρόνιου χαρακτήρα στη διαχείριση των δαπανών.
  • Για τη χορήγηση επιδομάτων να λαμβάνονται κριτήρια και πέραν των εισοδηματικών, όπως προκύπτουν από τις φορολογικές δηλώσεις, λόγω της τάσης απόκρυψης των εισοδημάτων.
  • Πρόσθετες προσπάθειες για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και τη μετάβαση σε μια οικονομία μέσης και υψηλής έντασης τεχνολογίας.
  • Απλοποίηση του κανονιστικού πλαισίου για τις επιχειρήσεις με δράσεις μείωσης της γραφειοκρατίας, περιορισμού των εμποδίων εισόδου και εξόδου των επιχειρήσεων, βελτίωσης του χωροταξικού σχεδιασμού και απλοποίησης των διαδικασιών χρήσης γης.
  • Ενίσχυση του κράτους δικαίου και βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος με την επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης.