Τα τρένα είναι κολοσσιαία, κάθε σύγκρουση λοιπόν ή εκτροχιασμός αποκαλύπτει σε όλη της τη ζοφερή μεγαλοπρέπεια την καταστροφική δύναμη των συρμών.

Και βέβαια ένα ακυβέρνητο τρένο είναι σαν να αποκτά ζωή από μόνο του, έτσι ασταμάτητο και ανεξέλεγκτο καθώς είναι πια, με τις συνέπειες της αχαλίνωτης κούρσας του να γίνονται συνήθως παγκόσμια είδηση.

Όσο για τους τραγικούς επιβάτες, δεν είναι και πολλά αυτά που μπορούν να κάνουν για να αποτρέψουν το μακελειό και ακολουθούν έτσι την τρελή πορεία του συρμού προς την καταστροφή και τον όλεθρο.

Κι αν κάθε σιδηροδρομικό δυστύχημα είναι από μόνο του μοιραίο, εδώ θα μιλήσουμε για τα πλέον φονικά της σιδηροδρομικής ιστορίας, αυτά δηλαδή που μέτρησαν τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, παρέχοντας ταυτοχρόνως πολύτιμες (αν και αιματοβαμμένες) πληροφορίες για το πώς μπορούν να γίνουν τα τρένα και τα σιδηροδρομικά δίκτυα ασφαλέστερα για όλους…

Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στο Αλ Αγιάτ της Αιγύπτου: 2002
Απώλειες:
383

Την 20ή Φεβρουαρίου 2002, στις 2:00 τα ξημερώματα, το πέμπτο βαγόνι του νυχτερινού τρένου εξερράγη και οι πύρινες γλώσσες τύλιξαν στα γρήγορα και τα γειτονικά βαγόνια. Παγιδευμένοι μέσα στο πύρινο τρένο που δεν μπορούσε να ακινητοποιηθεί, οι επιβάτες παρέμειναν στον φλεγόμενο και κινούμενο συρμό κοντά στις δύο ώρες, όταν τελικά ο μηχανοδηγός κατάφερε να το σταματήσει. Ο απολογισμός ήταν 7 βαγόνια που απανθρακώθηκαν ολοσχερώς, στέλνοντας τον φόρο αίματος στις 383 ψυχές. Η επίσημη καταμέτρηση μάλιστα αμφισβητήθηκε έντονα εξαιτίας του γεγονότος ότι η λίστα επιβατών είχε καεί. Επιπλέον, οι σοροί πολλών ανθρώπων είχαν μετατραπεί σε στάχτες, κάνοντας την αναγνώρισή τους (αλλά και την καταμέτρηση των θυμάτων) πρακτικά αδύνατη. Κι έτσι ανεξάρτητοι φορείς μιλούσαν ακόμα και για 1.000 νεκρούς στο πλέον πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα της Αιγύπτου…

Η σιδηροδρομική καταστροφή στο Awash της Αιθιοπίας: 1985
Απώλειες:
428

Το χειρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στην ιστορία της Αφρικής έλαβε χώρα στις 14 Ιανουαρίου 1985 έξω από την πόλη Awash, που επιβλέπει το φαράγγι του ομώνυμου ποταμού. Πλησιάζοντας τον σιδηροδρομικό σταθμό, το τρένο εξπρές εκτροχιάστηκε εξαιτίας της ιλιγγιώδους ταχύτητάς του πάνω από τη γέφυρα, στέλνοντας στα βάθη του φαραγγιού τα βαγόνια. Από τους 1.000 εκτιμώμενους επιβάτες του συρμού, οι 428 έχασαν τη ζωή τους και οι υπόλοιποι βγήκαν από το πολύνεκρο δυστύχημα βαριά τραυματισμένοι. Ο μηχανοδηγός, ο κύριος υπαίτιος της καταστροφής, συνελήφθη αμέσως μετά τον όλεθρο…

Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στο Torre del Bierzo της Ισπανίας: 1944
Απώλειες:
200-500

Το ημερολόγιο έγραφε 3 Ιανουαρίου 1944 και ήταν κοντά στο ισπανικό χωριό Torre del Bierzo όταν το ταχυδρομικό τρένο μπήκε φουριόζο στο τούνελ, μόνο και μόνο για να βρει εκεί επιβατικό συρμό με 3 βαγόνια που έκανε ελιγμούς. Η σύγκρουση ήταν μοιραία και σαν να μην έφτανε αυτό, ένα άλλο τρένο ερχόταν από την αντίθετη κατεύθυνση, αυτό εμπορικό (27 βαγόνια που μετέφεραν κάρβουνο), κάνοντας τη σύγκρουση σωστή καραμπόλα. Η τεράστια πυρκαγιά από τη σφοδρότατη σύγκρουση έκαιγε αδιαλείπτως για 2 ημέρες απανθρακώνοντας ό,τι απέμεινε από τους επιβάτες και το προσωπικό των τριών συρμών. Εξαιτίας του γεγονότος μάλιστα ότι πολλοί ήταν αυτοί που ταξίδευαν χωρίς εισιτήριο, ο πραγματικός αριθμός των απωλειών παραμένει μυστήριο, καθώς η φωτιά εξαφάνισε κάθε ίχνος ανθρώπινης παρουσίας. Οι λίγοι που επιβίωσαν έκαναν πάντως λόγο για ξέχειλο από επιβάτες τρένο, στέλνοντας τον φόρο αίματος στους 500+ νεκρούς…

Η δηλητηριώδης φρίκη στο Μπαλβάνο της Ιταλίας: 1944
Απώλειες:
521-600

Ήταν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όταν η έλλειψη σε κάρβουνο ποιότητας θα έφερνε μια καταστροφή αλλιώτικη από τις άλλες. Η καύση φτηνών και κατώτερης ποιότητας υποκατάστατων απελευθέρωνε στην ατμόσφαιρα τεράστιες ποσότητες του άοσμου μονοξειδίου του άνθρακα, το οποίο θα μάστιζε τις ζωές επιβατών τρένου της πολεμικής Ιταλίας. Ήταν στις 2 Μαρτίου 1944 λοιπόν όταν ο υπερφορτωμένος συρμός No 8017 μπήκε σε τούνελ και σταμάτησε εκεί περιμένοντας το πράσινο φως του σταθμάρχη. Το πλήρωμα και οι επιβάτες, στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν και μερικές εκατοντάδες λαθρεπιβάτες, κατανικήθηκαν από τη φονική μανία του τοξικού αερίου. Οι μόνοι επιζήσαντες ήταν οι επιβάτες των τελευταίων βαγονιών, τα οποία παρέμειναν εκτός σήραγγας στον καθαρό αέρα…

Η τραγωδία στην Ούφα της Ρωσίας: 1989
Απώλειες:
Τουλάχιστον 575

Το πιο φονικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στην ιστορία της Ρωσίας έλαβε χώρα στις 4 Ιουνίου 1989, όταν διαρροή σε αγωγό φυσικού αερίου απελευθέρωσε τεράστιες ποσότητες προπανίου, το οποίο εγκλωβίστηκε σε χαράδρα έξω από την πόλη Ούφα. Όταν οι υπεύθυνοι ανακάλυψαν μάλιστα τη χαμηλή πίεση του αγωγού, αντί να ψάξουν για τη διαρροή αύξησαν απλώς την πίεση για να εξισορροπήσουν τις απώλειες! Κι έτσι όταν δύο επιβατικά τρένα που μετέφεραν περισσότερους από 1.200 ανθρώπους συνολικά πέρασαν το ένα δίπλα από το άλλο, οι σπίθες της ράγας ανακατεύτηκαν με το εξαιρετικά εύφλεκτο νέφος, πυροδοτώντας μια ασύλληπτου μεγέθους έκρηξη που έγινε ορατή ακόμα και από 100 χιλιόμετρα μακριά. Οι πύρινες γλώσσες κατέκαψαν τα πάντα σε μια ακτίνα χιλιομέτρων καταστρέφοντας ολοσχερώς τους δύο συρμούς. Πολλά μάλιστα εκ των τραγικών θυμάτων ήταν παιδιά…

Ο εκτροχιασμός στην Γκουανταλαχάρα του Μεξικού: 1915
Απώλειες:
Τουλάχιστον 600

Το 1915 η Μεξικανική Επανάσταση μαινόταν σε πλήρη εξέλιξη. Ο πρόεδρος Venustiano Carranza διέταξε τότε τις οικογένειες των δυνάμεών του να μετακινηθούν από την Γκουανταλαχάρα, το νεοαποκτηθέν προπύργιό του. Κι έτσι στις 22 Ιανουαρίου 1915, ένα ειδικά τροποποιημένο τρένο με 20 κατάφωρα υπερφορτωμένα βαγόνια αναχώρησε από την πόλη, με τους ανθρώπους κυριολεκτικά στοιβαγμένους εντός του να κρέμονται ακόμα και από τα παράθυρα και την οροφή. Ήταν τέτοιο το βάρος του συρμού που κατεβαίνοντας μια απότομη πλαγιά ο μηχανοδηγός έχασε τον έλεγχο και το τρένο ανεξέλεγκτο πια ανέπτυξε μεγάλη ταχύτητα πριν εκτροχιαστεί σε μια βαθιά χαράδρα. Λιγότερο από το 1/3 της επίσημης καταμέτρησης των επιβατών επιβίωσαν του δυστυχήματος…

Ο εκτροχιασμός στο Μπιχάρ της Ινδίας: 1981
Απώλειες:
500-800

Ήταν στις 6 Ιουνίου 1981 κατά τη διάρκεια των μουσώνων όταν το επιβατικό τρένο με τα 9 βαγόνια που μετέφερε περισσότερους από 1.000 επιβάτες εκτροχιάστηκε και βυθίστηκε στο ποτάμι. Οι κακές καιρικές συνθήκες, η περιορισμένη ορατότητα αλλά και η αυξημένη στάθμη του νερού ενοχοποιήθηκαν για την τραγωδία, αλλά και η αγελάδα που βρέθηκε πάνω στις ράγες της σιδηροδρομικής γέφυρας. Ο μηχανοδηγός φρέναρε απότομα και τα βαγόνια εκτροχιάστηκαν και βρέθηκαν μέσα στο νερό. Οποιαδήποτε χείρα βοηθείας ήταν ώρες μακριά και μέχρι να φτάσουν τα σωστικά συνεργεία οι περισσότεροι επιβάτες είχαν πνιγεί ή παρασύρθηκαν από τα μανιασμένα νερά. Περισσότερα από 300 θύματα δεν βρέθηκαν ποτέ…

Η σιδηροδρομική τραγωδία στην Ciurea της Ρουμανίας: 1917
Απώλειες:
600-1.000

Ήταν στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου όταν τα φρένα του μοιραίου επιβατικού τρένου παρουσίασαν δυσλειτουργία την ώρα που ο συρμός κατηφόριζε σε μια απότομη πλαγιά κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό της Ciurea. Τα 26 βαγόνια του συρμού κουβαλούσαν πρόσφυγες και τραυματισμένους στρατιώτες που προσπαθούσαν να γλιτώσουν από τη γερμανική επέλαση. Ο μηχανοδηγός έκανε τα πάντα για να ανακόψει ταχύτητα, αν και σύντομα φάνηκε ότι το τρένο ήταν ανεξέλεγκτο. Κι έτσι εκτροχιάστηκε κάποια στιγμή και τυλίχθηκε αμέσως στις φλόγες, στέλνοντας στον θάνατο εκατοντάδες ανθρώπους, με τον πόλεμο και τους τόσους λαθρεπιβάτες να κάνουν την καταμέτρηση των νεκρών τουλάχιστον πλημμελή…

Το δυστύχημα στις Γαλλικές Άλπεις: 1917
Απώλειες:
800-1.000

Ήταν στις 12 Δεκεμβρίου 1917 όταν χίλιοι περίπου γάλλοι στρατιώτες επέστρεφαν από το μέτωπο στο σπίτι τους για τα Χριστούγεννα. Εξαιτίας όμως της ανεπάρκειας του γαλλικού σιδηροδρομικού δικτύου, η μηχανή υποχρεώθηκε να μεταφέρει 19 ξέχειλα με κόσμο βαγόνια, παρά τη σφοδρή άρνηση του μηχανοδηγού. Κατεβαίνοντας λοιπόν τις απόκρημνες πλαγιές των Γαλλικών Άλπεων, ο οδηγός συνειδητοποίησε ότι τα φρένα ήταν αδύνατο να σταματήσουν τον συρμό, με τις απέλπιδες προσπάθειές του να υπερθερμαίνουν τελικά τα φρένα και να καταλήγουν σε φλόγες. Έπειτα από μερικά χιλιόμετρα ξέφρενης πορείας, το πρώτο βαγόνι εκτροχιάστηκε κοντά στο χωριό Saint Michel-de-Maurienne και τα επόμενα συγκρούστηκαν πάνω του, πριν τυλιχθούν όλα στις πύρινες γλώσσες μέσα σε λίγα λεπτά. Από τους χίλιους περίπου στρατιώτες που μετέφερε το τρένο, μόλις οι 425 κατάφεραν να αναγνωριστούν…

Ο εκτροχιασμός μετά το τσουνάμι της Σρι Λάνκα: 2004
Απώλειες:
Τουλάχιστον 1.700

Ήταν στις 26 Δεκεμβρίου 2004 όταν ο φονικός σεισμός στα βορειοδυτικά της Σουμάτρα κατέληξε σε γιγαντιαίο τσουνάμι που στέρησε τη ζωή σε 280.000 ανθρώπους. Τη μοιραία αυτή μέρα συνέβη ωστόσο και ένα ακόμα ζοφερό γεγονός που πέρασε στα «ψιλά» της ασύλληπτης τραγωδίας: το επιβατικό τρένο «Βασίλισσα της Θάλασσας», στοιβαγμένο με 1.500 ανθρώπους, περνούσε ξυστά από την ακτή που χτύπησε το πρώτο κύμα. Το ακινητοποιημένο τρένο έμοιαζε ξαφνικά παράδεισος, καθώς δεν έπαθε τίποτα από το ορμητικό νερό, και τότε επιβάτες και περίοικοι στοιβάχτηκαν στο εσωτερικό του για να προστατευτούν από τα μανιασμένα ύδατα. Και τότε χτύπησε το δεύτερο και μεγαλύτερο κύμα, το οποίο εκτροχίασε τα βαγόνια και τα παρέσυρε μακριά. Όσοι δεν ποδοπατήθηκαν από τα βαγόνια, συνάντησαν τον θάνατο στον πνιγμό, εγκλωβισμένοι καθώς ήταν πια στον υγρό τάφο. Μόλις μια χούφτα επιβαινόντων επιβίωσαν…