Όταν δημοσιεύτηκε η προκαταρκτική έκθεση για τη συντριβή της πτήσης 171 της Air India -η οποία σκότωσε 260 ανθρώπους τον Ιούνιο- πολλοί ήλπιζαν ότι θα έριχνε φως στην τραγική υπόθεση που εγείρει πολλά ερωτήματα για το τι πραγματικά συνέβη εκείνα τα μοιραία δευτερόλεπτα που το αεροπλάνο βρισκόταν στον αέρα.

Αντίθετα, το BBC γράφει πως η έκθεση των 15 σελίδων έριξε λάδι στη φωτιά μιας νέας θύελλας εικασιών. Διότι, παρά τον μετριοπαθή τόνο της έκθεσης, μια λεπτομέρεια συνεχίζει να «στοιχειώνει» τους ερευνητές και το κοινό.

Δευτερόλεπτα μετά την απογείωση, οι δύο διακόπτες ελέγχου καυσίμου στο 12 ετών Boeing 787 μετακινήθηκαν απότομα στη θέση «διακοπής», σταματώντας την παροχή καυσίμου στους κινητήρες και προκαλώντας ολική απώλεια ισχύος – ένα βήμα που συνήθως το BBC αναφέρει πως γίνεται μόνο μετά την προσγείωση.

Η ηχογράφηση από το πιλοτήριο καταγράφει έναν πιλότο να ρωτάει τον άλλο γιατί «έκανε τη διακοπή» και το δεύτερο άτομο να απαντά ότι δεν την έκανε. Παρόλο που η ηχογράφηση δεν διευκρινίζει ποιος είπε τι, είναι γνωστό πως τη στιγμή της απογείωσης ο συγκυβερνήτης πετούσε το αεροσκάφος, ενώ ο κυβερνήτης παρακολουθούσε.

Σύμφωνα με το BBC, οι διακόπτες επέστρεψαν στην κανονική τους θέση εν πτήσει, ενεργοποιώντας την αυτόματη επανέναρξη του κινητήρα. Τη στιγμή της συντριβής, ο ένας κινητήρας ανακτούσε την ώθηση, ενώ ο άλλος είχε ξανανάψει, αλλά δεν είχε ακόμη ανακτήσει την ισχύ του. Το αεροπλάνο ήταν στον αέρα για λιγότερο από ένα λεπτό πριν συντριβεί σε μια γειτονιά στην πόλη Αχμενταμπάντ της δυτικής Ινδίας.

Η Wall Street Journal και το πρακτορείο ειδήσεων Reuters ανέφεραν ότι «νέες λεπτομέρειες στην έρευνα για τη συντριβή της Air India τον περασμένο μήνα στρέφουν την προσοχή στον ανώτερο πιλότο στο πιλοτήριο».

Η ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera ισχυρίστηκε ότι οι πηγές της ανέφεραν ότι ο πρώτος αξιωματικός ρώτησε επανειλημμένα τον κυβερνήτη γιατί «έσβησε τις μηχανές».

Ο Sumeet Sabharwal, 56 ετών, ήταν ο κυβερνήτης της πτήσης, ενώ ο Clive Kunder, 32 ετών, ήταν ο συγκυβερνήτης που πετούσε το αεροπλάνο. Μαζί, οι δύο πιλότοι είχαν περισσότερες από 19.000 ώρες πτητικής εμπειρίας – σχεδόν οι μισές από αυτές στο Boeing 787. Και οι δύο είχαν περάσει όλους τους ελέγχους υγείας πριν από τη συντριβή.

Στο επίκεντρο της προσοχής τώρα βρίσκεται η σύντομη ηχογράφηση από το πιλοτήριο, με το BBC να αναφέρει πως η πλήρης απομαγνητοφώνηση αναμένεται να δημοσιοποιηθεί μαζί με την τελική έκθεση σε περίπου έναν χρόνο.

Ένας ερευνητής αεροπορικών ατυχημάτων με έδρα τον Καναδά, ο οποίος προτίμησε να παραμείνει ανώνυμος, δήλωσε στο BBC ότι το απόσπασμα της συνομιλίας στην έκθεση δημιουργεί διάφορα νέα σενάρια και πιθανότητες.

Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον ερευνητή, «αν ο πιλότος Β ήταν αυτός που χειρίστηκε τους διακόπτες -και το έκανε άθελά του ή ασυνείδητα– είναι κατανοητό ότι αργότερα θα αρνούνταν ότι το έκανε».

«Αλλά αν ο πιλότος Α χειρίστηκε τους διακόπτες σκόπιμα, μπορεί να έθεσε το ερώτημα γνωρίζοντας ότι ο καταγραφέας φωνής του πιλοτηρίου θα ελεγχόταν εξονυχιστικά, και με στόχο να αποσπάσει την προσοχή και να αποφύγει την αναγνώριση ως ο υπεύθυνος».

«Ακόμα κι αν η AAIB τελικά μπορέσει να προσδιορίσει ποιος είπε τι, αυτό δεν απαντά αποφασιστικά στο ερώτημα “Ποιος έκλεισε τα καύσιμα”», συμπληρώνει.

Οι ερευνητές δήλωσαν στο BBC ότι, ενώ φαίνεται να υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι διακόπτες καυσίμου απενεργοποιήθηκαν χειροκίνητα, εξακολουθεί να είναι σημαντικό να διατηρούμε «ανοιχτό μυαλό».

Ορισμένοι πιλότοι υποστηρίζουν πως μια βλάβη στο σύστημα Full Authority Digital Engine Control (FADEC) του αεροπλάνου -το οποίο παρακολουθεί την υγεία και την απόδοση του κινητήρα- θα μπορούσε, θεωρητικά, να προκαλέσει αυτόματο κλείσιμο εάν λάβει ψευδή σήματα από αισθητήρες.

Ωστόσο, το BBC εξηγεί πως αν η ερώτηση του ενός από τους δύο πιλότους -«γιατί έκοψες τα καύσιμα;»- ακολούθησε την αλλαγή των διακοπτών στο σημείο αποκοπής (όπως σημειώνεται στην προκαταρκτική έκθεση), τότε αυτό θα υπονόμευε τη θεωρία κάποιας βλάβης.

Οι εικασίες τροφοδοτούνται λιγότερο από το ποιος είπε τι και περισσότερο από το τι δεν ειπώθηκε, καθώς η προκαταρκτική έκθεση αποκαλύπτει μόνο τις τελευταίες στιγμές της πτήσης.

Ινδικές εφημερίδες, συμπεριλαμβανομένης της Indian Express, υπογραμμίζουν την πιθανότητα μια ηλεκτρική πυρκαγιά στην ουρά του αεροπλάνου να έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη συντριβή. Ωστόσο, η προκαταρκτική έκθεση καθιστά σαφές πως οι κινητήρες έσβησαν επειδή και οι δύο διακόπτες καυσίμου μετακινήθηκαν στη θέση διακοπής – ένα γεγονός που υποστηρίζεται από τα δεδομένα. Το BBC γράφει πως, εάν σημειώθηκε πυρκαγιά στην ουρά, πιθανότατα συνέβη μετά την πρόσκρουση, προκαλούμενη από διαρροή καυσίμου ή κατεστραμμένες μπαταρίες, όπως δήλωσε ένας ανεξάρτητος ερευνητής.

Την περασμένη εβδομάδα, ο επικεφαλής της AAIB, GVG Yugandhar, τόνισε ότι η προκαταρκτική έκθεση στοχεύει να «παρέχει πληροφορίες σχετικά με το τι συνέβη».

«Είναι πολύ νωρίς για οριστικά συμπεράσματα», είπε, τονίζοντας ότι η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη και η τελική έκθεση θα εντοπίσει «βασικές αιτίες και συστάσεις». Υποσχέθηκε επίσης να μοιράζεται νέες πληροφορίες για «τεχνικά ή δημόσια ζητήματα» καθώς προκύπτουν.

Συνοψίζοντας, ο κ. Pruchnicki (ερευνητής αεροπορικών ατυχημάτων και εμπειρογνώμονας) είπε ότι η έρευνα «καταλήγει σε δύο πιθανότητες – είτε σκόπιμη ενέργεια είτε ένα ζήτημα που σχετίζεται με τον αυτοματισμό».

«Η έκθεση δεν βιάζεται να αποδώσει την ευθύνη σε ανθρώπινο λάθος ή πρόθεση. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι έγινε σκόπιμα», πρόσθεσε.