Ένα από τα αγαπημένα αφηγήματα, τόσο στους φιλελεύθερους όσο και στους συντηρητικούς κύκλους στη Γερμανία είναι ότι η οικονομική παρακμή της χώρας οφείλεται στο ότι οι Γερμανοί έχουν πάψει να αγαπούν τη δουλειά.

Ο νέος καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, έθεσε το ζήτημα στην κορυφή των προτεραιοτήτων του για την αναθέρμανση της στάσιμης γερμανικής οικονομίας, η οποία δεν έχει παρουσιάσει ανάπτυξη εδώ και πέντε χρόνια, τονίζει σε ανάλυσή της, η εφημερίδα Le Monde.

«Πρέπει, σε αυτή τη χώρα, να δουλέψουμε ξανά περισσότερο και, πάνω απ’ όλα, πιο αποτελεσματικά. Με την τετραήμερη εβδομάδα και την “ισορροπία ζωής-εργασίας” δεν θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε την ευημερία μας!», δήλωσε στο οικονομικό φόρουμ του κόμματός του, της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), στα μέσα Μαΐου, προκαλώντας την αντίδραση των συνδικάτων.

Έκτοτε, ολόκληρη η χώρα φαίνεται να αναρωτιέται για την «τεμπελιά» της, με φόντο μια μελέτη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η οποία κυκλοφορεί ευρέως. Η μελέτη κατατάσσει τη Γερμανία στην τελευταία θέση μεταξύ των 34 κρατών-μελών του Οργανισμού, με 1.343 ώρες εργασίας ετησίως ανά άτομο, έναντι 1.500 στη Γαλλία, 1.803 στην Πολωνία και 1.897 στην Ελλάδα.

Είναι λοιπόν οι Γερμανοί τεμπέληδες; Ορισμένοι ειδικοί βάζουν αυτή την ανάλυση σε συγκεκριμένο πλαίσιο. Καταρχάς, οι ώρες που μετρώνται και οι διεθνείς κατατάξεις αμφισβητούνται. Ο ίδιος ο ΟΟΣΑ επισημαίνει ότι ο σχετικός πίνακας πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για συγκρίσεις χρόνου, «λόγω διαφορών στις πηγές και στις μεθόδους υπολογισμού» μεταξύ των χωρών. Μια μελέτη του 2023 από το Rexecode, που αποφεύγει αυτές τις στρεβλώσεις, κατέταξε τη Γερμανία στη μεσαία ζώνη μεταξύ των χωρών της Βόρειας Ευρώπης.

Πάντως, η Γερμανία έχει 46 εκατομμύρια ενεργούς εργαζόμενους – έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς στην Ευρώπη – και συνολικά υψηλό όγκο παραγωγικής εργασίας.

Παρ’όλα αυτά, η «εμμονή» του Μερτς με την «τεμπελιά» των Γερμανών, και τη συνεπαγόμενη πρόθεση μεταρρυθμίσεων προκαλεί αντιδράσεις από συνδικάτα και προοδευτικούς πολιτικούς, που βλέπουν στη ρητορική αυτή απόπειρα αποπροσανατολισμού από τα βαθύτερα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας.

Το αφήγημα περί «τεμπέληδων Γερμανών» δεν στηρίζεται σε αδιάσειστα στοιχεία. Αντίθετα, πρόκειται μάλλον για πολιτικό εργαλείο που χρησιμοποιείται για να στηριχθούν συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. Το πρόβλημα της γερμανικής οικονομίας φαίνεται να σχετίζεται περισσότερο με παραγωγικότητα, την καινοτομία, το δημογραφικό πρόβλημα και την εξάρτηση από τις εξαγωγές, παρά με την απροθυμία των πολιτών να εργαστούν, καταλήγει η Le Monde.