Επιστήμονες ανακάλυψαν μια πιθανή σημαντική πρόοδο στη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ, η οποία επηρεάζει περισσότερους από 7 εκατομμύρια Αμερικανούς και σταδιακά φθείρει τη μνήμη, τις γνωστικές δεξιότητες και την ικανότητα εκτέλεσης απλών καθημερινών δραστηριοτήτων. Οι πρώτες προσπάθειες αντιμετώπισης ή διαχείρισης της νόσου επικεντρώνονταν στους νευρώνες και σε άλλα κύτταρα του εγκεφάλου, ενώ οι νεότερες προσεγγίσεις εξετάζουν πώς και άλλοι παράγοντες, πέρα από τα κύτταρα του εγκεφάλου, συμβάλλουν στην πρόοδο της νόσου.
Η νέα μελέτη παρουσιάζει καινοτόμο νανοτεχνολογία που κατάφερε να αποκαταστήσει τη λειτουργία του φραγμού αίματος-εγκεφάλου (BBB) και να αναστρέψει τα συμπτώματα του Αλτσχάιμερ σε ποντίκια. Παραδοσιακά, η νανοϊατρική χρησιμοποιεί νανοσωματίδια ως φορείς για τη μεταφορά θεραπευτικών μορίων, αλλά στην προκειμένη περίπτωση, μια διεθνής ομάδα επιστημόνων αξιοποίησε τα νανοσωματίδια ως βιοδραστικούς παράγοντες από μόνα τους. Αυτά τα νανοσωματίδια ονομάζονται «υπερμοριακά φάρμακα» και λειτουργούν με έναν ιδιαίτερα πρωτοποριακό τρόπο: ο φραγμός αίματος-εγκεφάλου παίζει κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση του εγκεφάλου, προστατεύοντάς τον από παθογόνους μικροοργανισμούς, τοξίνες και άλλους κινδύνους, ενώ η νόσος Αλτσχάιμερ χαρακτηρίζεται από συσσώρευση «αποβλήτων πρωτεϊνών», κυρίως της αμυλοειδούς βήτα, που διαταράσσει τη φυσιολογική λειτουργία των νευρώνων.
Στο πλαίσιο της μελέτης, οι ερευνητές χορήγησαν τρεις δόσεις των υπερμοριακών φαρμάκων σε ποντίκια με υψηλές ποσότητες αμυλοειδούς βήτα στον εγκέφαλο. «Μόνο μία ώρα μετά την ένεση, παρατηρήσαμε μείωση 50-60% στην ποσότητα της αμυλοειδούς βήτα στον εγκέφαλο», δήλωσε ο Τζουνγιάνγκ Τσεν, πρώτος συν-συγγραφέας της μελέτης και ερευνητής στο Νοσοκομείο West China του Πανεπιστημίου Sichuan. Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τα ποντίκια για αρκετούς μήνες, διεξάγοντας πειράματα, αξιολογώντας την πτώση της μνήμης και εκτιμώντας τα θεραπευτικά αποτελέσματα των υπερμοριακών φαρμάκων.
Σε ένα από τα πειράματα, ένα ποντίκι ηλικίας 12 μηνών, που αντιστοιχεί σε έναν 60χρονο άνθρωπο, υποβλήθηκε σε θεραπεία με νανοσωματίδια και παρατηρήθηκε για έξι μήνες. Στο τέλος της περιόδου, το ποντίκι, πλέον ηλικίας 18 μηνών ή 90 σε ανθρώπινα χρόνια, είχε αναρρώσει πλήρως και συμπεριφερόταν όπως ένα υγιές ποντίκι. Σύμφωνα με την nypost οι ερευνητές εξηγούν ότι αυτά τα μακροχρόνια αποτελέσματα οφείλονται στην αποκατάσταση του εγκεφαλικού αγγειακού δικτύου, της εκτενούς δομής αγγείων που σχηματίζει το σκελετό του εγκεφάλου. «Πιστεύουμε ότι λειτουργεί ως ένα καταιγιστικό φαινόμενο: όταν οι τοξικές ουσίες, όπως η αμυλοειδής βήτα, συσσωρεύονται, η νόσος εξελίσσεται», ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης Τζουζέπε Μπαττάλια, καθηγητής ερευνών στο Ινστιτούτο Βιομηχανικής Μηχανικής της Καταλονίας στην Ισπανία. «Μόλις το αγγειακό σύστημα μπορεί να λειτουργήσει ξανά, αρχίζει να καθαρίζει την αμυλοειδή βήτα και άλλες επιβλαβείς ουσίες, επιτρέποντας στο σύνολο του συστήματος να επανακτήσει την ισορροπία του», συμπληρώνει.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα νανοσωματίδια ενεργοποιούν έναν μηχανισμό ανατροφοδότησης που επαναφέρει το μονοπάτι καθαρισμού σε φυσιολογικά επίπεδα, λειτουργώντας ουσιαστικά ως «διακόπτης επαναφοράς» που ξεκινά τη διαδικασία απομάκρυνσης των τοξικών ουσιών και αποκαθιστά την ισορροπία του αγγειακού συστήματος που διατηρεί τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου. «Η μελέτη μας έδειξε εξαιρετική αποτελεσματικότητα στην ταχεία απομάκρυνση της αμυλοειδούς βήτα, αποκαθιστώντας τη φυσιολογική λειτουργία του φραγμού αίματος-εγκεφάλου και οδηγώντας σε εντυπωσιακή αντιστροφή της παθολογίας του Αλτσχάιμερ», δήλωσε η ερευνήτρια του IBEC, Λορένα Ρουίζ Πέρες. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν τη Δευτέρα στο περιοδικό Signal Transduction and Targeted Therapy.
Ωστόσο, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι φραγμοί αίματος-εγκεφάλου των ανθρώπων είναι σημαντικά πιο πολύπλοκοι από εκείνους των ποντικών. Γι’ αυτόν τον λόγο, πολλές θεραπείες για ασθένειες του εγκεφάλου που δείχνουν υποσχόμενες σε ποντίκια δεν έχουν τα ίδια αποτελέσματα στους ανθρώπους.
