Οι σημερινές εξουσίες «αφήνουν να κάνουν τη δουλειά τους οι νόμοι του ήλιου;», ερωτάται ο Γιώργος Ανωμερίτης με αφορμή το νεόκοπο βιβλίο από τις εκδόσεις του ΟΛΠ με τίτλο: «Η ποιητική στην ποίηση του Νικηφόρου Βρεττάκου».
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΠ, ιδρυτής του Ιστορικού Αρχείου ΟΛΠ, πρώην υπουργός και συγγραφέας, ανέφερε σε συνέντευξή του στην Ελευθεροτυπία, «Απέναντι στο σκοτάδι των εξουσιών υπάρχουν οι στίχοι των ποιητών. Οι ποιητές δεν μπορούν να σιωπούν, γιατί είναι υπερασπιστές “του πόνου του Χριστού και του Ήλιου”. Μέσα από τους λυγμούς τους υπάρχει ο Παράδεισος».
Ακολουθεί απόσπασμα της συνέντευξης
-Μετά τον «Βρεττάκο του Πειραιά», η ανθολογία ποίησης του έργου του;
«Ο εορτασμός των εκατό χρόνων από τη γέννηση του Νικηφόρου Βρεττάκου, από τις Κροκεές Λακωνίας, μου έδωσε την ευκαιρία να ερευνήσω ένα ιδιαίτερο κομμάτι της ζωής του, αυτό της 17χρονης ζωής του στον Πειραιά και την εργασιακή σχέση της γυναίκας του Καλλιόπης Αποστολίδου-Βρεττάκου με τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς. Και τα δύο αυτά γεγονότα συνέθεταν βιβλιογραφικά κάτι καινούργιο στη διερεύνηση των πτυχών της πολυσήμαντης ζωής του σε δίσεκτους καιρούς. Δεν μπορούσα όμως ν’ αφήσω απ’ έξω την ποιητική του δουλειά, της οποίας το ενδιαφέρον μου εστιάστηκε στην αγωνία του για την ποίηση, μιας και σε 141 ποιήματά του αναρωτιέται συνεχώς και προσδιορίζει την έννοια της ποίησης».
-Ήταν μόνο ποιητής;
«Ο Βρεττάκος υπήρξε στρατευμένος στον αγώνα του καλού. Γι’ αυτό και ήταν αγωνιστής, άνθρωπος δηλαδή λεύτερος. Έγινε δημοτικός σύμβουλος Πειραιά και το έργο του για το θέατρο (Κατράκης, Ροντήρης) άφησε εποχή, όπως άλλωστε και η δουλειά του για τη Φιλαρμονική, το Δημοτικό Θέατρο, το Βεάκειο, το Ιστορικό Αρχείο και τη Δημοτική Πινακοθήκη. Ήταν ένας απλός υπάλληλος στην καθημερινή ζωή, μα και χτίστης ενός καλύτερου κόσμου, δημιουργός “υπήκοος πιστός του απάνω κόσμου”».
-Λείπει το ταλέντο του;
«Στην εποχή μας λείπουν πολλά. Όμως ο σπόρος του Βρεττάκου και των ποιητών της γενιάς του έχει φυτρώσει παντού. Κι ευτυχώς, γιατί αν κάτι πρέπει να προασπίσουμε σήμερα είναι η ιστορία μας, η γλώσσα μας, ο πολιτισμός μας και όχι φυσικά η εικονική οικονομία των άπληστων του πλούτου ούτε οι διεφθαρμένες εξουσίες των καταπιεστών. Ευτυχώς λοιπόν για τον τόπο μας που υπάρχουν οι νεότερες γενιές των ποιητών».
-«Ό,τι καλύτερο άκουσα (…) τα δάκρυα των απλών ανθρώπων και η σιωπή»;
«Ο ποιητής του Ήλιου, που γεννήθηκε μέσα στο φως, δεν ήταν ούτε τυφλός ούτε κουφός απέναντι στα όσα συνέβαιναν γύρω του. Με τη ζωή του και τους αγώνες του στάθηκε πάντα απέναντι στο άδικο, δεν σιώπησε ποτέ απέναντι στο έγκλημα κατά των ανθρώπινων αξιών και της φύσης. Δεν παραιτήθηκε ποτέ, γιατί ξεχείλιζε μαζί με τα δάκρυα μέσα του η ποίηση».
-Κάποιες πνευματικές ηγεσίες έγιναν πιόνια των εξουσιών;
«Οι ποιητές δεν μπορούν να ανήκουν σε συμβιβασμένες πνευματικές ηγεσίες, που γλείφουν χούντες και κάθε λογής εξουσίες. Η ποίηση είναι μια θεία λειτουργία στο ιερό του πολιτισμού και το ποίημα το αντίδωρο των ποιητών στους πιστούς του Λόγου. Ο ποιητής δεν συμβιβάζεται με τα “τέρατα του κόσμου”, τους απανταχού δανειστές μιας εικονικής οικονομίας».
-Η τυραννία της εποχής;
«Αποτυπώνεται στο “Ποτάμι Μπυές και τα εφτά ελεγεία” και στους “Δεινόσαυρους”, όταν γράφει για τις αγέλες των τεράτων, που με όπλα και εξωνήσεις εκπορθούν τη θέληση των λαών “συνεχίζουμε: Δεν παραιτιόμαστε…”, “Ο τέλειος φόνος που επιδιώκετε δεν θα φτάσει στην ποίηση”».
