Σαν σήμερα 29 Σεπτεμβρίου: Η μυστηριώδης εξαφάνιση του Ρούντολφ Ντίζελ – Οι θεωρίες γύρω από το θάνατό του

1547 – Μιγκέλ ντε Θερβάντες (Miguel de Cervantes), Ισπανός συγγραφέας, ποιητής και θεατρικός δημιουργός, που θεωρείται ο πατέρας του σύγχρονου μυθιστορήματος. Γεννημένος κοντά στη Μαδρίτη, έζησε πολυτάραχη ζωή ως στρατιώτης και αιχμάλωτος πριν στραφεί στη λογοτεχνία. Το αριστούργημά του, ο «Δον Κιχώτης» (1605–1615), σατιρίζει τα ιπποτικά μυθιστορήματα της εποχής, αλλά παράλληλα αναδεικνύει βαθιές αλήθειες για τον άνθρωπο, την ψευδαίσθηση και την πραγματικότητα. Το έργο του μεταφράστηκε σε δεκάδες γλώσσες και άσκησε τεράστια επίδραση στη δυτική λογοτεχνία, καθιστώντας τον Θερβάντες διαχρονικό σύμβολο του παγκόσμιου πολιτισμού.

1949 – Γιώργος Νταλάρας, Έλληνας τραγουδιστής και μουσικός, από τις πιο εμβληματικές φωνές του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού. Γεννήθηκε στην Κοκκινιά και ξεκίνησε τη δισκογραφική του πορεία στα τέλη της δεκαετίας του ’60, γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία με το τραγούδι «Προσμονή». Συνεργάστηκε με κορυφαίους συνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Σταύρος Κουγιουμτζής και ο Μάνος Λοΐζος, ερμηνεύοντας κομμάτια που άφησαν εποχή. Με ρεπερτόριο που αγκαλιάζει το λαϊκό, το έντεχνο, το ρεμπέτικο και το διεθνές τραγούδι, πραγματοποίησε μεγάλες συναυλίες σε όλο τον κόσμο. Η συμβολή του στη διάδοση της ελληνικής μουσικής διεθνώς τον καθιέρωσε ως ζωντανό θρύλο.

1957 – Σωκράτης Μάλαμας, Έλληνας τραγουδοποιός και ερμηνευτής, με ξεχωριστή πορεία στο έντεχνο και λαϊκό τραγούδι. Γεννήθηκε στη Στυλίδα Φθιώτιδας και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, όπου και διαμόρφωσε το καλλιτεχνικό του στίγμα. Από το πρώτο του άλμπουμ «Ασπρόμαυρες ιστορίες» (1989) μέχρι σήμερα, έχει δημιουργήσει έναν αυθεντικό μουσικό κόσμο, γεμάτο ποίηση, λυρισμό και κοινωνικούς προβληματισμούς. Συνεργάστηκε με σημαντικούς δημιουργούς, αλλά κυρίως στήριξε το προσωπικό του ρεπερτόριο, που αγαπήθηκε από το κοινό. Θεωρείται μια από τις πιο καθαρές φωνές της νεότερης ελληνικής μουσικής, με πιστό ακροατήριο και διαρκή παρουσία στη σκηνή.

1960 – Ιεροκλής Μιχαηλίδης, Έλληνας ηθοποιός, σκηνοθέτης και μουσικός, γεννημένος στη Θεσσαλονίκη. Έγινε ευρύτερα γνωστός μέσα από τηλεοπτικές σειρές όπως «Εγκλήματα» και «Το καφέ της Χαράς», όπου ξεχώρισε με το χιούμορ και την αμεσότητά του. Στο θέατρο και τον κινηματογράφο έχει παρουσιάσει ένα ευρύ φάσμα ρόλων, συνδυάζοντας το κωμικό με το δραματικό στοιχείο. Παράλληλα, δημιούργησε το μουσικό σχήμα «Ιεροκλής Μιχαηλίδης και οι Άγαμοι Θύται», που συνδύασε σάτιρα, μουσική και θέατρο, κερδίζοντας φανατικό κοινό. Αποτελεί μια πολυσχιδή προσωπικότητα του ελληνικού θεάτρου και της ψυχαγωγίας, με σταθερή παρουσία επί δεκαετίες.

1973 – Φοίβος Δεληβοριάς, Έλληνας τραγουδοποιός, συνθέτης και ερμηνευτής, με ξεχωριστή πορεία στο ελληνικό τραγούδι. Γεννήθηκε στην Αθήνα και σε ηλικία μόλις 15 ετών παρουσίασε το πρώτο του άλμπουμ με τη στήριξη του Διονύση Σαββόπουλου. Στα χρόνια που ακολούθησαν, ανέπτυξε έναν ιδιαίτερο μουσικό κόσμο, γεμάτο λυρισμό, τρυφερότητα αλλά και σατιρική διάθεση, σε τραγούδια που ισορροπούν ανάμεσα στο προσωπικό και το κοινωνικό σχόλιο. Με άλμπουμ όπως το «Καλλιθέα» και το «Αννα Δεντράκη», έγινε αγαπητός σε κοινό και κριτικούς. Η δημιουργικότητα και η συνέπειά του τον καθιέρωσαν ως μία από τις πιο σημαντικές φωνές της γενιάς του.

1902 – Εμίλ Ζολά (Émile Zola), Γάλλος συγγραφέας και δημοσιογράφος, από τις πιο εμβληματικές μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας και θεμελιωτής του νατουραλισμού. Γεννημένος το 1840 στο Παρίσι, άφησε πίσω του το μνημειώδες μυθιστορηματικό έργο «Οι Ρουγκόν-Μακάρ», μια τοιχογραφία της γαλλικής κοινωνίας του 19ου αιώνα. Τα έργα του, όπως «Η Ταβέρνα» και «Ζερμινάλ», ανέδειξαν τις κοινωνικές ανισότητες και την ανθρώπινη πάλη για αξιοπρέπεια. Παράλληλα, διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στην Υπόθεση Ντρέιφους με το ιστορικό του κείμενο «Κατηγορώ!», υπερασπιζόμενος τη δικαιοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο θάνατός του το 1902 σκόρπισε συγκίνηση στη Γαλλία και διεθνώς.

1913 – Ρούντολφ Ντίζελ (Rudolf Diesel), Γερμανός μηχανικός και εφευρέτης, γνωστός για την ανακάλυψη του κινητήρα ντίζελ, που άλλαξε ριζικά τη βιομηχανία και τις μεταφορές. Γεννημένος το 1858 στο Παρίσι, αφιέρωσε τη ζωή του στην αναζήτηση μιας πιο αποδοτικής και οικονομικής μηχανής από τον ατμό και τη βενζίνη. Η πατέντα του (1892) άνοιξε τον δρόμο για την εκτεταμένη χρήση του κινητήρα σε πλοία, τρένα, φορτηγά και εργοστάσια. Το 1913 εξαφανίστηκε μυστηριωδώς σε ταξίδι του προς τη Βρετανία· λίγες μέρες αργότερα το πτώμα του βρέθηκε στη Βόρεια Θάλασσα. Ο θάνατός του παραμένει αινιγματικός, με θεωρίες που μιλούν για βιομηχανική κατασκοπεία, πολιτική δολοφονία ή αυτοκτονία.

1927 – Βίλεμ Αϊντχόφεν (Willem Einthoven), Ολλανδός γιατρός και φυσιολόγος, ο άνθρωπος που το 1903 ανακάλυψε το ηλεκτροκαρδιογράφημα, μια από τις σημαντικότερες ιατρικές καινοτομίες του 20ού αιώνα. Η εφεύρεσή του επέτρεψε τη μελέτη της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς, δίνοντας στους γιατρούς τη δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης καρδιολογικών παθήσεων. Για το έργο του τιμήθηκε το 1924 με το Νόμπελ Ιατρικής, αναγνωριζόμενος ως πρωτοπόρος στην ιατρική έρευνα. Ο Αϊντχόφεν άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στην καρδιολογία, σώζοντας εκατομμύρια ζωές χάρη στην ανακάλυψή του.

1929 – Γιάννης Ψυχάρης, Έλληνας συγγραφέας, φιλόλογος και γλωσσολόγος, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του δημοτικισμού. Γεννημένος το 1854 στην Οδησσό, έζησε και εργάστηκε κυρίως στη Γαλλία, όπου διετέλεσε καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στη Σορβόννη. Το πιο γνωστό του έργο, το αυτοβιογραφικό «Το ταξίδι μου» (1888), υπήρξε μανιφέστο υπέρ της καθιέρωσης της δημοτικής γλώσσας, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις αλλά και ισχυρή απήχηση. Με το πάθος και την επιστημονική του κατάρτιση συνέβαλε καθοριστικά στη γλωσσική διαμάχη της εποχής, αφήνοντας βαθιά κληρονομιά στη νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία.

2010 – Τόνι Κέρτις (Tony Curtis), Αμερικανός ηθοποιός, ένας από τους πιο δημοφιλείς σταρ του Χόλιγουντ στη δεκαετία του ’50 και του ’60. Γεννημένος το 1925 στη Νέα Υόρκη ως Μπέρναρντ Σβάρτς, διέπρεψε σε ρόλους που συνδύαζαν γοητεία, χιούμορ και δραματική ένταση. Ξεχώρισε σε ταινίες όπως «Μερικοί το προτιμούν καυτό» (1959) του Μπίλι Γουάιλντερ, δίπλα στη Μέριλιν Μονρόε και τον Τζακ Λέμον, και «Η απόδραση των δώδεκα» (1958), που του χάρισε υποψηφιότητα για Όσκαρ. Με πάνω από 100 ταινίες στο ενεργητικό του, άφησε το αποτύπωμά του ως πολυδιάστατος ηθοποιός και σύμβολο του κλασικού αμερικανικού κινηματογράφου.