Σαν σήμερα, στις 11 Αυγούστου 1990, το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο καταδικάζει έξι άτομα, μεταξύ των οποίων και του αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών Νικολάου Αθανασόπουλου, για το διαβόητο σκάνδαλο του «γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού», ένα γεγονός που σημάδεψε την ελληνική πολιτική και διοικητική ζωή της μεταπολιτευτικής περιόδου.
Όλα ξεκίνησαν στις 8 Μαΐου 1986 όταν το φορτηγό πλοίο «Αλφονσίνα» κατέπλευσε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, φορτωμένο με 9.000 τόνους καλαμποκιού από το Κόπερ της Γιουγκοσλαβίας. Το ελληνικό δημόσιο έλαβε κέρδη από την υψηλή τιμή πώλησης και τις κοινοτικές επιδοτήσεις, αφού το καλαμπόκι βαφτίστηκε ως ελληνικό με πλαστά έγγραφα που έδειχναν ότι φορτώθηκε στην Καβάλα, ενώ στην πραγματικότητα ήταν εισαγόμενο. Οι εμπλεκόμενοι γλίτωναν έτσι την καταβολή αντισταθμιστικής εισφοράς ύψους 182εκ. δραχμών και ωφελούνταν από την καταβολή των κοινοτικών κονδυλίων.
Το νέο μαθεύτηκε γρήγορα στις Βρυξέλλες, πιθανώς ύστερα από καταγγελία. Στις 17 Αυγούστου 1986, κλιμάκιο της ΕΟΚ ήρθε στην Ελλάδα για να ελέγξει το βάσιμο της συναλλαγής, σκορπώντας ανησυχία στους κρατικούς μηχανισμούς. Οι ελληνικές αρχές διαβεβαίωσαν τους κοινοτικούς ελεγκτές ότι το καλαμπόκι ήταν ελληνικό, αλλά παράλληλα φρόντισαν να πλαστογραφήσουν μια σειρά έγγραφα για να τους παραπλανήσουν. Όλες αυτές οι ενέργειες έγιναν εν γνώσει του τότε αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Νίκου Αθανασόπουλου, που προερχόταν από τον εισαγγελικό κλάδο και το πολύ ισχυρό «αρκαδικό λόμπι» του ΠΑΣΟΚ.
Η ιστορία απέκτησε διαστάσεις όταν αποκαλύφθηκε η απάτη, οδηγώντας στη δίκη ενώπιον του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου. Στην απολογία του, ο Αθανασόπουλος ομολόγησε ότι κάλυψε την υπόθεση «για λόγους εθνικού συμφέροντος», χωρίς να κατονομάσει συνεργούς. Στην πολιτική κουλτούρα της χώρας έμεινε η περίφημη ατάκα που του αποδίδεται και την απηύθυνε σε Βέλγο αξιωματούχο της τότε ΕΟΚ: «Όταν εμείς οι Έλληνες χτίζαμε Παρθενώνες, εσείς οι βάρβαροι τρώγατε βελανίδια». Η φράση αυτή συνόψισε το κλίμα της εποχής και το πνεύμα αντιπαράθεσης με τους ευρωπαίους ελεγκτές, με έναν πρωταγωνιστή που δεν δίστασε να μεταφέρει την εθνική περηφάνια ακόμα και στις πιο αμφιλεγόμενες στιγμές.
Η ποινή φυλάκισης 3 ετών και 6 μηνών που επιβλήθηκε στον Νίκο Αθανασόπουλο – από την οποία εξέτισε τελικά 19 μήνες – αποτέλεσε σταθμό για την ποινική λογοδοσία πολιτικών προσώπων και σηματοδότησε μια νέα φάση στις σχέσεις του ελληνικού κράτους με την Ευρώπη.
Παρά την καταδίκη, ο Αθανασόπουλος δεν αποσύρθηκε από το πολιτικό προσκήνιο. Σε ηλικία 67 ετών, βρήκε στο πλευρό του μια ισχυρή μερίδα ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που τον θεωρούσαν θύμα πολιτικής δίωξης από τη «Δεξιά». Ο ίδιος υποστήριζε ότι η παραπομπή του ήταν προϊόν προσωπικής εχθρότητας, ιδιαίτερα από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, εξαιτίας του ρόλου του ως εισαγγελικού λειτουργού στο «ξήλωμα» του παρακράτους μετά τη δολοφονία Λαμπράκη.
Τον Σεπτέμβριο του 1990, ενώ ακόμη εξέτιε την ποινή του, εξελέγη στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ στο 2ο Συνέδριο του κόμματος. Στις εκλογές του 1993, με την επάνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, κέρδισε τη βουλευτική έδρα στη Β’ Αθηνών με 116.474 ψήφους. Η πολιτική του αποκατάσταση ολοκληρώθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1994, όταν η Βουλή – με την πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ – του απένειμε χάρη, κλείνοντας οριστικά το κεφάλαιο του διαβόητου σκανδάλου.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
480 π.Χ.: Διεξάγεται η Ναυμαχία του Αρτεμισίου παράλληλα με τη Μάχη των Θερμοπυλών, φέρνοντας αντιμέτωπο τον ενωμένο ελληνικό στόλο με την πανίσχυρη περσική αρμάδα. Παρά τις υπεράριθμες δυνάμεις των Περσών και τη σφοδρή κακοκαιρία, οι Έλληνες με τόλμη και επιμονή καταφέρνουν να αποτρέψουν την κυριαρχία του εχθρού στη θάλασσα. Η έκβαση παραμένει αμφίρροπη, αλλά η αντίσταση στον Αρτεμίσιο καθυστερεί την περσική προέλαση και δίνει χρόνο για την οργάνωση της συντριπτικής νίκης που θα ακολουθήσει στη Σαλαμίνα. Η ναυμαχία αυτή αποτελεί ορόσημο για τη σωτηρία της ελληνικής ανεξαρτησίας και χαράζει μια νέα πορεία στη ροή της Ιστορίας.
117: Ο Αδριανός ανέρχεται στον θρόνο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, εγκαινιάζοντας μια περίοδο ειρήνης και έργων, μεταξύ των οποίων και η κατασκευή του Παρθενώνα της Ρώμης, του Πανθέου.
1716: Σφοδρή κακοκαιρία με αστραπές, κεραυνούς και καταρρακτώδη βροχή πλήττει τον τουρκικό στόλο που πολιορκεί την Κέρκυρα κατά τον μεγάλο Οθωμανικό-Βενετικό πόλεμο. Η καταιγίδα, που ξεσπά στις 11 Αυγούστου και βυθίζει ή καταστρέφει δεκάδες πλοία των Οθωμανών, αποδίδεται από τους κατοίκους της Κέρκυρας σε θαυματουργή παρέμβαση του Αγίου Σπυρίδωνος, προστάτη του νησιού. Ο πανικός και οι τεράστιες απώλειες αναγκάζουν τους Οθωμανούς να λύσουν την πολιορκία, δίνοντας τέλος στην απειλή και καθιερώνοντας τη θεσμική λιτανεία του Αγίου κάθε χρόνο στις 11 Αυγούστου για να τιμηθεί το σωτήριο «θαύμα». Η νίκη αυτή θεωρείται κομβικής σημασίας για την προστασία της Δυτικής Ευρώπης και παραμένει ζωντανή στη συλλογική μνήμη των Κερκυραίων ως ένδειξη πίστης και ελπίδας.
1875: Ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ εκφωνεί στη Βουλή τον «Λόγο του Θρόνου», διακηρύσσοντας την Αρχή της Δεδηλωμένης. Η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης θα δίνεται πλέον μόνο σε όποιον διαθέτει την πλειοψηφία της Βουλής, σύμφωνα με το κείμενο του Χαρίλαου Τρικούπη.
1934: Στην ομοσπονδιακή φυλακή του Αλκατράζ μεταφέρονται οι πρώτοι κρατούμενοι. Το νησί-φυλακή θα φιλοξενήσει διαβόητους εγκληματίες, όπως τον Αλ Καπόνε, έως το κλείσιμό του το 1963.
1961: Ο Νικίτα Χρουστσόφ εξαπολύει απειλές κατά της Ελλάδας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα στοχοποιήσει βάσεις του ΝΑΤΟ. Ο Έλληνας πρέσβης του υπενθυμίζει το αδιανόητο της καταστροφής της Ακρόπολης, λαμβάνοντας κυνική απάντηση.
1962: Η Σοβιετική Ένωση στέλνει εικόνες από το διάστημα μέσω τηλεόρασης, σε μια εντυπωσιακή επίδειξη τεχνολογικής υπεροχής κατά τον Ψυχρό Πόλεμο.
1983: Η Αργυρώ Χουδεστανάκη διορίζεται στο Πρωτοδικείο Πειραιά, ως η πρώτη Ελληνίδα εισαγγελέας στην ιστορία της χώρας.
1988: Ο Οσάμα Μπιν Λάντεν ιδρύει την τρομοκρατική οργάνωση Αλ Κάιντα («al-Qaeda»), οργανώνοντας βετεράνους του αφγανικού πολέμου σε ένα δίκτυο που στοχεύει στη διεθνή τρομοκρατία και την παγκόσμια τζιχάντ. Η Αλ Κάιντα εξελίσσεται γρήγορα σε ένα από τα πιο επικίνδυνα τρομοκρατικά δίκτυα, με πρωταγωνιστικό ρόλο σε πολύνεκρες επιθέσεις ανά τον πλανήτη: από τις βομβιστικές επιθέσεις σε αμερικανικές πρεσβείες στην Αφρική (1998), μέχρι το χτύπημα στο αμερικανικό πολεμικό πλοίο USS Cole (2000), και φυσικά την κορυφαία τρομοκρατική ενέργεια της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Την ημέρα εκείνη, μέλη της Αλ Κάιντα καταλαμβάνουν και συντρίβουν αεροπλάνα στους Δίδυμους Πύργους και στο Πεντάγωνο, σκοτώνοντας σχεδόν 3.000 ανθρώπους και αλλάζοντας για πάντα την παγκόσμια ιστορία και τον τρόπο αντιμετώπισης της τρομοκρατίας.
1990: Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο καταδικάζει έξι άτομα για το διαβόητο σκάνδαλο του «γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού». Κεντρική φιγούρα είναι ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Αθανασόπουλος, ο οποίος κρίθηκε ένοχος και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 3 ετών και 6 μηνών (έμεινε τελικά στη φυλακή για 19 μήνες). Η υπόθεση αφορά την ελληνοποίηση εισαγόμενου γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού από την κρατική εταιρεία ITCO, ώστε να εισπραχτούν παρανόμως κοινοτικές επιδοτήσεις. Το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε μετά από έλεγχο της ΕΟΚ, οδηγώντας τόσο στη δίκη όσο και στην επιβολή προστίμου εκατοντάδων εκατομμυρίων δραχμών στο ελληνικό Δημόσιο.
1996: Στην Πράσινη Γραμμή της Κύπρου, ο 24χρονος Ελληνοκύπριος Τάσος Ισαάκ ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου από Τούρκους Γκρίζους Λύκους, Τουρκοκύπριους αστυνομικούς και πολίτες, τη στιγμή που προσπαθεί να βοηθήσει εγκλωβισμένο συμπατριώτη σε ειρηνική αντικατοχική πορεία στη νεκρή ζώνη της Δερύνειας, στην Αμμόχωστο. Το φρικιαστικό έγκλημα εκτυλίσσεται μπροστά στις κάμερες και μέλη της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ, που δεν παρεμβαίνουν, ενώ η αγριότητα του λιντσαρίσματος προκαλεί σοκ και οργή στον ελληνισμό, συγκλονίζοντας την Κύπρο και την Ελλάδα. Η δολοφονία Ισαάκ γίνεται σύμβολο της αντίστασης κατά της τουρκικής κατοχής και η κηδεία του, τρεις μέρες αργότερα, γράφει μία από τις πιο δραματικές σελίδες της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας, καθώς η σύζυγός του είναι έγκυος στο πρώτο τους παιδί.
2003: Το ΝΑΤΟ αναλαμβάνει για πρώτη φορά στη 54χρονη ιστορία του τη διοίκηση μεγάλης επιχείρησης εκτός Ευρώπης, αναλαμβάνοντας την ειρηνευτική δύναμη στο Αφγανιστάν.
2011: Ο Τζορτζ Σόρος προειδοποιεί ότι «χωρίς ευρωομόλογα η Ευρωζώνη θα καταρρεύσει», πυροδοτώντας πολιτικές και οικονομικές συζητήσεις στις Βρυξέλλες.
2021: Έρευνα του BBC αποκαλύπτει τη δράση της ρωσικής ομάδας Wagner σε εγκλήματα πολέμου, με εκτελέσεις αιχμαλώτων και αμάχων, καθώς και χρήση ναρκών σε κατοικημένες περιοχές.
Γεννήσεις
1950 – Στήβεν Βόζνιακ (Stephen Gary Wozniak), Αμερικανός επιστήμονας πληροφορικής, ηλεκτρονικός μηχανικός και προγραμματιστής, γεννημένος στις 11 Αυγούστου στο Σαν Χοσέ της Καλιφόρνια. Μαζί με τον Στηβ Τζομπς και τον Ρόναλντ Γουέιν συνίδρυσε την Apple το 1976, επαναστατώντας την αγορά με τον σχεδιασμό των Apple I και Apple II – των πρώτων προσιτών προσωπικών υπολογιστών που άλλαξαν την τεχνολογία.
1953 – Χαλκ Χόγκαν (Hulk Hogan), Αμερικανός παλαιστής και ηθοποιός, γεννημένος ως Terry Gene Bollea στην Augusta της Georgia στις 11 Αυγούστου. Θρύλος του wrestling, απογειώθηκε τη δεκαετία του ’80 με το φαινόμενο «Hulkamania», κατακτώντας έξι φορές τον τίτλο WWE Champion και έξι φορές WCW Champion.
1965 – Βαϊόλα Ντέιβις (Viola Davis), Αμερικανίδα ηθοποιός και παραγωγός, γεννημένη στις 11 Αυγούστου στο Μάθιους της Νότιας Καρολίνα. Μεγάλωσε σε οικογένεια εργατών και σπούδασε στη φημισμένη σχολή Juilliard. Διακρίθηκε στο θέατρο με δύο βραβεία Τόνι (King Hedley II, Fences) και κατέκτησε το Όσκαρ Β΄ Γυναικείου Ρόλου με το «Εμπόδια».
1979 – Αγγελική Δαλιάνη, Ελληνίδα ηθοποιός και επιχειρηματίας, γεννημένη στις 11 Αυγούστου στην Αθήνα με καταγωγή από Καλαμάτα. Ξεκίνησε ως δημοσιογράφος, αλλά έγινε πανελλήνια γνωστή το 2007–08 μέσα από τον πρωταγωνιστικό ρόλο της στη σειρά «Μαρία η άσχημη».
1983 – Κρις Χέμσγουορθ (Chris Hemsworth), Αυστραλός ηθοποιός που γεννήθηκε στη Μελβούρνη στις 11 Αυγούστου. Ξεκίνησε ως Κιμ Χάιντ στη δημοφιλή αυστραλιανή σειρά «Home and Away» και διεθνοποιήθηκε με τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Thor στη σειρά ταινιών της Marvel, που τον καθιέρωσε ως έναν από τους πιο ακριβοπληρωμένους ηθοποιούς στον κόσμο.
Θάνατοι
1956 – Τζάκσον Πόλοκ (Jackson Pollock), εμβληματικός Αμερικανός ζωγράφος και θεμελιωτής του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, γεννημένος στο Γουαϊόμινγκ το 1912. Καθιερώθηκε με την καινοτόμα «drip technique» («τεχνική σταξίματος») που άλλαξε την ιστορία της τέχνης, μετατρέποντας τον καμβά σε πεδίο δράσης («action painting»). Απέκτησε παγκόσμια φήμη αλλά πάλεψε με τον αλκοολισμό και προσωπικές κρίσεις.
1996 – Τάσος Ισαάκ, Κύπριος ακτιβιστής και μοτοσικλετιστής από το Παραλίμνι, δολοφονήθηκε βάναυσα στις 11 Αυγούστου στη Νεκρή Ζώνη της Δερύνειας, στη διάρκεια αντικατοχικής πορείας. Σε ηλικία 24 ετών, επιχείρησε να βοηθήσει συμπατριώτη του που δεχόταν επίθεση, αλλά λιντσαρίστηκε μέχρι θανάτου από όχλο Τουρκοκυπρίων εθνικιστών και μέλη της οργάνωσης «Γκρίζοι Λύκοι», μπροστά στα μάτια της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης που δεν επενέβη. Ο θάνατός του συγκλόνισε την Κύπρο και έγινε σύμβολο για τον αγώνα ενάντια στην κατοχή, ενώ λίγες μέρες αργότερα δολοφονήθηκε ο εξάδελφός του, Σολωμός Σολωμού.
2014 – Ρόμπιν Ουίλιαμς (Robin Williams), εμβληματικός Αμερικανός ηθοποιός και κωμικός, γεννημένος το 1951 στο Σικάγο. Έγινε διάσημος με τον ρόλο του εξωγήινου Μορκ στη σειρά «Mork & Mindy», ενώ σφράγισε το Χόλιγουντ με δυναμικές ερμηνείες σε ταινίες όπως «Good Morning, Vietnam», «Dead Poets Society», «Mrs. Doubtfire» και «Good Will Hunting» (Όσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου). Ξεχώρισε για την αφοπλιστική του αυτοσχεδιαστική δεινότητα και την συγκινητική μεταμόρφωση σε δραματικούς και κωμικούς ρόλους. Πάλεψε με προβλήματα υγείας και απεβίωσε στις 11 Αυγούστου 2014, σε ηλικία 63 ετών, αφήνοντας ανεκτίμητη παρακαταθήκη στην παγκόσμια ψυχαγωγία.
Εορτολόγιο
Ήρων, Ιππόλυτος, Λαυρέντιος, Λώρα
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Παγκόσμια Ημέρα Steelpan
