Ένα θετικό φαινόμενο των τελευταίων ετών, και ειδικά το 2022, είναι ότι η Ελλάδα ενισχύει τον ρόλο της στη διεθνή αγορά εξοχικών και πολυτελών κατοικιών, μια αγοράς που ξεπερνάει σε παγκόσμιο επίπεδο το 1 τρις ευρώ. Ενώ αναπτύσσεται τόσο η αγορά 2η κατοικίας πχ εξοχικής αλλά και 1η κατοικίας. Η παρουσία της Ελλάδας ως τόπος προορισμού επενδύσεων πολυτελών και εξοχικών κατοικιών ενισχύεται λόγω των σημαντικών και πολλών πλεονεκτημάτων της όπως: η θέση, η ατέλειωτή άνετα προσβάσιμη ακτογραμμή, τα πολλά πανέμορφα νησιά, ο καιρός, η κορυφαία εστίαση, το επίπεδο εξυπηρέτησης, η υψηλή αξία του προσωπικού, το κορυφαίο επίπεδο ποιότητας κατασκευής, το υψηλό επίπεδο ασφαλείας και οι βελτιωμένες κτιριακές, οδικές και τεχνολογικές υποδομές.

Επίσης η ελληνική αγορά ακινήτων προσφέρει προϊόντα ποικίλλων χαρακτηριστικών από κατοικίες σε υπέροχα νησιά και παραθαλάσσιες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας, αστικά διαμερίσματα αλλά και ακίνητα στη θάλασσα ή στο βουνό. Για τους περισσότερους ενδιαφερομένους από το εξωτερικό, οι τιμές των 3.500-4000€/τμ και άνω δεν είναι απαγορευτικές, ειδικά σε σύγκριση με τις χώρες της Ευρώπης και της Ασίας, ειδικά για ακίνητα κορυφαίας ποιότητας κατασκευής ενεργειακής κλάσης Α. Παράλληλα το πρόγραμμα visa είναι ακόμη ανταγωνιστικό παρά τις πρόσφατες αλλαγές και αυξήσεις του ελαχίστου ορίου αγοράς ακινήτων, ενώ και πρόσβαση στην χώρα είναι πλήρης κα άνετη, είτε αεροπορικά είτε οδικά ή μέσω θαλάσσης.

Ειδικότερα, η υψηλή ποιότητα και η βτεχνογνωσία κατασκευής στην Ελλάδα είναι σημαντικά πλεονεκτήματα. Οι νεόδμητες κατασκευές είναι υποχρεωτικά, βάσει νομοθεσίας, ενεργειακής κλάσης Α με όλες τις προδιαγραφές μονώσεων, κουφωμάτων, συστημάτων ψύξης και θέρμανσης και πλέον πολλές με αυτονομία ηλεκτρισμού μέσω φωτοβολταικών συστημάτων και όλες τις προδιαγραφές σύγχρονου εξοπλισμού (φωτισμός, κουζίνα,wc, κλπ.). Το υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας των μηχανικών και εξειδικευμένων τεχνικών συνεργείων είναι μια εγγύηση. Η διαχρονική επένδυση στην Ελλάδα και η πολυετής εμπειρία στην αγορά κατασκευών είναι παράγοντες ασφάλειας ποιότητας για τους σύγχρονους διεθνείς επενδυτές. Επίσης η παράλληλη ανάπτυξη της αγοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων και του τουρισμού γενικά στην Ελλάδα επηρεάζει την ζήτηση για εξοχικές κατοικίες και πολυτελής κατοικίες. Η Ελλάδα με την δυναμική τουριστική καμπάνια της και την αύξηση των αφίξεων και επισκεπτών από το 2016 και μετά (με εξαίρεση τα έτη της πανδημίας) έχει παράλληλα καταφέρει χιλιάδες επισκέπτες διακοπών να επανέρχονται ως επενδυτές αγοραστές 2ης κατοικίας τους, από πολλές χώρες όπως κεντρική και βόρεια Ευρώπη, ΗΠΑ, ΚΙΝΑ, κλπ. Άρα η ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος, ειδικά υψηλότερων εισοδημάτων και καλύτερης ποιότητας, ενισχύει σε 2ο χρόνο την ζήτηση για 2η εξοχική κατοικία και κατ’ επέκταση πολυτελούς κατοικίας.

Όμως, η δυναμική ενεργός ζήτηση για αγορά εξοχικής και πολυτελούς κατοικίας είναι μια αιτία αύξησης των τιμών πώλησης κατοικιών αλλά παράλληλα και ένα παράγοντας που οδηγεί τελικά στην απομάκρυνση της μάζας των μικρομεσαίων Ελλήνων από την αγορά κατοικίας, αφού τα εισοδήματα και αποταμιεύσεις του δεν τους επιτρέπουν την επένδυση σε κατοικίες υψηλών τιμών άνω των 3.500€ ανά τμ. Είναι μια επίπτωση που πρέπει η πολιτεία να αντιμετωπίσει με ένα πλέγμα μέτρων όπως επιδοτήσεις, κίνητρα επενδύσεων και ανακαίνισης κατοικιών, δημιουργία προσφοράς με αξιοποίηση κενών κατοικιών, κοινωνική αντιπαροχή, κλπ.

Η διεθνής ζήτηση είναι σημαντική για την ελληνική αγορά ακινήτων και απαιτούνται πολιτικές ενίσχυσης εκτός από τα υφιστάμενα κίνητρα όπως visa, απαλλαγές φόρων, κλπ. Οι υψηλότατες τιμές των νεόδμητων ακινήτων α ποιότητας και ενεργειακής κλάσης δεν σημαίνει ότι δικαιολογούν μια γενική αύξηση των ζητούμενων τιμών όλων των ακινήτων κατοικίας, ειδικά αυτών παλαιότητας χωρίς σύγχρονες προδιαγραφές. Υπάρχουν στις πραγματικότητα πολλές ταχύτητες στην αγορά ακινήτων. Το 2023 φαίνεται ότι θα είναι έτος προσαρμογής για τις κατοικίες χωρίς σύγχρονες προδιαγραφές που δεν καλύπτουν τις απαιτήσεις τις διεθνούς ζήτησης. Λογικό φαινόμενο αφού έτσι θα αποφευχθεί μια ανεπιθύμητη φούσκα υπερβολικής αύξησης ζητούμενων τιμών χωρίς αντίκρισμα και πτώση των συναλλαγών συμφωνιών στη μαζική αγορά ακινήτων. Οι ρεαλιστικοί πωλητές, ειδικά τα φυσικά πρόσωπα, καλό είναι να προσαρμοστούν σε εφικτές προσδοκίες και δικαιολογημένες τιμές, ειδικά εάν το ακίνητο τους δεν αφορά διεθνή ζήτηση. Ενώ οι ενδιαφερόμενοι και επενδυτές, και οι Έλληνες, με καλή έρευνα αγοράς και την υποστήριξη ειδικών, θα έχουν τη δυνατότητα για καλές αγορές και αποδόσεις. Να μην ξεχνάμε άλλωστε η αγορά ακινήτων, και η Ελληνική, είναι για μακροπρόθεσμες υπεραξίες και πάντα η λογική win-win δίνει θετικό αποτέλεσμα. Για αυτό η διεθνής ζήτησης πρέπει να είναι παράγοντας ενίσχυσης της αγοράς και όχι έμμεσα αποκλεισμού της μάζας των μικρομεσαίων συμπολιτών μας.

Ο Μάνος Κρανίδης είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, CEO KRAMA PROPERTY, ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ-ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ, Μέλος Διοικητικού Συμβουλίου ΠΟΜΙΔΑ, Δημοτικός Σύμβουλος Χαλανδρίου, Επικεφαλής Χαλάνδρι Ορίζοντας 2023, Υποψήφιος Δήμαρχος