Σε ετοιμότητα βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Το σενάριο επέκτασης της σύρραξης Ισραήλ – Ιράν έχει ήδη ενεργοποιήσει τα «κέντρα παρακολούθησης κινδύνων» στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με τα πρώτα σήματα να δείχνουν έξι κρίσιμα μέτωπα.
Αν και δεν προβλέπονται, προς το παρόν, ανατροπές στο πακέτο των φορολογικών ελαφρύνσεων, ειδικά για τη μεσαία τάξη, που θα παρουσιαστούν στη ΔΕΘ ο κίνδυνος να μπει φρένο στην αναπτυξιακή δυναμική είναι υπαρκτός.
Ο λογαριασμός εξαρτάται από τη διάρκεια και την ένταση της κρίσης. «Η ελληνική οικονομία παραμένει σθεναρή και ανθεκτική παρά το ασταθές διεθνές πλαίσιο, το οποίο χαρακτηρίζεται από συνθήκες γεωπολιτικής ρευστότητας και εμπορικού ανταγωνισμού» δήλωσε χθες (20/6) από το Λουξεμβούργο μετά τη συνεδρίαση του ECOFIN προσθέτοντας ότι «είμαστε προσηλωμένοι στη δημοσιονομική πειθαρχία, στις μεταρρυθμίσεις, καθώς και στη συστηματική δουλειά για τη δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος για διεθνείς και εγχώριες επενδύσεις» τόνισε και πρόσθεσε ότι «αυτά αποτελούν θεμέλιο της ανθεκτικότητας και μοχλό ανάπτυξης».
Εξι κίνδυνοι
Οι κίνδυνοι για την ελληνική οικονομία από την ανάφλεξη στη Μ. Ανατολή αφορούν τους εξής τομείς :
1. Ενέργεια. Οι διεθνείς τιμές σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο έχουν αρχίσει ήδη να «τσιμπάνε», και κάθε νέο επεισόδιο στη Μέση Ανατολή σπρώχνει τις αγορές ψηλότερα. Ο Κυριάκος Πιερρακάκης, χαρακτηρίζοντας «στρατηγικό στόχο» την ευρωπαϊκή ενεργειακή αυτονομία, επισημαίνει την «ανάγκη μείωσης του ενεργειακού κόστους, κάτι το οποίο είναι κρίσιμο τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τις επιχειρήσεις».
2. Πληθωρισμός. Ο πληθωρισμός επιτάχυνε στο 2,5% τον Μάιο (από 2% τον Απρίλιο), με αυξήσεις σε βασικά αγαθά όπως με αυξήσεις σε βασικά είδη διατροφής προϊόντα όπως ψωμί, γάλα, φρούτα και καφέ, σε λογαριασμούς ρεύματος κατά 18%, στο φυσικό αέριο 11,1% και στα ενοίκια κατά 10,9%.
3. Ανάπτυξη. Το βασικό σενάριο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προβλέπει 2,3% αύξηση του ΑΕΠ για το 2025. Όμως, αν η κρίση επιμείνει και οι τιμές της ενέργειας κρατηθούν ψηλά, η ανάπτυξη μπορεί να προσγειωθεί σε χαμηλότερα επίπεδα με την Optima Bank να προειδοποιεί για απώλειες 0,7% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση.
4. Εξαγωγές. Οι ελληνικές εξαγωγές προς το Ισραήλ άγγιξαν το 1 δισ. ευρώ το 2024. Η παράταση της κρίσης φέρνει αβεβαιότητα στις εμπορικές ροές, άνοδο κόστους και καθυστερήσεις. Εισαγωγικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στη βιομηχανία και μεταποίηση, κινδυνεύουν με ελλείψεις πρώτων υλών και αυξημένες τιμές.
5. Τουρισμός. Το Ισραήλ συγκαταλέγεται στις πιο δυναμικές τουριστικές αγορές για την Ελλάδα. Τα έσοδα από Ισραηλινούς τουρίστες έφτασαν τα 621 εκατ. ευρώ το 2024. Η σύρραξη, όμως, λειτουργεί αποτρεπτικά για το τουριστικό ρεύμα. Η τουριστική βιομηχανία, που προσφέρει σχεδόν 1 στα 4 ευρώ του ΑΕΠ, παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις στη Μ. Ανατολή.6. Ναυτιλία. Με το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου να διακινείται μέσω των Στενών του Ορμούζ, η ελληνική ναυτιλία βρίσκεται αντιμέτωπη με πλέγμα παρενεργειών. Περαιτέρω επιδείνωση της κρίσης μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση ασφαλίστρων, διαφοροποίηση δρομολογίων και εμπλοκές σε μεταφορές υγρών καυσίμων με αρνητικό αντίκτυπο στα έσοδα των ναυτιλιακών εταιρειών ιδίως στους τομείς των τάνκερ και των φορτηγών πλοίων.
