Πάνες μίας χρήσης ή υφασμάτινες; Αυτό το δίλημμα αντιμετωπίζουν όλα τα ζευγάρια όταν μαθαίνουν πως σύντομα θα γίνουν γονείς. Ποια από τις δύο λύσεις όμως είναι η καλύτερη;

Για όποιον δεν έχει πρόβλημα να πλένει, οι υφασμάτινες πάνες αποτελούν πλέον ελκυστική επιλογή, όπως αντικατοπτρίζεται και στην αύξηση των πωλήσεών τους κατά 25%-50% στις ΗΠΑ, μια τάση που περνά και στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Διατίθενται σε πολλά χρώματα και χαριτωμένα σχέδια, η παραμάνα έχει πια αντικατασταθεί από βέλκρο το γνωστό «σκρατς»- ενώ μακροπρόθεσμα αποδεικνύονται πολύ οικονομικότερες αφού ναι μεν η καθεμία στοιχίζει όσο ένα μεγάλο πακέτο αναλώσιμες πάνες, όμως μερικές δεκάδες πάνινες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά και ξανά μέχρι το παιδί να εκπαιδευτεί στην τουαλέτα.

Υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο ένα μωρό χρειάζεται περίπου 6.000 πάνες τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Φανταστείτε σε πόσο πλαστικό και… οργανικά απόβλητα μεταφράζεται αυτός ο αριθμός. Και γι’ αυτό το λόγο πολλοί δηλώνουν φανατικοί των υφασμάτινων πανών. «Τις χρησιμοποιώ ήδη τρεις εβδομάδες και τις έχω αγαπήσει», γράφει μια Αμερικανίδα blogger. «Είναι τόσο καλύτερες για το μωρό και για το περιβάλλον! Χαίρομαι που τις προτίμησα». Όπως εξηγεί η Νάταλι Ντελ-Κόντε Μόρις, οι πάνες αυτές είναι καλύτερες, κατά την άποψή της, γιατί το βρέφος εκτίθεται σε λιγότερα χημικά και επιπλέον η ίδια εξοικονομεί αρκετά χρήματα.

Σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε το 2005 για λογαριασμό της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος της Βρετανίας, η χρήση και των δύο ειδών πάνας έχει τις ίδιες επιπτώσεις για το περιβάλλον, εάν στο «αποτύπωμα» των υφασμάτινων ληφθεί υπόψη το νερό και το απορρυπαντικό που χρησιμοποιούνται για το -προφανώς συχνό- πλύσιμό τους. Από την άλλη, έχει υπολογιστεί ότι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, περίπου 18-28 δισεκατομμύρια πλαστικές πάνες, που αποσυντίθενται πολύ δύσκολα, καταλήγουν κάθε χρόνο στις χωματερές, αποτελώντας μάλιστα ένα πολύ σημαντικό ποσοστό του συνολικού όγκου των απορριμάτων. Ακόμη και πάνες μιας χρήσης που διαφημίζονται ως «πράσινες» και περιέχουν μεγαλύτερο ποσοστό βιοδιασπώμενων υλικών, χρειάζονται χρόνια για να αποσυντεθούν.

Τα αποτελέσματα της έρευνας συμφωνούν με αυτά αμερικανικής μελέτης -για λογαριασμό πολυεθνικής, στα προϊόντα της οποίας συγκαταλέγεται και μια από τις γνωστότερες μάρκες πανών- κατά την οποία για το πλύσιμο μιας πάνας καθ’ όλη τη διάρκεια της «ζωής» της απαιτείται η εξαπλάσια ποσότητα νερού που χρειάστηκε για να φτιαχτεί μια πάνα μιας χρήσης.

Τα συμπεράσματα και των δύο ερευνών βρέθηκαν στο στόχαστρο οικολογικών οργανώσεων, με το Περιβαλλοντικό Δίκτυο Γυναικών να επισημαίνει εμμέσως πλην σαφώς ότι ενθαρρύνουν τους γονείς να προτιμήσουν τις «πιο βολικές» πάνες μιας χρήσης, κάνοντάς τους να πιστεύουν ότι είναι και πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Εξάλλου, επισημαίνουν, δεν λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι τα πλυντήρια που κατασκευάζονται σήμερα είναι πολύ πιο αποδοτικά σε σχέση με παλαιότερα, συνεπώς καταναλώνουν λιγότερο νερό για να καθαριστούν οι πάνες.

Ποια είναι λοιπόν η πιο «πράσινη» επιλογή; Μήπως, όπως και στα αυτοκίνητα, είναι ένα… υβρίδιο; Τα τελευταία χρόνια, κάποιες εταιρίες κυκλοφορούν πάνες με υφασμάτινο κάλυμμα που πλένεται και με απορροφητικό «πυρήνα» από 100% βιοδιασπώμενο υλικό – σε κάποιες περιπτώσεις χωρίς καθόλου πλαστικό- που μετά τη χρήση μπορεί να αφαιρεθεί, να πεταχτεί στα σκουπίδια και να αντικατασταθεί με ένα νέο.

Για όσους μπερδεύτηκαν ακόμη περισσότερο, μια Αγγλίδα μαμά δίνει τη συμβουλή της σε πρόσφατη επιστολή της στους Τάιμς του Λονδίνου: «οι δυσκολίες της ανατροφής ενός μωρού είναι από μόνες τους μεγάλες και δεν χρειάζεται σε αυτές να προστεθεί η πίεση του να σου λένε ότι δεν είσαι φιλικός προς το περιβάλλον. Θα πρέπει απλώς να επιλέξουμε και από εκεί και πέρα να κάνουμε ό,τι μπορούμε (για το περιβάλλον)».