Η Εθνική Λυρική Σκηνή ολοκληρώνει την καλλιτεχνική περίοδο 2024/25 με τον Ριγολέττο, το σκοτεινό αριστούργημα του Τζουζέππε Βέρντι, σε μουσική διεύθυνση Ντέρρικ Ινόεϊ και σκηνοθεσία Κατερίνα Ευαγγελάτου.
Ο «Ριγολέττος» είναι μία από τις δημοφιλέστερες όπερες του ρεπερτορίου. Στο έργο αυτό, ο Βέρντι αλλάζει σελίδα στη συνθετική του διαδρομή και παρουσιάζει μία σύνθεση με ξεκάθαρο στίγμα και αυξημένη διάθεση για πειραματισμό. Οι μεταπτώσεις ανάμεσα σε λυρικές και δραματικές σκηνές εξασφαλίζουν τη διαρκή ροή της υπόθεσης με μεγάλη ταχύτητα. Η ιστορία μιλά για τον έρωτα της Τζίλντας, κόρης του καμπούρη αυλικού γελωτοποιού Ριγολέττο, για τον έκλυτο Δούκα της Μάντοβας, ο οποίος της παρουσιάζεται ως φτωχός φοιτητής. Προκειμένου να εκδικηθεί για τη χαμένη τιμή της κόρης του, ο Ριγολέττο καταστρώνει τη δολοφονία του Δούκα. Ανακαλύπτοντας τα σχέδια του πατέρα της, η Τζίλντα αποφασίζει να σώσει τον αγαπημένο της και να θυσιαστεί, παίρνοντας τη θέση του.
Τη σκηνοθεσία της παραγωγής, η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία το καλοκαίρι του 2022 στο Ηρώδειο, υπογράφει η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου Κατερίνα Ευαγγελάτου, η οποία επιλέγει να φωτίσει την αντιφατική, σκοτεινή προσωπικότητα του χαρακτήρα του Ριγολέττο, μεταφέροντας την ιστορία του έργου στη διεφθαρμένη κοινωνία της ιταλικής επαρχίας της δεκαετίας του 1980. Η σκηνοθέτιδα σημειώνει για τη σκηνοθετική της προσέγγιση: «Ο κύκλος βίας που περιγράφει ο Βέρντι στον Ριγολέττο μεταφέρεται στον μικρόκοσμο της ιταλικής επαρχίας της δεκαετίας του 1980, όπου το οργανωμένο έγκλημα κυριαρχεί. Η διαφθορά, τα εγκλήματα και οι βιασμοί είναι το πραγματικό πρόσωπο μιας κοινωνίας θρησκόληπτης, συντηρητικής και προληπτικής».
Το σκηνικό υπογράφει η Εύα Μανιδάκη, τα κοστούμια ο Άλαν Χράνιτελ, τη χορογραφία και κινησιολογία η Πατρίσια Απέργη και τους φωτισμούς η Ελευθερία Ντεκώ. Την αναβίωση της σκηνοθεσίας υπογράφει ο Ίων Κεσούλης και της χορογραφίας και κινησιολογίας ο Ηλίας Χατζηγεωργίου. Την Ορχήστρα της ΕΛΣ διευθύνει ο διεθνώς διακεκριμένος μαέστρος Ντέρρικ Ινόεϊ. Ο γεννημένος στον Καναδά αρχιμουσικός έχει συνεργαστεί επανειλημμένα με τη Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης, τη Φιλαρμονική του Λονδίνου, τη Νέα Φιλαρμονική της Ιαπωνίας, τις όπερες της Νίκαιας και της Νυρεμβέργης, τη Φιλαρμονική του Μόντε Κάρλο κ.ά. Στον ρόλο του τίτλου συναντάμε τους σπουδαίους Έλληνες βαρύτονους Δημήτρη Πλατανιά (27, 30/7) και Τάση Χριστογιαννόπουλο (29, 31/7).
Ο Ριγολέττος με μια ματιά
Ο συνθέτης: Ο Τζουζέππε Βέρντι, ο διασημότερος συνθέτης του ιταλικού ρομαντισμού, γεννήθηκε στο Λε Ρόνκολε της βόρειας Ιταλίας το 1813 και πέθανε στο Μιλάνο το 1901. Σπούδασε μουσική στο επαρχιακό Μπουσσέτο και στη συνέχεια στο Μιλάνο. Τα πρώτα του έργα γράφτηκαν μέσα στο επαναστατικό κλίμα της εποχής, απηχώντας ιδεολογικά τον αγώνα για την απελευθέρωση των ιταλικών κρατιδίων από τους Αυστριακούς και την ενοποίησή τους σε κυρίαρχη χώρα.
Η ενασχόληση του Βέρντι με την πολιτική τον ανέδειξε σε εθνικό σύμβολο. Ως ακροστιχίδα το σύνθημα Viva Verdi σήμαινε «Ζήτω ο Βίκτωρ Εμμανουήλ βασιλιάς της Ιταλίας» (Viva Vittorio Emanuele Re D’Italia). Το 1861 ο συνθέτης εξελέγη μέλος του πρώτου ιταλικού κοινοβουλίου. Διασημότερες όπερές του είναι οι Ναμπούκκο (1842), Ριγολέττο (1851), Ο τροβαδούρος (1853), Τραβιάτα (1853), Η δύναμη του πεπρωμένου (1862), Αΐντα (1871), Οθέλλος (1887) και Φάλσταφ (1893). Με τη μουσική του ο Βέρντι εξέφρασε σε αισθητικό επίπεδο το πνεύμα του ώριμου ρομαντισμού και σε πολιτικό επίπεδο την επιθυμία των συμπατριωτών του να δουν την Ιταλία ελεύθερη και ενωμένη. Αγαπήθηκε από ιδιαίτερα πλατύ κοινό και απέκτησε εξαρχής δημοτικότητα που παραμένει αμείωτη μέχρι σήμερα. Στις ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες του 19ου αιώνα, ο Βέρντι υπήρξε ο συνθέτης που έζησε εκείνη τη μοναδική στιγμή στην ιστορία της μουσικής κατά την οποία η υψηλή τέχνη έγινε ταυτόχρονα και λαϊκή.
Το έργο: Το τρίπρακτο μελόδραμα Ριγολέττο είναι εμπνευσμένο από το θεατρικό Ο βασιλιάς διασκεδάζει (1832) του Βικτόρ Ουγκό. Το ποιητικό κείμενο υπογράφει ο Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε.
Πρεμιέρες: Ο Ριγολέττο πρωτοπαρουσιάστηκε στο Θέατρο Ο Φοίνικας της Βενετίας στις 11 Μαρτίου 1851. Στην Ελλάδα αναφέρεται παράσταση της όπερας το 1852 στην υπό βρετανική προστασία Κέρκυρα και στις 28 Οκτωβρίου 1853 στην Αθήνα, σε ιταλική γλώσσα. Στο ρεπερτόριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ο Ριγολέττο περιλήφθηκε τον Ιανουάριο του 1948, όταν δόθηκε σε μουσική διεύθυνση του Λεωνίδα Ζώρα και σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Πέρση, με τον Ευάγγελο Μαγκλιβέρα στον κεντρικό ρόλο, τον Αντώνη Δελένδα ως Δούκα και τη Φραντσέσκα Νικήτα ως Τζίλντα.
Ταυτότητα παράστασης
Ριγολέττος Τζουζέππε Βέρντι
27, 29, 30, 31 Ιουλίου 2025 | Ώρα έναρξης: 21.00
Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
Μουσική διεύθυνση: Ντέρρικ Ινόεϊ
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου
Αναβίωση σκηνοθεσίας: Ίων Κεσούλης
Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη
Κοστούμια: Άλαν Χράνιτελ
Χορογραφία, κινησιολογία: Πατρίσια Απέργη
Αναβίωση χορογραφίας: Ηλίας Χατζηγεωργίου
Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ
Διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Δούκας της Μάντοβας: Λιπαρίτ Αβετισιάν (27, 30/7) / Αντρέι Ντανίλοφ (29, 31/7)
Ριγολέττος: Δημήτρης Πλατανιάς (27, 30/7) / Τάσης Χριστογιαννόπουλος (29, 31/7)
Τζίλντα: Νίνα Μινασιάν (27, 30/7) / Χριστίνα Πουλίτση (29, 31/7)
Σπαραφουτσίλε: Πέτρος Μαγουλάς (27, 30/7) / Τίμος Σιρλαντζής (29, 31/7)
Μανταλένα: Οξάνα Βόλκοβα
Τζοβάννα: Χρυσάνθη Σπιτάδη
Κόμης του Μοντερόνε: Μαξίμ Κλονόφσκι
Μαρούλλο: Νίκος Κοτενίδης
Ματτέο Μπόρσα: Γιάννης Καλύβας
Κόμης του Τσεπράνο: Γιώργος Ματθαιακάκης
Κόμησσα του Τσεπράνο: Διαμάντη Κριτσωτάκη
Δεσμοφύλακας: Ιωάννης Κοντέλλης
Ακόλουθος: Αιμιλία Τσιμιδάκη
Με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Η παράσταση συστήνεται για ηλικίες άνω των 12 ετών.
Τιμές εισιτηρίων: €25, €35, €45, €55, €60, €90, €110/Φοιτητικό, παιδικό: €15 / ΑΜΕΑ: δωρεάν
Προπώληση εισιτηρίων: more.com, Ταμεία της ΕΛΣ και στα εκδοτήρια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου.
Πληροφορίες: Ταμεία ΕΛΣ (2130885700, καθημερινά 9.00-21.00)
