Η Γαλλία εισέρχεται σε νέα πολιτική κρίση αφού ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού ρίσκαρε με μια ψήφο εμπιστοσύνης, χωρίς πολλές ελπίδες για άμεση λύση στα προβλήματα των δημόσιων οικονομικών της χώρας, είτε με νέο σχηματισμό κυβέρνησης είτε με πρόωρες βουλευτικές εκλογές, όπως αναφέρει το πρακτορείο Reuters.
Οι γαλλικές αγορές κατέρρευσαν μετά την αιφνιδιαστική απόφαση του Μπαϊρού τη Δευτέρα να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στις 8 Σεπτεμβρίου για το σχέδιο μείωσης του χρέους. Τα κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης έσπευσαν να δηλώσουν ότι θα καταψηφίσουν εκείνον και την κυβέρνηση μειοψηφίας του, γεγονός που σημαίνει ότι είναι σχεδόν βέβαιο πως θα πέσει, εκτός εάν υπάρξει μια συμφωνία -κάτι που η αντιπολίτευση αποκλείει.
Ο υπουργός Εσωτερικών Μπρουνό Ρεταγιό, επικεφαλής των συντηρητικών Ρεπουμπλικανών, δήλωσε ότι θα ήταν «ανεύθυνο» και «ενάντια στα συμφέροντα της Γαλλίας» να πέσει η κυβέρνηση. Άλλοι διαφώνησαν.
Το ακροδεξιό Εθνικό Ράλι είπε ότι ο Μπαϊρού ουσιαστικά ανακοίνωσε το τέλος της κυβέρνησής του. Το κόμμα της Μαρίν Λεπέν ζητά τώρα από τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές.
Η Γαλλία ίσως χρειαστεί διάσωση από το ΔΝΤ, προειδοποιεί ο υπουργός Οικονομικών
Εξάλλου, ο Εξάλλου, ο υπουργός Οικονομικών της χώρας προειδοποίησε πως η Γαλλία κινδυνεύει να ζητήσει βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), καθώς η κυβέρνησή της βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης.
«Βρισκόμαστε στο επίκεντρο της μάχης», δήλωσε ο Ερίκ Λομπάρ στο ραδιόφωνο France Inter.
Όταν ρωτήθηκε σχετικά με τις ανησυχίες ότι μια πιθανή κατάρρευση της κυβέρνησης θα μπορούσε να οδηγήσει στην εμπλοκή του ΔΝΤ, ο Λομπάρ απάντησε: «Αυτός είναι ένας κίνδυνος που βρίσκεται μπροστά μας. Είναι ένας κίνδυνος που θα θέλαμε να αποφύγουμε και που πρέπει να αποφύγουμε, αλλά δεν μπορώ να σας πω ότι αυτός ο κίνδυνος δεν υπάρχει».
Η Γαλλία πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στη δική μου κυβέρνηση ή το «χάος», λέει ο Μπαϊρού
Ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού προειδοποίησε τους ψηφοφόρους ότι η ανατροπή της κυβέρνησής του θα βυθίσει τη χώρα σε πολιτικό χάος και οικονομική καταστροφή, όπως έγραψε το Politico.
Στις πρώτες του δημόσιες δηλώσεις μετά την αιφνιδιαστική ανακοίνωση, ο Μπαϊρού είπε ότι ο γαλλικός λαός έχει 13 ημέρες για να αποφασίσει «αν θα σταθεί με το μέρος του χάους ή με το μέρος της συνείδησης και της ευθύνης».
«Δεν θα αποδράσουμε από τις ευθύνες μας», είπε ο Μπαϊρού σε εκδήλωση που οργάνωσε μία από τις μεγαλύτερες συνδικαλιστικές οργανώσεις της Γαλλίας, η CFDT. Ο Μπαϊρού προσπαθεί να πείσει τους βουλευτές να στηρίξουν ένα αντιδημοφιλές πακέτο περικοπών ύψους 43,8 δισ. ευρώ, με στόχο τον περιορισμό του ελλείμματος της χώρας.
Με την απόφασή του να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης δύο ημέρες πριν από την προγραμματισμένη πανεθνική απεργία και δύο εβδομάδες πριν επιστρέψουν οι βουλευτές στη δουλειά τους, ο Μπαϊρού ρισκάρει υπολογίζοντας ότι οι βουλευτές θα συμφωνήσουν τουλάχιστον πως η δυσχερής οικονομική κατάσταση της Γαλλίας πρέπει να διορθωθεί.
Ο προϋπολογισμός του Μπαϊρού για το 2026 περιλαμβάνει δισεκατομμύρια ευρώ σε περικοπές, με στόχο να καθησυχάσει τους πιστωτές και να μειώσει το έλλειμμα από το 5,8% του ΑΕΠ φέτος στο 4,6% το 2026 -και στη συνέχεια στο 3% έως το 2029, σύμφωνα με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ψήφος εμπιστοσύνης πριν από μεγάλες διαδηλώσεις στη Γαλλία – Ξυπνούν μνήμες από τα «κίτρινα γιλέκα»
Οι Σοσιαλιστές, των οποίων η στάση θα είναι καθοριστική, δήλωσαν επίσης ότι θα καταψηφίσουν τον Μπαϊρού.
«Χρειαζόμαστε διαφορετικό πρωθυπουργό και, κυρίως, διαφορετική πολιτική», έγραψε ο επικεφαλής βουλευτής των Σοσιαλιστών, Μπόρις Βαγιό, στο Χ.
Η ψήφος εμπιστοσύνης θα πραγματοποιηθεί δύο ημέρες πριν από διαδηλώσεις που έχουν προγραμματιστεί μέσω κοινωνικών δικτύων και στηρίζονται από αριστερά κόμματα και συνδικάτα, ξυπνώντας μνήμες από την εξέγερση των «κίτρινων γιλέκων» το 2018 για τις τιμές καυσίμων και το κόστος ζωής.
«Εκτός αν ο Φρανσουά Μπαϊρού επιβεβαιωθεί στη θέση του –κάτι που σήμερα μοιάζει απίθανο– θα μπούμε σε μια νέα φάση αποσταθεροποίησης», προειδοποίησε ο αναλυτής Ζαν-Ντανιέλ Λεβί, προβλέποντας αρνητικές συνέπειες για την οικονομία και τη διεθνή εικόνα της Γαλλίας.
Τι ακολουθεί;
Σύμφωνα με πηγή κοντά στον Μπαϊρού, η κυβέρνηση είναι ανοιχτή σε διαπραγματεύσεις για λεπτομέρειες του προϋπολογισμού, αλλά παραμένει αμετακίνητη στην ανάγκη δημοσιονομικής περιστολής. Ο ίδιος γνώριζε ότι θα κατατεθεί τελικά πρόταση δυσπιστίας και αποφάσισε να κινηθεί προληπτικά, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες.
Αν η κυβέρνηση πέσει, ο Μακρόν μπορεί είτε να ορίσει αμέσως νέο πρωθυπουργό είτε να αφήσει τον Μπαϊρού ως υπηρεσιακό, ή να καλέσει πρόωρες εκλογές. Πηγή υπουργείου εκτιμά ότι πιθανότερο είναι να διορίσει νέο πρωθυπουργό.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Ζεράλντ Νταρμανέν είπε στη France 2 ότι, παρότι αναζητούν συμβιβασμό, «δεν μπορεί να αποκλείσει» ένα νέο, δαπανηρό σενάριο διάλυσης της Βουλής.
Ο Μακρόν, ο μόνος που μπορεί να διαλύσει το κοινοβούλιο, δεν έχει ακόμη σχολιάσει επίσημα. Πέρυσι είχε χάσει τον τότε πρωθυπουργό Μισέλ Μπαρνιέ μετά από ψήφο δυσπιστίας για τον προϋπολογισμό, μόλις τρεις μήνες μετά τις πρόωρες εκλογές του Ιουλίου. Το 2024, όταν είχε καλέσει πρόωρες εκλογές, το αποτέλεσμα ήταν μια ακόμα πιο κατακερματισμένη Βουλή.
Πάντως, σύμφωνα με κύκλους του Ελιζέ, ο Μακρόν «παραμένει στην ίδια θέση» όπως και τις προηγούμενες εβδομάδες.
Όπως αναφέρουν οι κύκλοι, «δεν επιθυμεί» να προχωρήσει σε νέα διάλυση της Εθνοσυνέλευσης, αλλά «δεν θα στερηθεί εκ των προτέρων» ενός δικαιώματος που του παρέχει το Σύνταγμα, εφόσον θεωρηθεί αναγκαίο.
Επικείμενες αναταράξεις
Ακόμη κι αν προκηρυχθούν εκλογές, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η νέα Βουλή θα παραμείνει διχασμένη, χωρίς σαφή πλειοψηφία για καμία παράταξη.
«Η απόφαση του Γάλλου πρωθυπουργού να ζητήσει πρόωρη ψήφο εμπιστοσύνης πιθανότατα θα οδηγήσει στην αντικατάστασή του ή (λιγότερο πιθανό) σε νέες βουλευτικές εκλογές», ανέφεραν αναλυτές της Capital Economics. «Σε κάθε περίπτωση, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας θα παραμείνει πολύ πάνω από το επίπεδο που απαιτείται για σταθεροποίηση του χρέους».
Ο δείκτης CAC40 κατέγραψε πτώση σχεδόν 2% το πρωί της Τρίτης, μετά το -1,6% της Δευτέρας. Οι τραπεζικοί κολοσσοί BNP Paribas και Societe Generale βυθίστηκαν πάνω από 6% έκαστος.
Παράλληλα, οι αποδόσεις των 10ετών γαλλικών ομολόγων εκτινάχθηκαν στο 3,53%, στο υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο, πριν σταθεροποιηθούν στο 3,50%. Ισχυρά πλήγματα υπέστησαν και οι γαλλικές τράπεζες Société Générale και Crédit Agricole.
Τα τελευταία χρόνια, χρηματοπιστωτικοί θεσμοί και οίκοι αξιολόγησης έχουν επανειλημμένα καλέσει τη Γαλλία να περιορίσει τις δημόσιες δαπάνες, εκφράζοντας ανησυχίες ότι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης θα μπορούσε να αντιμετωπίσει κρίση χρέους.