Έναν ολόκληρο χρόνο χωρίς κανέναν θάνατο από τροχαίο δυστύχημα κατέγραψε το Ελσίνκι, σύμφωνα με ανακοίνωση των δημοτικών αρχών της φινλανδικής πρωτεύουσας. Το αποτέλεσμα χαρακτηρίζεται εντυπωσιακό, ειδικά για μια ευρωπαϊκή μητρόπολη, τη στιγμή που τα τροχαία εξακολουθούν να προκαλούν εκατοντάδες απώλειες ζωών στις πόλεις της Ε.Ε.
Σύμφωνα με το Politico παρά τη μείωση των θανάτων από τροχαία στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 3% το 2024, το πρόβλημα παραμένει έντονο σε πολλές αστικές περιοχές. Το 2023, περισσότεροι από 7.800 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία στις πόλεις της Ε.Ε. — 55 στο Βερολίνο και 9 στην περιοχή των Βρυξελλών.
Το Ελσίνκι, με πληθυσμό κάτω των 690.000 κατοίκων αλλά περισσότερους από 1,5 εκατομμύριο καθημερινούς να μετακινούνται στην ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή, εφαρμόζει εδώ και χρόνια συστηματικές πολιτικές για την οδική ασφάλεια.
Καθοριστική η μείωση του ορίου ταχύτητας
Όπως εξήγησε ο Ρόνι Ούτριαϊνεν, συγκοινωνιολόγος του δήμου, ο περιορισμός της ταχύτητας αποτέλεσε έναν από τους βασικότερους παράγοντες για την επίτευξη του μηδενικού αριθμού θυμάτων. Από το 2021, το όριο ταχύτητας περιορίστηκε στα 30 χλμ/ώρα σε κεντρικές και οικιστικές περιοχές. Η αλλαγή αυτή συνοδεύτηκε από την τοποθέτηση 70 καμερών ελέγχου και την εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής «Vision Zero», με στόχο την πλήρη εξάλειψη τροχαίων θανάτων και σοβαρών τραυματισμών.
Τα δεδομένα του φινλανδικού φορέα οδικής ασφάλειας Liikenneturva δείχνουν συνεχή μείωση στους θανάτους από τροχαία στην πόλη.
Πόλη σχεδιασμένη για πεζούς και ποδηλάτες
Από το 2019, όταν το Ελσίνκι δεν είχε κανένα θύμα πεζό ή ποδηλάτη από τροχαία, οι τοπικές αρχές εφάρμοσαν μακροπρόθεσμες πολιτικές βιώσιμης κινητικότητας. Στενότεροι δρόμοι, δενδροφυτεύσεις και έξυπνος αστικός σχεδιασμός ενίσχυσαν την προσοχή των οδηγών. Παράλληλα, η πόλη επένδυσε σε υποδομές για πεζούς και ποδηλάτες, με πάνω από 1.500 χλμ. ποδηλατοδρόμων, καθώς και σε μέσα μεταφοράς χαμηλών εκπομπών και αυτόνομα λεωφορεία.
Οι αλλαγές αυτές συνέβαλαν στη μείωση της χρήσης αυτοκινήτου και κατ’ επέκταση στη δραστική μείωση σοβαρών ατυχημάτων. Από το 2003 έως το 2023, οι τραυματισμοί από τροχαία στην πόλη μειώθηκαν από 727 σε μόλις 14.
Πρότυπο για την Ευρώπη
Η επιτυχία του Ελσίνκι έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον των ευρωπαϊκών αρχών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των θανάτων από τροχαία κατά 50% μέχρι το 2030, ωστόσο, όπως σημείωσε πρόσφατα ο Επίτροπος Μεταφορών Απόστολος Τζιτζικώστας, τα περισσότερα κράτη-μέλη δεν βρίσκονται εντός χρονοδιαγράμματος.
Το μοντέλο του Ελσίνκι αποδεικνύει ότι με στοχευμένες πολιτικές, έξυπνο σχεδιασμό και επενδύσεις στις εναλλακτικές μορφές μετακίνησης, ακόμη και μεγάλες πόλεις μπορούν να επιτύχουν το φαινομενικά ακατόρθωτο: μηδενικούς θανάτους στους δρόμους τους.
