Η ραγδαία εξάπλωση των κατασκευασμένων πορνογραφικών εικόνων (deepfake porn) της ποπ τραγουδίστριας Τέιλορ Σούιφτ ανατροφοδότησε τις εκκλήσεις, για αυστηρή νομοθεσία για την αντιμετώπιση της έκρηξης της σεξουαλικής κακοποίησης που διευκολύνεται από την τεχνητή νοημοσύνη.

Οι εικόνες – οι οποίες αντέγραφαν το πρόσωπο της Σουίφτ στο σώμα μιας άλλης γυναίκας – προσέλκυσαν δεκάδες εκατομμύρια προβολές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την περασμένη εβδομάδα, σε μια υπόθεση που ένας δικηγόρος χαρακτήρισε ως τη μεγαλύτερη που έχει συμβεί μέχρι σήμερα.

Οι παραποιημένες εικόνες της αμερικανίδας ποπ σταρ κυκλοφορούσαν κυρίως στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης X, παλαιότερα γνωστό ως Twitter αλλά και στο Telegram. Μία φωτογραφία, που δείχνει την τραγουδίστρια να ποζάρει σε σεξουαλικά προκλητική στάση, προβλήθηκε 47 εκατομμύρια φορές πριν κατέβει από τις κοινωνικές πλατφόρμες.

Υπήρξαν εικασίες στα μέσα ενημέρωσης ότι το μουσικό είδωλο θα μπορούσε να κινηθεί νομικά, αλλά δεδομένης της περιορισμένης νομοθεσίας γύρω από την deepfake πορνογραφία δεν είναι σαφές πώς θα μπορούσε να το κάνει αυτό.

Το Reuters περιγράφει ποιοι νόμοι υπάρχουν και γιατί είναι τόσο δύσκολο να ασκηθεί μήνυση.

Ενώ οι πολιτικοί ανησυχούν για το ενδεχόμενο οι κατασκευασμένες εικόνες και βίντεο να αλλοιώσουν τις εκλογές, η συντριπτική πλειοψηφία των deepfakes είναι πορνό με γυναίκες χωρίς συναίνεση.

Τα πρώτα τέτοια κλιπ μοιράστηκαν στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Reddit το 2017. Σήμερα υπάρχουν πολλές εφαρμογές που επιτρέπουν στον καθένα να φτιάξει deepfakes με μία μόνο φωτογραφία και χωρίς καμία τεχνογνωσία.

«Το πιο ανησυχητικό είναι πως πολλοί πιστεύουν ότι είναι αστείο ή πιστεύουν πως δεν είναι και τόσο σοβαρό επειδή σε κάποιες περιπτώσεις τα αποτελέσματα δεν είναι τόσο ρεαλιστικά. Δεν καταλαβαίνουν ότι για τα θύματα αυτό είναι πραγματικά επώδυνο και τρομακτικό», ανέφερε στο Euronews Next, ο Χένρι Άντερ, ειδικός στη γενετική τεχνητή νοημοσύνη.

Και καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται και γίνεται ευρύτερα διαθέσιμη, η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη. Όλο και περισσότερες γυναίκες πέφτουν θύματα και εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες για τις κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις.

Περισσότερα από 144.000 κλιπ – πάνω από 14.000 ώρες υλικού – δημοσιεύτηκαν πέρυσι στους κύριους ιστότοπους για deepfake πορνό, σύμφωνα με την Genevieve Oh. Η έρευνα δείχνει ότι υπήρξαν περισσότερες από 4,2 δισεκατομμύρια προβολές σε αυτούς τους ιστότοπους από το 2017.

Τέιλορ Σουίφτ

Είναι παράνομο το deepfake πορνό;

Πολύ λίγες χώρες έχουν νόμους σχετικά με την deepfake πορνογραφία, αν και καμία δεν χρησιμοποιεί αυτόν τον όρο. Σε αυτές περιλαμβάνονται η Αυστραλία, η Νότια Αφρική και η Βρετανία, όπου ο νέος νόμος περί διαδικτυακής ασφάλειας προβλέπει μέγιστη ποινή φυλάκισης δύο ετών.

Στη Νότια Κορέα, όπου οι αστέρες της K-pop υπήρξαν συχνός στόχος, η ποινή για την παραγωγή deepfake πορνό με σκοπό το κέρδος είναι έως και επτά χρόνια φυλάκιση.

Η Κολομβία και ο Καναδάς είναι μεταξύ άλλων χωρών που εξετάζουν τη θέσπιση νομοθεσίας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν σχετικό νόμο. Περίπου 10 πολιτείες έχουν εισάγει ένα συνονθύλευμα νομοθεσίας, αλλά ορισμένες, όπως η Καλιφόρνια, δεν έχουν ποινικοποιήσει το deepfake porn και προβλέπουν μόνο αστικές αγωγές.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε την υπόθεση της Σουίφτ ως «ανησυχητική» και η εκπρόσωπος Karine Jean-Pierre δήλωσε ότι το Κογκρέσο θα πρέπει να λάβει νομοθετικά μέτρα.

Την Τρίτη, μια διακομματική ομάδα Αμερικανών γερουσιαστών παρουσίασε νομοσχέδιο που θα επιτρέπει στα θύματα εικόνων ή βίντεο deepfake porn να μηνύουν αυτούς που τα παράγουν και τα διανέμουν.

Τι εμποδίζει τη δικαιοσύνη

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η ανακάλυψη του δημιουργού των κλιπ, καθώς οι χρησιμοποιούν εικονικά ιδιωτικά δίκτυα (VPN) για να κρύψουν την ταυτότητά τους.

Το να πεισθεί η αστυνομία να λάβει σοβαρά υπόψη της μια υπόθεση αποτελεί επίσης πρόκληση. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις γυναικών που έχουν καταγγείλει deepfake πορνό και ισχυρίζονται ότι οι αστυνομικοί έχουν γελάσει με τις καταγγελίες τους ή τους είπαν να κλείσουν τους υπολογιστές τους.

Δεδομένης της παγκόσμιας φύσης του προβλήματος, η οργάνωση για τα δικαιώματα Equality Now δήλωσε ότι οι χώρες θα πρέπει να συνεργαστούν και να διασφαλίσουν ότι οι νόμοι συνοδεύονται από κατάλληλη εκπαίδευση των υπηρεσιών επιβολής του νόμου.

Τα αποδεικτικά στοιχεία είναι ένα άλλο εμπόδιο. Για τις περισσότερες γυναίκες η πρώτη προτεραιότητα είναι να αφαιρεθεί το περιεχόμενο. Αυτό δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά αν καταφέρουν να το κατεβάσουν, θα χάσουν την απόδειξη ότι υπήρχε.

Έχει κάνει κανείς μήνυση;

Δικηγόροι δήλωσαν στο Reuters ότι δεν γνωρίζουν καμία υπόθεση μήνυσης για deep fake πορνογραφία στις ΗΠΑ ή αλλού.

Η Σκάρλετ Γιόχανσον, συχνός στόχος των deepfakes, εξέτασε το ενδεχόμενο νομικής δράσης πριν από μερικά χρόνια, αλλά αποφάσισε να μην προχωρήσει.

Η Αμερικανίδα δικηγόρος Carrie Goldberg δήλωσε ότι είχε βοηθήσει αρκετές διασημότητες να κατεβάσουν το deepfake υλικό, αλλά καμία δεν είχε προσφύγει στα δικαστήρια.

Μια YouTuber, η οποία χρησιμοποιεί το όνομα Gibi, δήλωσε στο Reuters ότι δυσκολεύτηκε απίστευτα να ασκήσει αγωγή εναντίον ενός άνδρα που είχε δημιουργήσει deepfakes της ίδιας και άλλων γυναικών, συμπεριλαμβανομένων φοιτητριών του κολεγίου στο οποίο φοιτούσε.

Αν και η Gibi έχει συγκεντρώσει ένα σωρό αποδεικτικά στοιχεία, θεωρούσε απίθανο να προχωρήσει η υπόθεση. «Θα κόστιζε απλώς απίστευτα πολύ χρόνο και χρήμα για να χάσουμε πιθανότατα λόγω της έλλειψης νόμων (γύρω από αυτό)», δήλωσε.

Ποιος νόμους θα μπορούσε να αξιοποιήσει η Τέιλορ Σουίφτ

Ακόμη δεν υπάρχει επίσημη τοποθέτηση από την ομάδα της Σούιφτ και η ίδια δεν θέλησε να προβεί σε κάποιο σχόλιο σχετικά με αν εξετάζει το ενδεχόμενο νομικών ενεργειών. Ωστόσο αν αποφάσιζε να το κάνει, η προσέγγισή της θα εξαρτιόταν από την πολιτεία στην οποία διέμενε νόμιμα.

Η τραγουδίστρια έχει σπίτια στο Τενεσί, τη Νέα Υόρκη και την Καλιφόρνια, σύμφωνα με δημοσιεύματα. Το Τενεσί δεν έχει νόμο σχετικά με το deepfake porn, αλλά η Νέα Υόρκη και η Καλιφόρνια έχουν.

Νομικοί εμπειρογνώμονες δήλωσαν ότι εκτός από το deepfake porn μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν άλλες νομοθεσίες, συμπεριλαμβανομένων των νόμων περί πνευματικών δικαιωμάτων, δυσφήμισης, παραβίασης της ιδιωτικής ζωής, υπεξαίρεσης εικόνας και διαδικτυακής παρακολούθησης.

Αλλά αυτό δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ σε δικαστήριο. Στην περίπτωση της Σουίφτ, οι δικηγόροι δήλωσαν ότι οι δημιουργοί θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ότι οι εικόνες δεν αποτελούν παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων επειδή είχαν υποστεί μεγάλη τροποποίηση.

Ορισμένοι σχολιαστές πρότειναν ότι η Σουίφτ θα μπορούσε να μηνύσει το X και άλλα κοινωνικά δίκτυα που επέτρεψαν τη διάδοση των εικόνων.

Τι πρέπει να κάνει κάποιος εάν πέσει θύμα

Γενικά θα πρέπει να αποφεύγεται η δημοσιοποίηση και η παροχή σε τρίτους προσωπικών και ευαίσθητων φωτογραφιών ή βίντεο. Ιδιαίτερα με άγνωστα άτομα.

► Αναφορά του περιεχομένου εάν διακινείται μέσω πλατφόρμας ώστε να αφαιρεθεί άμεσα. Μια συμβουλή είναι να κρατηθούν ορισμένα αποδεικτικά στοιχεία της εγκληματικής πράξης

► Καταγγελία στις αρμόδιες αστυνομικές υπηρεσίες (Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος) και κατάθεση μήνυσης κατά του δράστη εάν είναι δυνατόν

► Μην απαντήσετε σε απειλές ή αιτήματα του δράστη για καταβολή χρηματικού ποσού

► Ζητήστε ψυχολογική υποστήριξη και επικοινωνήστε το πρόβλημα στους δικούς σας ανθρώπους

Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος με τους ακόλουθους τρόπους: