Η Αθήνα εισέρχεται πλέον επίσημα στη φάση οργάνωσης για την ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δεύτερο εξάμηνο του 2027, μετά και την υπερψήφιση του νομοσχεδίου που προβλέπει τη σύσταση του Γραφείου Ελληνικής Προεδρίας. Η κυβέρνηση ανεβάζει ταχύτητα, βλέποντας ότι έχει μπροστά της μια περίοδο εξαιρετικά απαιτητική για την Ευρώπη και καθοριστική για τη χώρα μας. Η ελληνική προεδρία συμπίπτει χρονικά με τη λήψη αποφάσεων για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, δηλαδή τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης της περιόδου 2028 – 2034, και η βαρύτητα αυτής της συγκυρίας δεν περνά απαρατήρητη από κανέναν.
Παρά την έντονη κινητικότητα γύρω από τα ευρωπαϊκά θέματα, στο Υπουργείο Εξωτερικών φαίνεται ότι δίνεται αυτή τη στιγμή ιδιαίτερη έμφαση στη διαμόρφωση της ατζέντας που θα προωθήσει η Ελλάδα στη διάρκεια της προεδρίας της. Στόχος της ηγεσίας του ΥΠΕΞ είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης, ενός πραγματικού master plan, που θα συγκεντρώνει όλες τις προτάσεις των υπουργείων και θα χαράσσει ξεκάθαρη στρατηγική για το πώς η Ελλάδα θα αξιοποιήσει τον θεσμικό της ρόλο στο ευρωπαϊκό τραπέζι.
Ανάμεσα στις βασικές ελληνικές προτάσεις, που ήδη έχουν τεθεί υπό επεξεργασία, ξεχωρίζει η πρωτοβουλία για τα Δυτικά Βαλκάνια. Ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έχει επισημάνει επανειλημμένα ότι η περιοχή βρίσκεται σε περίοδο γεωπολιτικής αστάθειας και αυξημένων εντάσεων, γεγονός που καθιστά αναγκαία την ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής έξι χωρών: της Αλβανίας, της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, του Κοσόβου, του Μαυροβουνίου και της Σερβίας. Η κυβέρνηση θεωρεί ότι η χώρα μας μπορεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο δίνοντας νέα ώθηση στην προοπτική ένταξης, ιδιαίτερα σε μια στιγμή που οι τοπικοί εθνικισμοί και οι περιφερειακές τριβές δυσχεραίνουν τις εξελίξεις.
Δεν αποκλείεται μάλιστα το ζήτημα της προεδρίας να αναδειχθεί σε κεντρικό θέμα και της ελληνικής προεκλογικής περιόδου την άνοιξη του 2027. Αν όλα εξελιχθούν σύμφωνα με τον σχεδιασμό, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα θέσει ξεκάθαρα στο επίκεντρο το ποιος θα ηγηθεί αυτής της εθνικής προσπάθειας σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον που αλλάζει διαρκώς και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα διαμορφωθεί σε τρία χρόνια από σήμερα.
Τα μεγάλα κεφάλαια που θα απασχολήσουν αναπόφευκτα την ελληνική προεδρία είναι έξι
Σε κάθε περίπτωση, τα μεγάλα κεφάλαια που θα απασχολήσουν αναπόφευκτα την ελληνική προεδρία είναι έξι: η οικονομία και η δημοσιονομική σταθερότητα, η ευρωπαϊκή άμυνα, η μελλοντική πορεία της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, η συνοχή μεταξύ των κρατών-μελών και φυσικά η διεύρυνση στα Δυτικά Βαλκάνια, με Αλβανία και Μαυροβούνιο να θεωρούνται πιο ώριμες υποψήφιες χώρες.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η εσωτερική οργάνωση της ελληνικής προεδρίας. Με την ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου από τη Βουλή, δημιουργείται ένα αυτοτελές Γραφείο Ελληνικής Προεδρίας που «θα είναι αρμόδιο για τον προγραμματισμό, τον συντονισμό και την προώθηση των δράσεων για την αποτελεσματική προετοιμασία και διοργάνωση της Προεδρίας κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2027, καθώς και για τη συνεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς αναφορικά με τα εν λόγω θέματα», σύμφωνα με τον νέο νόμο.
Στο Γραφείο προβλέπεται να τοποθετηθεί επικεφαλής με συγκεκριμένα προσόντα και εμπειρία. Σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες, ο διπλωμάτης Στυλιανός Χουρμουζιάδης φαίνεται να αποτελεί την επικρατέστερη επιλογή. Σε ηλικία 52 ετών, με βαθμό πρέσβη και σημαντική διαδρομή στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες, θεωρείται ότι διαθέτει όλα τα θετικά στοιχεία για να αναλάβει μια θέση υψηλής απαιτητικότητας. Επιπλέον, το γεγονός ότι ήδη χειρίζεται τον σχετικό φάκελο εντός του ΥΠΕΞ και ότι μιλά έξι ξένες γλώσσες ενισχύει ακόμη περισσότερο τη θέση του.
Όσο για το οικονομικό σκέλος, ο προϋπολογισμός της ελληνικής προεδρίας έχει οριστικοποιηθεί στα 20 εκατομμύρια ευρώ, με δυνατότητα συνεχούς εποπτείας και αξιολόγησης των δαπανών μέσω ειδικού κωδικού. Παράλληλα, ο Υπουργός Εξωτερικών θα ενημερώνει τη Βουλή με αναλυτικές εκθέσεις για το οικονομικό αποτύπωμα της προεδρίας. Ανάμεσα στους νεωτερισμούς του πλαισίου είναι και η πρόβλεψη για συμμετοχή φορέων της κοινωνίας των πολιτών σε δράσεις και εκδηλώσεις, καθώς και η αξιοποίηση φοιτητών και εθελοντών στο έργο του Γραφείου, κάτι που δίνει μια πιο σύγχρονη και ανοιχτή διάσταση στην οργάνωση.
