Όταν οι γιατροί της ανακοίνωσαν ότι για να σωθεί από τον καρκίνο που είχε εξαπλωθεί στο στόμα της έπρεπε να της αφαιρέσουν τη γλώσσα και τον λάρυγγα, η Sonya Sotinsky κάθισε μπροστά σε ένα μικρόφωνο. Ήθελε να προλάβει να ηχογραφήσει όλα όσα δεν θα μπορούσε ποτέ ξανά να πει.
Τα πρώτα που έσωσε ήταν «χρόνια πολλά» και «είμαι περήφανη για σένα», για τον σύζυγο και τις δύο κόρες της. Είπε και το «θα είμαι αμέσως κοντά σας» για τους πελάτες του αρχιτεκτονικού της γραφείου στο Τούσον της Αριζόνα.
Σκέφτηκε και τα εγγόνια που ήλπιζε κάποτε να γνωρίσει και ηχογράφησε περισσότερα από δώδεκα παιδικά βιβλία, από την Eloise μέχρι τον Dr. Seuss, για να τους τα βάζουν να ακούνε πριν τον ύπνο.
Αλλά η πιο μεγάλη κατηγορία αρχείων ήταν οι βρισιές και οι σαρκαστικές φράσεις, όπως αναφέρει το NPR. Αν η φωνή είναι η βασική έκφραση της προσωπικότητας, τότε για τη Sotinsky ο σαρκασμός και η αθυροστομία είναι αναπόσπαστο κομμάτι.
«Όταν δεν μπορείς να χρησιμοποιήσεις τη φωνή σου, είναι απίστευτα απογοητευτικό. Οι άλλοι προβάλλουν πάνω σου την προσωπικότητα που νομίζουν ότι έχεις. Έχω ουρλιάξει μέσα μου τόσες πολλές φορές που δεν υπάρχει πια ουρλιαχτό» είπε πρόσφατα, θυμούμενη τα χρόνια που βασιζόταν σε στοιχειώδη τεχνολογία ή χειρόγραφα σημειώματα.
Στα 51 της, πολεμώντας έναν επιθετικό καρκίνο του στόματος, κατάλαβε πόσο βαθιά συνδεδεμένη είναι η ανθρώπινη φωνή με την ύπαρξη. Η ιδιαίτερη χροιά της, ο ρυθμός, η ελαφριά προφορά του Νιου Τζέρσεϊ. Ολα αυτά ήταν αποτυπώματα της ταυτότητάς της. Και για αυτό αρνήθηκε να τη χάσει.
Πώς έσωσε τη φωνή της
Οι γιατροί της έσωσαν τη ζωή. Αλλά η ίδια ένιωθε πως κανείς δεν έδειξε ενδιαφέρον να σώσει και τη φωνή της. Έτσι ξεκίνησε μόνη της μια έρευνα για να βρει την εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης που θα το κατάφερνε. Με τις ηχογραφήσεις που είχε προλάβει να κάνει, η εταιρεία δημιούργησε ένα ακριβές αντίγραφο της φυσικής της φωνής. Η φωνή αυτή βρίσκεται σήμερα σε μια εφαρμογή στο κινητό της. Πληκτρολογεί και μιλά ξανά, με όλο το εύρος του συναισθήματος και του σαρκασμού της.
«Ξαναβρήκε το πείσμα της» είπε η κόρη της, Ela Fuentevilla, 23 ετών. «Όταν ακούσαμε τη φωνή AI, κλάψαμε και οι τρεις. Είναι απίστευτα ίδια.»
«Η φωνή σου είναι η ταυτότητά σου»
Στις πέντε εβδομάδες μεταξύ διάγνωσης και επέμβασης που αφαίρεσε πλήρως γλώσσα και λάρυγγα, έκανε ό,τι μπορούσε για να σώσει κομμάτια της φωνής της. «Η φωνή είναι η ταυτότητά σου» σημειώνει στο NPR η Sue Yom, ογκολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, όπου θεραπεύτηκε η Sotinsky. «Με την επικοινωνία εκφραζόμαστε, σχετιζόμαστε, αλλά και καταλαβαίνουμε τον κόσμο.»
Όταν η φωνή χάνεται ο κίνδυνος μακροχρόνιας ψυχικής επιβάρυνσης και πόνου αυξάνεται. Η κοινωνική απομόνωση είναι έντονη και πολλοί χάνουν τη δουλειά τους.
Οι περισσότεροι ασθενείς μετά από λαρυγγεκτομή μαθαίνουν να μιλούν με ηλεκτρολαρυγγόφωνο. Είναι ένα μικρό μηχάνημα που ακουμπά στον λαιμό και παράγει μια μηχανική μονότονη φωνή. Αλλά χωρίς γλώσσα, η Sotinsky ήξερε ότι δεν θα μπορούσε να διαμορφώσει ούτε λέξεις.
Το 2022, όταν έκανε την επέμβαση, οι φωνές AI ήταν ακόμα στα πρώτα βήματα. Το καλύτερο που μπορούσε να βρει έβγαζε μια επίπεδη, ρομποτική εκδοχή της φωνής της που δύσκολα καταλάβαιναν οι άλλοι. Δύο χρόνια αργότερα, το 2024, η τεχνολογία είχε εξελιχθεί ραγδαία και είχε αναπτυχθεί η νέα γενιά AI που αναπαράγει όχι μόνο τον φυσικό ανθρώπινο τόνο, αλλά και το συναίσθημα που περιέχουν οι λέξεις.
Σήμερα μπορεί να φτιάξεις φωνή από ένα λεπτό ηχογραφημένου υλικού. Το ιδανικό όμως είναι περίπου τριάντα λεπτά. Η Sotinsky είχε ηχογραφήσει ώρες ολόκληρες από παιδικά βιβλία. Τώρα γράφει το κείμενο στο κινητό και η εφαρμογή Whisper το μετατρέπει και το παίζει με τη δική της φωνή.
Έρευνα που μπορεί να αλλάξει τους κανόνες
Σήμερα, η Sonya Sotinsky έχοντας γνώσει της τεχνολογίας και των δυνατοτήτων της αποφάσισε να βοηθήσει και άλλους ανθρώπους να σώσουν τη δική τους φώνη. Απομακρύνθηκε από την αρχιτεκτονική και δημιούργησε το voicebanknow.com, μια πλατφόρμα ενημέρωσης και υποστήριξης. Μιλά σε συνέδρια και διαδικτυακές εκδηλώσεις.
Σε ένα από τα συνέδρια, η Dr. Jennifer De Los Santos συγκλονίστηκε τόσο από την ιστορία της Sotinsky που άρχισε να σχεδιάζει μια κλινική μελέτη για τον αντίκτυπο του AI στην επικοινωνία και την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι θέμα χρόνου να αποδειχθούν και ερευνητικά τα οφέλη μιας φυσικής και λειτουργικής φωνής για την ψυχική υγεία, την αυτονομία και εν τέλει την επιβίωση των ασθενών.
Η ιστορία της Sotinsky έγινε η σπίθα για μια νέα κατεύθυνση στην έρευνα και τα επιστημονικά στοιχεία θα μπορούσαν να αλλάξουν και την ιατρική πρακτική, ανοίγοντας τον δρόμο στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνη ως μέρος της βασικής φροντίδας. Ένα εργαλείο που δίνει πίσω όχι απλώς ήχο, αλλά αξιοπρέπεια και μεγαλύτερη συμμετοχή στη ζωή.
