Όλοι γνωρίζουν ότι η ισορροπημένη διατροφή είναι σημαντική για την υγεία, αλλά συχνά υποτιμάμε το πόσο καθοριστικό ρόλο παίζει στη μακροχρόνια πρόληψη σοβαρών παθήσεων – όπως ο καρκίνος.

Αν και δεν υπάρχει καμία τροφή που από μόνη της να εγγυάται την πρόληψη του καρκίνου, έρευνες δείχνουν ότι ορισμένα τρόφιμα μπορούν να συμβάλλουν πραγματικά στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαφόρων μορφών της νόσου.  

Ακολουθούν πέντε τροφές που σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες έχουν τεκμηριωμένη αντικαρκινική δράση:

1. Μούρα

Τα μούρα, όπως τα βατόμουρα, οι φράουλες, τα σμέουρα, τα μύρτιλα, τα κράνμπερικ.α., είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και φλαβονοειδή όπως οι ανθοκυανίνες, οι οποίες έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και μειώνουν το οξειδωτικό στρες – δύο βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση καρκίνου.

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι φυτοχημικές ουσίες των μούρων τροποποιούν τη μικροχλωρίδα του εντέρου και ενεργοποιούν τα ανοσοκύτταρα ώστε να καταστέλλουν την ανάπτυξη όγκων. Συγκεκριμένα:

  • Οι πολυφαινόλες από σμέουρα και φράουλες αναστέλλουν την ανάπτυξη κυττάρων καρκίνου του παχέος εντέρου και του προστάτη.
  • Επίσης τα μαύρα σμέουρα φαίνεται να επιβραδύνουν την ανάπτυξη ιστών καρκίνου του παχέος εντέρου και να προλαμβάνουν όγκους στον οισοφάγο.
  • Σε μελέτες σε πειραματόζωα, τα μύρτιλα και τα μαύρα σμέουρα περιόρισαν την ανάπτυξη όγκων που σχετίζονται με τα οιστρογόνα στον μαστό.

2. Σόγια

Η σόγια είχε κατηγορηθεί στο παρελθόν ότι αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού λόγω των φυτοοιστρογόνων (ισοφλαβόνες), όμως νεότερες μελέτες δείχνουν ακριβώς το αντίθετο.
  • Τροφές όπως το τόφου, το τέμπε, το ενταμάμε και το γάλα σόγιας περιέχουν ισοφλαβόνες σε ποσότητες που όχι μόνο δεν αυξάνουν τον κίνδυνο, αλλά φαίνεται και να τον μειώνουν.
  • Μελέτη του 2024 έδειξε ότι η κατανάλωση 54 γραμμαρίων προϊόντων σόγιας καθημερινά μείωσε κατά 11% τον συνολικό κίνδυνο καρκίνου.
  • Η καθημερινή κατανάλωση 23 γραμμαρίων γάλακτος σόγιας συνδέθηκε με 28% μικρότερο κίνδυνο.
  • Σε μετα-ανάλυση με 300.000 γυναίκες στην Κίνα, η κατανάλωση 10 mg/ημέρα σόγιας σχετίστηκε με 3% μείωση του κινδύνου για καρκίνο του μαστού.

Προσοχή: Τα συμπληρώματα ισοφλαβονών μπορεί να μην έχουν τα ίδια ευεργετικά αποτελέσματα και ίσως να είναι επικίνδυνα για άτομα με ιστορικό καρκίνου ή θυρεοειδικών παθήσεων.

3. Ντομάτες

Το λυκοπένιο, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στις ντομάτες, φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνους του πνεύμονα, του μαστού και του στομάχου.

Μελέτη 23 ετών σε άνδρες έδειξε ότι όσοι κατανάλωναν δύο ή περισσότερες μερίδες σάλτσας ντομάτας την εβδομάδα είχαν 30% μικρότερο κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη.

Άλλες έρευνες δείχνουν ότι το λυκοπένιο καταστέλλει την ανάπτυξη όγκων, ενισχύει την ανοσοποιητική απόκριση και μειώνει τη φλεγμονή. Το λυκοπένιο υπάρχει επίσης σε τρόφιμα όπως το καρπούζι, το πινκ γκρέιπφρουτ, η παπάγια και το γκουάβα.

4. Πράσινο τσάι

Το πράσινο τσάι περιέχει κατεχίνες, και πιο συγκεκριμένα την EGCG (επιγαλλοκατεχίνη-3-γαλλική), η οποία έχει ισχυρή αντικαρκινική δράση.

Η EGCG «κόβει» την παροχή αίματος στους όγκους (αντιαγγειογένεση), μειώνει τη φλεγμονή και προστατεύει τα κύτταρα από το οξειδωτικό στρες. Αυτή η ουσία έχει δείξει θετικά αποτελέσματα στην πρόληψη καρκίνων του μαστού, των πνευμόνων, του προστάτη, του στομάχου και του παγκρέατος.

Μελέτες έχουν δείξει ότι η μακροχρόνια κατανάλωση πράσινου τσαγιού μπορεί να καθυστερήσει ή και να αποτρέψει την εμφάνιση καρκίνου. Ανάλυση του 2018 έδειξε ότι η κατανάλωση άνω των 10 φλιτζανιών πράσινου τσαγιού ημερησίως σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο για καρκίνο παχέος εντέρου, ήπατος, πνευμόνων και στομάχου.

5. Σταυρανθή λαχανικά

Λαχανικά όπως το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το κουνουπίδι, το λάχανο και το κατσαρό λάχανο περιέχουν σουλφοραφάνη – ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που καταπολεμά τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες.

Η σουλφοραφάνη έχει αποδειχθεί ότι:

  • Σταματά την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων.
  • Ενεργοποιεί ένζυμα που εξουδετερώνουν τις τοξίνες.
  • Προκαλεί απόπτωση (προγραμματισμένος θάνατος κυττάρων) σε κύτταρα καρκίνου του μαστού, του προστάτη και του παχέος εντέρου.

Άλλο συστατικό, το ινδόλιο-3-καρβινόλη (I3C), έχει διαπιστωθεί πως «ξεμπλοκάρει» γονίδια που καταστέλλουν όγκους, εμποδίζοντας την εξάπλωσή τους. Ωστόσο, οι μελέτες έγιναν σε ποντίκια και οι δόσεις που χρησιμοποιήθηκαν αντιστοιχούν σε κατανάλωση 3-6 κιλών μπρόκολου ημερησίως στους ανθρώπους.

Δώστε στον οργανισμό σας τα κατάλληλα «όπλα»

Μια σωστή διατροφή πλούσια σε φυτικές τροφές, φρούτα και λαχανικά, όχι μόνο ενισχύει τη συνολική υγεία, αλλά μπορεί να προσφέρει στον οργανισμό με τα κατάλληλα «όπλα» για να αναγνωρίσει και να καταπολεμήσει καρκινικά κύτταρα.

Η τακτική κατανάλωση τροφών όπως τα μούρα, η σόγια, οι ντομάτες, τα σταυρανθή λαχανικά και το πράσινο τσάι, μπορεί να ενισχύσει την αντικαρκινική άμυνα του σώματός μας — με την προϋπόθεση ότι συνδυάζονται με έναν γενικά υγιεινό τρόπο ζωής.