Αν ρωτήσει κανείς οποιοδήποτε μη γιατρό, τι του έρχεται στο μυαλό με τη λέξη πλατυποδία, σίγουρα θα απαντήσει: Παιδιά και ειδικά παπούτσια. Για πολλούς γονείς μάλιστα η ανησυχία μήπως το παιδί τους «έχει αυτό το πρόβλημα» είναι πολύ μεγάλη και σίγουρα παντελώς αδικαιολόγητη.
Η σύγχρονη ορθοπεδική έχει απαντήσει ξεκάθαρα σε αυτό το ερώτημα: Οι παιδικές πλατυποδίες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι εύκαμπτες (διορθώνονται αν σηκωθεί κανείς στα δάκτυλα του ποδιού) και δεν απαιτούν καμία απολύτως θεραπεία. Ελάχιστες, που αποτελούν μέρος ειδικότερου προβλήματος, π.χ. της αστραγαλοπτερνικής συνοστέωσης, απαιτούν παρέμβαση. Εξαίρεση τέλος, αποτελεί επίσης το πόδι του εφήβου (σε ηλικίες 10 ετών και λίγο μεγαλύτερα) με πλατυποδία που κουράζεται πολύ εύκολα π.χ στον αθλητισμό.
Η υποτιμημένη πλατυποδία των ενηλίκων και η αντιμετώπισή της
Σε άκρα αντίθεση με το παραπάνω ζήτημα που τυγχάνει υπερτίμησης, υπάρχει- και μάλιστα όχι και τόσο σπάνια- το πρόβλημα της πλατυποδίας των ενηλίκων που άπαντες, ακόμη και ορθοπεδικοί, υποτιμούν. Η κάπως ευτραφής κυρία 50-60 ετών συνήθως που πονάει γύρω από τον «αστράγαλο» και, ακόμη χειρότερα, πιθανώς δεν μπορεί να σηκωθεί στα δάκτυλα του ποδιού ώστε να πιάσει το ποτήρι από το ψηλότερο ράφι, πάσχει από μία βαρεία, εκφυλιστική βλάβη του ποδιού της.
Αν παρατηρήσουμε αυτό το πόδι από πίσω θα δούμε ότι η φτέρνα έχει στραβώσει και αν ελέγξουμε την ποδική καμάρα, αυτή έχει μειωθεί. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι έχει ήδη σκιστεί (από σταδιακή φθορά, όχι από οξύ τραυματισμό) ένας πολύ σημαντικός και ισχυρός σύνδεσμος (στα αγγλικά αποκαλείται spring ligament) και παράλληλα δεν λειτουργεί ουσιαστικά ο τένοντας του οπισθίου κνημιαίου, που είναι ο δεύτερος σε ισχύ μετά τον αχίλλειο!
Οι συνέπειες στη λειτουργικότητα του ποδιού είναι σαφώς βαρύτερες από αυτό που θα υπέθετε κανείς. Ουσιαστικά αλλάζει όλος ο τρόπος βάδισης, χωρίς να το αντιλαμβάνεται ο ασθενής, προκαλώντας τεράστια επιβάρυνση σε κάποια τμήματα του ποδιού. Σε κάποιους ασθενείς, όλη αυτή η διαταραχή καταλήγει σε αρθρίτιδα και μάλιστα αρκετά επώδυνη.
Αργά ή γρήγορα αυτό το πόδι θα χρειαστεί χειρουργείο. Δεν αξίζει τον κόπο να χαθούμε σε τεχνικές λεπτομέρειες. Η ουσία είναι ότι πρόκειται για μία αρκετά μεγάλη επέμβαση με εξαιρετικό όμως, αποτέλεσμα. Μία ραχιαία αναισθησία είναι εκτός απροόπτου υπεραρκετή, η επέμβαση κρατάει γύρω στη μιάμιση ώρα και το πόδι μπαίνει σε νάρθηκα για ένα μήνα (Ο ή η ασθενής περπατάει με πατερίτσες). Ακολουθεί άλλος ένας- ενάμιση μήνας όπου το πόδι πατιέται αλλά με μία ειδική, ορθοπεδική μπότα.
Στο τέλος αυτής της περιόδου, αποκτά κανείς ένα πόδι ανώδυνο και λειτουργικό και αυτή η λύση διαρκεί για αρκετά χρόνια. Όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, η πλατυποδία σχεδόν ποτέ δεν είναι πρόβλημα στα παιδιά αλλά μπορεί να γίνει ένας πολύ μεγάλος μπελάς στον ενήλικα.
Ιάσονας Α. Πετρουτσάς, Ορθοπαιδικός χειρουργός.
