Η πτώση των Επιχειρηματικών Συνόρων, και οι παγκόσμιες προκλήσεις (πόλεμοι, παραγωγικότητα, μόλυνση περιβάλλοντος, φτώχεια, έλλειψη πόρων κλπ, έφεραν στην επιφάνεια πολλαπλά και πολύπλοκα Επιχειρηματικά, Κοινωνικά και Περιβαλλοντικά προβλήματα που οξύνονται συνεχώς. Oι παγκόσμιοι στόχοι της Aειφόρου Aνάπτυξης έλαβαν συγκεκριμένη μορφή μέσα από τους 17 Στρατηγικούς Στόχους Ανάπτυξης των ΗΕ (UN SDGs) και του παγκόσμιου σύμφωνου των Ηνωμένων Εθνών (UN Global Compact).
Η Αρχή της Αειφόρου Ανάπτυξης είναι: «Παραδίδουμε στα παιδιά μας τον Κόσμο που έχουμε δανειστεί από αυτά»
Ταυτόχρονα άρχισαν να διαπιστώνονται εκτροχιασμοί και αμφίβολης αξίας πρακτικές για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι. Σαν αποτέλεσμα ισχυροποιήθηκε αρχικά στην Ευρώπη, η εστιασμένη και νομοθετικά εδραιωμένη προτεραιότητα του ESG (Environment, Society, Governance: Περιβάλλον, Κοινωνία, Εταιρική Διακυβέρνηση) με τους κανόνες της οποίας πρέπει υποχρεωτικά να συμμορφωθούν όλες οι εισηγμένες επιχειρήσεις βάσει συγκεκριμένων χρονικών ορίων, μεγεθών, κύκλου εργασιών και αντικειμένου.
Η βασική Αρχή του ESG είναι: «Κέρδισε χρήματα αλλά όχι σε βάρος του Περιβάλλοντος και του Κοινωνικού Συνόλου»
Μερικά από τα συμπτώματα που οδήγησαν σε νομοθετική εφαρμογή του ESG, είναι:
Ξέπλυμα χρημάτων, καταστροφές στο και από το περιβάλλον, άστοχες χρηματοοικονομικές , επενδύσεις που οδηγούν σε ζημίες / οικονομική καταστροφή των επενδυτών και των χρηματοδοτών (π.χ Τράπεζες , Ασφαλιστικές Εταιρίες ), επιζήμιες επιπτώσεις για το Κοινωνικό Σύνολο από επιχειρηματικές δραστηριότητες, ΙΤ risks, ελλιπής αξιολόγηση κινδύνων κλπ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) που διαχειρίζεται το EFRAG, (European Financial Reporting Advisory Group) υποχρεώνει κατ’ αρχή τις εισηγμένες ή Δημοσίου ενδιαφέροντος Εταιρίες άνω των 500 ατόμων προσωπικό και με ετήσιο κύκλο εργασιών και κύκλο εργασιών άνω των 150 εκατομμυρίων, να υποβάλουν ετήσια έκθεση ESG (περίπου 11.700 εταιρίες). Oι προδιαγραφές συνεχώς εξελίσσονται και γίνονται σταδιακά αυστηρότερες, ώστε – σύμφωνα με τον CSRD- να φθάσουν σύντομα οι υπόχρεες υποβολής εταιρίες τις 50.000.
Θα πρέπει λοιπόν οι υπόχρεοι να ευθυγραμμιστούν με το κανονισμό Taxonomy που προσδιορίζει με σαφήνεια τις δραστηριότητες που ευθυγραμμίζονται με περιβαλλοντικές προτεραιότητες και αντιληφθούν την σημασία του όρου Net Zero Organizations (είναι οι Οργανισμοί που δεν επιβαρύνουν με αέριες εκπομπές το περιβάλλον). Αξίζει να σημειωθεί πως οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
- Εκείνες που η επιχείρηση προκαλεί στο περιβάλλον (εκπομπές ρύπων, σπατάλη νερού, υπερπαραγωγή απορριμμάτων, καταστροφή βιοτόπων κλπ )
- Εκείνες που προκαλούν δυνητικά, καταστροφές (με βαριές οικονομικές επιπτώσεις) στην Εταιρία και τους επενδυτές (πυρκαγιά, πλημύρα, κατολίσθηση, παλιρροϊκά κύματα , σεισμός, ανεμοστρόβιλοι, κλπ)
- Green washing, που είναι η παροχή παραπλανητικών η ψευδών διαβεβαιώσεων προς τους καταναλωτές ή επενδυτές, για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις προϊόντων και υπηρεσιών τους.
Ο υπολογισμός και η διαχείριση των πιθανών κινδύνων που απειλούν τους επενδυτές, το χρηματοδότη, το περιβάλλον και το κοινωνικό σύνολο, πρέπει να εκτιμώνται (risk evaluation) και στα μέτρα του δυνατού, να διασφαλίζεται η αποφυγή τους (risk mitigation). Ο υποχρεωτικός κανονισμός SFDR (Sustainable Financial Disclosure Regulation) επιβάλλει την υποβολή οικονομικών εκθέσεων που αποδεδειγμένα –και κατόπιν επιθεώρησης- ευθυγραμμίζονται με τις κλιματικές προτεραιότητες του Τaxonomy. Πολύ σύντομα οι Εταιρίες θα πρέπει να υποβάλλουν τις παραπάνω εκθέσεις ευθυγραμμισμένες με τις υποδείξεις της ομάδας εργασίας TCFD (Task Force on Climate-related Financial Disclosures της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για την ώρα μπορούν να χρησιμοποιούνται οι εκθέσεις GRI & SASB που ήδη ευθυγραμμίζονται με το TCFD.
Ο συνδυασμός των παραπάνω προϋποθέσεων θα ενσωματώνεται σε μία ενιαία έκθεση –ESG REPORT, η οποία θα δημοσιοποιείται στο Διαδίκτυο για λόγους διαφάνειας. Η εκτεταμένη εφαρμογή των εκθέσεων ESG αναμένεται να αρχίσει το 2024 (όπου θα απαιτηθούν τεκμηριωμένοι δείκτες και δεδομένα του 2023).
Αντώνης Σπανός, Πιστοποιημένος εκπαιδευτής EFQM, GRI competent, Sustainability and ESG expert συνεργάτης και εισηγητής της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης.
Χρειάζεστε κατευθύνσεις ή διευκρινήσεις για το κανονιστικό πλαίσιο, τα κριτήρια ESG και τις εκθέσεις βιωσιμότητας. Μάθετε εδώ.
