Η Ελλάδα, σε αντίθεση με την αδύναμη Τουρκία σήμερα, βρίσκεται σε θέση ισχύος. Ο Γεώργιος Φίλης βλέπει πως στο εσωτερικό της χώρας, κάποιοι επιχειρούν να προτάξουν την ατζέντα της επίλυσης των προβλημάτων, προσφέροντας ουσιαστικά διπλωματικό χέρι βοηθείας στους Τούρκους.
Ο διδάκτωρ γεωπολιτικής και επίκουρος καθηγητής διεθνών σχέσεων είναι ο φιλοξενούμενος του νέου επεισοδίου των podcasts του Newsbeast. Ο κύριος Φίλης τα λέει ακριβώς όπως τα βλέπει και τα αισθάνεται, δίχως να λειαίνει τις γωνίες. Σε μια εκπομπή 50 λεπτών που ξεκινάει από τα ελληνοτουρκικά και φτάνει μέχρι το ρόλο που επιδιώκει να διαδραματίσει η Κίνα στην παγκόσμια σκακιέρα – αλλά και πώς θα το πετύχει, ο καθηγητής αναλύει τα σημαντικότερα γεωπολιτικά δεδομένα.
Αν πάμε λίγους μήνες πίσω, θυμόμαστε πως το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου ήταν ένα θέμα που έπαιζε συχνά, αν όχι καθημερινά, στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών. Ποια είναι η εικόνα σήμερα, τι πιστεύει ο διδάκτωρ γεωπολιτικής; «Αυτή τη στιγμή, όπως είναι η κατάσταση, δε θεωρώ πως ούτε η μία πλευρά, ούτε η άλλη πλευρά -και ο δυτικός παράγοντας ακόμη- θα ήθελε να δημιουργηθεί κάτι δυσάρεστο που θα χαλάσει κι αυτό το κλίμα που έχουμε. Βλέπετε πως μετά το σεισμό κοπήκαν “μαχαίρι” οι προκλήσεις».
Και προσθέτει: «Ο κύριος Ερντογάν είναι μάστορας στο να δημιουργεί κρίσεις που θα τις εκμεταλλεύεται προεκλογικά. Βέβαια, το να δημιουργήσεις μια κρίση με την Ελλάδα τώρα, για να λάβεις προεκλογικούς καρπούς, είναι πολύ δύσκολο. Αν θέλει να δημιουργήσει εθνικιστικά αντανακλαστικά, να ξυπνήσει τους Τούρκους ψηφοφόρους, η πιθανότητα είναι να δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα με Κούρδους ή στη Συρία. Με την Ελλάδα δεν την παίρνει την Τουρκία».
Ο κύριος Φίλης εκτιμά, βέβαια, πως η σημερινή στάση της Τουρκίας έχει ημερομηνία λήξης. Μέχρι τις εκλογές; Μέχρι να πάρουν αυτό που προσδοκούν από τις ΗΠΑ; Θεωρεί σίγουρο πως θα επιστρέψει πάλι η προκλητικότητα. «Για να συνεχίσει η Τουρκία να είναι προκλητική, πρέπει να έχει τη στρατιωτική ισχύ. Για να έχει στρατιωτική ισχύ, πρέπει να έχει αεροπορία. Για να έχει αεροπορία, πρέπει να πάρει τα F-16. Για να πάρει τα F-16, πρέπει να πείσει τον κύριο Μενέντεζ. Για να πείσει τον κύριο Μενέντεζ, πρέπει να αλλάξεις τις πολιτικές σου σε μια σειρά πραγμάτων, συμπεριλαμβανομένων, ως κορωνίδα, τα ελληνοτουρκικά. Γι’ αυτό έχει ρίξει τα μούτρα του ο Ερντογάν και μας έστειλε συγχαρητήριο μήνυμα την 25η Μαρτίου. Για να πάρει τα F-16 και “να μας επισκεφθεί μια νύχτα”. Δεν πρέπει να ξεχνάμε. Να μην είμαστε ούτε αφελείς, ούτε καλοπροαίρετοι. Να είμαστε ρεαλιστές».
Υπήρχαν σημάδια, όπως είπε ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραχίμ Καλίν, πως είχε στηθεί πριν το σεισμό μηχανισμός εξομάλυνσης μεταξύ των δύο χωρών; «Οι Τούρκοι πρέπει να δικαιολογήσουν την πολιτική “κωλοτούμπα” του Ερντογάν. Παρόλα αυτά, θεωρώ πως υπάρχουν συζητήσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Ίσως να υπάρχει μία δόση μυστικής διπλωματίας», λέει ο κύριος Φίλης. «Έχω την εντύπωση πως κάποιοι στην πατρίδα, την αδυναμία της Τουρκίας την εκλαμβάνουν ως ευκαιρία να επιλύσουμε, με κάθε τρόπο, τις ελληνοτουρκικές διαφορές. Το ερώτημα είναι ποια είναι τα ζητήματα, ποια είναι η ατζέντα και ποιοι είναι οι όροι. Δείτε το ιστορικά… Κάθε φορά που η Ελλάδα βρίσκεται σε θέση ισχύος στην ευρύτερη γεωπολιτική περιοχή, έχουμε τότε τις πιο έντονες προσπάθειες να επιλυθούν τα ζητήματα με την Τουρκία. Ίσως κάποιος μας πιέζει εκείνη τη στιγμή για να μην αλλάξει η ισορροπία. Η Τουρκία χάνει την αεροπορία της. Θα διαλυθεί. Αν δεν πάρουν τα F-16, σε δύο χρόνια από τώρα, θα πάψει να υπάρχει η τουρκική αεροπορία. Δηλαδή η Ελλάς, θα απολαύσει απόλυτη αεροπορική κυριαρχία. Όχι απλά υπεροχή. Κυριαρχία», συμπληρώνει.
Τι συμφέρει την Ελλάδα; Να κερδίσει ο γνωστός Ερντογάν ή ο άγνωστος Κιλιντσάρογλου. «Με τον Ερντογάν θα μας κυνηγήσουν με χατζάρι, με τον Κιλιντσάρογλου θα μας κυνηγήσουν με πιστόλι. Αυτή είναι η διαφορά του νεοοθωμανού από τον νεότουρκο. Η διαφορά του πανισλαμιστή με τον κεμαλικό. Αν βγει ο Κιλιντσάρογλου θα τους “γλύφουν” οι Δυτικοί, αν βγει ο Ερντογάν, θα είναι δυσαρεστημένοι. Αυτή είναι η μόνη διαφορά. Ο Κιλιντσάρογλου είναι πιο επικίνδυνος γιατί θα θέλει να αποδείξει πως είναι πιο Τούρκος από τον Τούρκο. Με αυτό βλέπουμε τώρα, με τον Α ή Β τρόπο, εκτιμώ πως ο κύριος Ερντογάν θα είναι ο συνομιλητής μας και μετά τις εκλογές. Εμείς θέλουμε Ερντογάν όχι γιατί είναι καλύτερος αλλά γιατί η Δύση θα μας υποστηρίζει όσο είναι ο Ερντογάν. Όχι μόνο η Δύση. Και το Ισραήλ και η Αίγυπτος», τονίζει ο καθηγητής διεθνών σχέσεων.
Ακούστε την ενδιαφέρουσα ανάλυση του Γεώργιου Φίλη στο podcast του Newsbeast.
Timeline
1:05 Είναι πιθανό να συμβεί ένα επεισόδιο που θα ταράξει την ηρεμία που υπάρχει το τελευταίο διάστημα στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας;
3:42 Πώς φτάσαμε να στείλουν Ερντογάν και Τσαβούσογλου ευχές για την επέτειο της 25ης Μαρτίου;
9:43 Γιατί δεν είναι ισχυρή η «διπλωματία των σεισμών».
11:07 Κεφάλαιο μυστική διπλωματία: Είχε στηθεί προ καιρού μηχανισμός εξομάλυνσης μεταξύ των δύο χωρών;
24:00 Η αλλαγή στάσης της Τουρκίας προς της Ελλάδα έχει επηρεάσει και τις σχέσεις των Τούρκων με την Κύπρο;
25:10 Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ή Κεμάλ Κιλιντσάρογλου; Ποιος θα κερδίσει;
30:18 Τι συμφέρει την Ελλάδα; Ο γνώριμος Ερντογάν ή το άγνωστο που θα φέρει ο Κιλιντσάρογλου; Η γραμμή της Δύσης.
32:47 Τι κρύβεται πίσω από την αλλαγή της Τουρκίας στο θέμα της Φινλανδίας και του ΝΑΤΟ.
39:21 Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται. Ποια είναι η επόμενη μέρα;
44:28 Ο ρόλος που θέλει να διαδραματίσει η Κίνα στην παγκόσμια σκακιέρα.
